Ηγεμονισμός - Ετεροτοπικότητα - Αστικοποίηση - Εκδυτικισμός 5+1 ερμηνευτικά κείμενα για τη μουσική και τον χορό από επιτόπια έρευνα

Τα έξι εθνογραφικά κείμενα φιλοδοξούν ν' αναδείξουν -μέσα από την πολιτισμική χαρτογράφηση περιοχών της Ελλάδας- όψεις και αναπαραστάσεις της μουσικής και του χορού ως διαδικασίες, που οδηγούν σε πολιτισμικές μεταβάσεις και μετα-ταυτότητες, στο πρόσφατο παρελθόν και στο σήμερα. Οι γεω-πολιτισμικές περιοχές (περιπτώσεις μελέτης) θεωρούνται αντιπροσωπευτικές της δισυπόστατης γεωγραφικής ταυτότητας της χώρας (νησιωτική και στεριανή Ελλάδα), της ανθρωπο-γεωγραφίας, όπως και της μουσικής & χορευτικής ποικιλότητας, προσφέροντας έτσι μια εντός συνόρων διαπολιτισμική προσέγγιση του λαϊκού μουσικού πολιτισμού της Ελλάδας.

Οι βασικοί θεωρητικοί κι ερμηνευτικοί άξονες είναι: εκδυτικισμός, αστικοποίηση, πολιτισμικός και γλωσσικός ηγεμονισμός, (εθνική) πολιτιστική διαχείριση, πολυνησιωτικότητα, ετερο-τοπικότητα και μεταβατικότητα (οι δύο τελευταίοι όροι αποτελούν νέα κατάθεση της γράφουσας στον χώρο των ανθρωπολογικών και λαογραφικών σπουδών).

Κοινό γνώρισμα των κειμένων, ότι η Εθνογραφία και η Εθνομουσικολογία συνομιλούν με την (πολιτισμική) Ιστορία, τη Λαογραφία, την Ανθρωπολογία και την Κοινωνιολογία, μέσα από αφηγήσεις, με χαρακτήρα ερμηνευτικό και κριτικό απ' ό,τι "ημερολογίου" (όπως συχνά συμβαίνει σε εθνογραφικά κείμενα), χωρίς όμως, να λείπουν η αυτο-αναφορικότητα κι ο αναστοχασμός. [...]

Πάντως, ο πληθυντικός αριθμός Εθνογραφίες στον τίτλο -συνδηλωτικός του πλουραλισμού των περιπτώσεων μελέτης και των πολιτισμικών μεταβάσεων- επιλέχθηκε για να θέσει το εξής έμμεσο ερώτημα: για ένα πολιτισμικό τοπίο με τόσες ιδιοτοπικές μουσικο-χορευτικές λαλιές, με τον πολιτισμικά και κοινωνιολογικά συνακόλουθο διπολικό -αλλά όχι αφοριστικό- διαχωρισμό σε αγροτικό και αστικό χώρο, σε λαϊκό και λόγιο πολιτισμό, όπως και με την αναπόφευκτη πλέον εμβίωση της ψηφιακής τεχνολογίας, μήπως είναι τελικά επιστημολογικά ορθότερο να μιλάμε για Εθνογραφίες, προσδιορίζοντας κάθε φορά τον χώρο (ύπαιθρος ή άστυ), τη γεωγραφία (π.χ. Ιόνια νησιά), το είδος μουσικής και χορού (π.χ. δημοτικό τραγούδι και παραδοσιακός χορός) και το μέσο (ψηφιακή Εθνογραφία), αντί να μιλάμε για (μία) Εθνογραφία της Ελλάδας...;

«Το έργο της Ρενάτας Δαλιανούδη είναι ταυτόχρονα και πρότυπη και πρωτότυπη θεωρητική μελέτη, με χρήση πλουσιότατης ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας, λαογραφικής, εθνολογικής, ανθρωπολογικής, μουσικολογικής. Η προσέγγιση σε βάθος, ακολουθώντας τη μέθοδο της "πυκνής περιγραφής" του Γκήρτς και τη θεωρία του "εθνογράφου και εθνογραφούμενου" του Χέρτζφελντ, καθιστά το κείμενό της κατανοητό και σε μη ειδικούς μουσικολόγους ή χορολόγους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι εκλαϊκευτικό. Η παρούσα μονογραφία είναι ταυτόχρονα μια Εθνογραφία και μια θεωρητική μελέτη για τη μουσική και τον χορό στην Ελλάδα, μια Εθνομουσικολογία, μια Εθνοχορολογία, μια Ανθρωποχορολογία, μια Κοινωνιολογία της Μουσικής. Είναι μια σημαντική μελέτη, μια σπουδαία συνεισφορά!»
(Από τον πρόλογο του Ελευθέριου Αλεξάκη)

Περιεχόμενα

• Προλογικό σημέιωμα Ελευθερίου Αλεξάκη
  
• Πρόλογος συγγραφέα
  
• Εισαγωγή
  
• Νομός Κορινθίας
  Η μουσική και ο χορός στον νομό Κορινθίας. Αρβανίτικο καγκέλι, γιεμ, γιαρέντης, τράτα. Γλωσσικός ηγεμονισμός- Ετεροσκοπικότητα - Μετα-ταυτότητα - Αστικοποίηση
  
• Βορειο-ανατολικό Αιγαίο
  Η μουσική και ο χορός στα νησιά του βορειο-ανατολικού Αιγαίου. Πολιτισμική ηγεμονία - Αστικοποίηση - Εκδυτικισμός
  
• Ιόνιο
  Η μουσική και ο χορός στα νησιά του Ιονίου. Περίπτωση μελέτης: Κεφαλονιά, Ζάκυνθος, Λευκάδα. Πολυνησιωτικότητα - Εντοπιότητα - Πολιτισμική ηγεμονία
  
• Ήπειρος
  Μετα-εθνογραφική επισκόπηση της μουσικο-χορευτικής παράδοσης της Ηπείρου. Εν-κειμενικότητα και συν-κειμενικότητα στην Εθνογραφία
  
• Πολιτιστικοί Σύλλογοι και Εθνογραφία
  
• Διαχείριση της παράδοσης & Πολιτιστική πολιτική. Κριτική προσέγγιση
  
• Εθνογραφίες Μετάβασης: Πολιτισμικές μεταβάσεις και μετα-ταυτότητες
  
• Συγκεντρωτική Βιβλιογραφία
  
• Ελληνόγλωσση
  
• Ξενόγλωσση
  
• SUMMARY
  
• Ευρετήριο όρων και τοπωνυμιών
  
• Ελληνόγλωσσο
  
• Ξενόγλωσσο