Εισαγωγή στη Μουσική Παιδαγωγική. Θεωρητικό και βιωματικό μέρος

Είναι καλά τεκμηριωμένο σήμερα ότι το όφελος που λαμβάνει το παιδί και ο μελλοντικός ενήλικας από μια δημιουργική μουσική εκπαίδευση, όχι μόνο δεν περιορίζεται στη μουσική του καλλιέργεια και στην ανάπτυξη μουσικών δεξιοτήτων, αλλά πρωτίστως επικεντρώνεται, στην καλλιέργεια της φαντασίας, στη συναισθηματική και κοινωνική του ανάπτυξη, καθώς και στη βελτίωση των γνωστικών του δεξιοτήτων.

Το παρόν σύγγραμμα αποτελεί μία εισαγωγή στη Μουσική Παιδαγωγική και απευθύνεται στους/στις μουσικούς παιδαγωγούς και στους/τις εκπαιδευτικούς της προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, υποψηφίους/ες και εν ενεργεία. Διακρίνεται σε δύο μέρη, το Θεωρητικό και το Βιωματικό. Στο πρώτο μέρος αναπτύσσονται τα ζητήματα που αφορούν το θεωρητικό κομμάτι της Μουσικής Παιδαγωγικής. Παράλληλα με το θεωρητικό πλαίσιο, πραγματοποιείται η κατάθεση σύγχρονων προτάσεων και ιδεών, οι οποίες έχουν εφαρμοστεί στην πράξη και αφορούν τη μουσική εκπαίδευση.

Με αφορμή πρωτότυπα τραγούδια, ασκήσεις και οργανικές συνθέσεις στο Βιωματικό (δεύτερο) μέρος, προτείνονται δραστηριότητες μσυσικής ακρόασης, εκτέλεσης και δημιουργίας, οι οποίες αποτελούν τους τρεις βασικούς άξονες του τρόπου μουσικής έκφρασης. Στόχος των δραστηριοτήτων αυτών, αποτελεί η πολυδιάστατη προσέγγιση των μαθημάτων μουσικής, ώστε οι μαθητές/τριες να διαμορφώσουν τη δική τους άποψη και αισθητική για την κατανόηση της μουσικής, τόσο ως ακροατές όσο και ως εκτελεστές και δημιουργοί. Με στόχο τη σύνδεση του λόγου, της μουσικής, των εικαστικών και της δραματικής έκφρασης, έντεκα από τα τραγούδια ενοποιούνται θεματικά, δημιουργώντας ένα μουσικό παραμύθι. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να το παρουσιάσουν ως μια μουσικοθεατρική παράσταση, όπου αφηγούνται τα κείμενα, τραγουδούν και δραματοποιούν τα τραγούδια.

Το σύγγραμμα συνοδεύεται από ηλεκτρονικό φάκελο που περιέχει το πρωτότυπο μουσικό υλικό του βιβλίου για τη διευκόλυνση της μελέτης και την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων, καθώς και σε ηλεκτρονική μορφή παρτιτούρες πρωτότυπων τραγουδιών του βιβλίου, με επεξεργασία για δίφωνη χορωδία και μικρά μουσικά σύνολα.

Περιεχόμενα

• Πρόλογος
  
• Εισαγωγή
  Μέρος Πρώτο: Θεωρητικό - Εισαγωγή στη Μουσική Παιδαγωγική
  
• 1. Ιστορική ανασκόπηση - Μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα
     
• Ιστορική ανασκόπηση των ιδεών για τη σημασία της μουσικής παιδείας και της θέσης της στην εκπαίδευση
  
• Εισαγωγή στα μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα
  
• Emile Jacques Dalcroze
  
• Zoltan Kodaly
  
• Carl Orff
  
• Ομοιότητες και διαφορές των τριών μουσικοπαιδαγωγικών συστημάτων
  
• 1. Βασικές έννοιες θεωρίας και μορφολογίας της μουσικής
     
• 1. Τα μέσα μουσικής έκφρασης
     
• Η φωνή μας
  
• Το σώμα μας
  
• Τα μουσικά όργανα
  
• 1. Δημιουργικές μουσικές δραστηριότητες
     
• Εισαγωγικά στοιχεία
  
• Ρυθμός, μελωδία, λόγος, κίνηση
  
• Ανάπτυξη του ρυθμού
  
• Εξοικείωση με το τονικό ύψος
  
• Μουσική και κίνηση
  
• Ηχοϊστορίες
  
• Δραματοποιήσεις μουσικών έργων
  
• Δημιουργικές - Ενεργητικές μουσικές ακροάσεις
  
• Οδηγοί, χάρτες ακρόασης και μη συμβατικές παρτιτούρες
  
• Αυτοσχεδιασμός και σύνθεση μουσικής
  
• Μουσικά Παιχνίδια
  
• Το τραγούδι
  
• Τα στάδια ανάπτυξης της ικανότητας του παιδιού στο τραγούδι
  
• Κριτήρια επιλογής τραγουδιών
  
• Διδασκαλία τραγουδιού
  
• Συνοδεία τραγουδιού με ρυθμικά, μελωδικά κρουστά και ηχηρές κινήσεις από το σώμα
  
• Βιβλιογραφία
  Μέρος Δεύτερο: Βιωματικό - Με αφορμή ένα τραγούδι... Δημιουργικές μουσικές δραστηριότητες
  
• 1. Το αστέρι της Μουσικοχώρας
     
• 1. Συνοδείες τραγουδιών, ασκήσεων και οργανικών συνθέσεων με μελωδικά, ρυθμικά κρουστά και ηχηρές κινήσεις από το σώμα
     
• Πίνακες και συμβατικές παρτιτούρες
  
• Οδηγοί ακρόασης και μη συμβατικές παρτιτούρες
  
• 1. Δραστηριότητες που συνδυάζουν τη μουσική, τον λόγο και την κίνηση με αφορμή τραγούδια, ασκήσεις και οργανικές συνθέσεις
     
• 1. Ηχοϊστορίες και δραματοποιήσεις με αφορμή τραγούδια
     
• Παράρτημα
  Α. Πίνακες με το μουσικό υλικό που χρησιμοποιείται ανά κεφάλαιο
  Β. Συγκεντρωτικός πίνακας αντιστοίχισης του πρωτότυπου μουσικού υλικού με τις δημιουργικές δραστηριότητες
  Γ. Περιεχόμενα και τρόποι αξιοποίησης του ηλεκτρονικού φακέλου του βιβλίου
  
• Σύνδεσμοι (links) του πρωτότυπου μουσικού υλικού των κεφαλαίων του Θεωρητικού και Βιωματικού μέρους
  
• Σύνδεσμοι (links) με τους οδηγούς ακρόασης και τις μη συμβατικές παρτιτούρες για την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων ενεργητικής ακρόασης
  
• Εισαγωγή στην πολυφωνία: Επεξεργασία πρωτότυπων τραγουδιών του βιβλίου για δίφωνη χορωδία με συνοδεία πιάνου και μικρά μουσικά σύνολα (παρτιτούρες)