Η Γλώσσα της Μουσικής και η ερμηνεία της

Η πολυδιάστατη και εμπεριστατωμένη πραγματεία του καθηγητή ιστορικής μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου Κωνσταντίνου Φλώρου «Ακρόαση και κατανόηση. Η γλώσσα της μουσικής και η ερμηνεία της» (Horen und verstehen: Die Sprache der Mu-sik und ihre Deutung) κυκλοφόρησε πρωταρχικά στην Γερμανία το 2008 από τον περιώνυμο μουσικό εκδοτικό οίκο Schott και απέκτησε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα σημαντική απήχηση στο ευρύτερο παγκόσμιο μουσικόφιλο κοινό αλλά και στους ειδικούς ερευνητές που ασχολούνται με τα θέματα του τρόπου ακρόασης της μουσικής και τις συσχετιζόμενες δυνατότητες κατανόησής της.
Η μεθοδολογική και συστηματική σκέψη του συγγραφέα που αναπτύσσεται σαν ένα καλειδοσκοπικό μωσαϊκό στην έρευνα αυτή δεν εξετάζει μόνο το γνωσιακό, πρακτικό ερμηνευτικό και συναισθηματικό πεδίο προσέγγισης της ανθρώπινης μουσικής ενεργητικής ανταπόκρισης. Εδώ διερευνάται με μια ιδιαίτερη συστηματική προσέγγιση η συμβολή των ηχοχρωμάτων, οι δυναμικές διαδικασίες, οι ίδιοι οι μουσικοί χαρακτήρες και οι εκφράσεις αλλά συνάμα και αυτές οι βαθύτερες διαστάσεις της ανθρώπινης αντίληψης που συσχετίζονται με την μυσταγωγική - αινιγματική εμπειρία της εσωτερικής ακρόασης και της πολυδιάστατης και περίπλοκης σχέσης της με το ασυνείδητο. Σε αυτά προστίθενται η σύμπραξη των αισθήσεων και το φαινόμενο της συναισθησίας. Στη μελέτη αυτή μέσα από εμπεριστατωμένα παραδείγματα φωταγωγείται ο τρόπος που μεγάλοι στοχαστές, φιλόσοφοι, επιστήμονες και μουσουργοί περιέγραψαν το βίωμα της δικής τους μουσικής ενδοσκόπησης και εμβάθυνσης στον κόσμο της μουσικής. Η πιθανή δυνατότητα σύνδεσης της ανθρώπινης εσωτερικής ακρόασης με τη συνείδηση της ίδιας της μουσικής αναδεικνύεται σε ένα κεντρικό ζήτημα αποκωδικοποίησης με διαχρονικό χαρακτήρα στη διερευνητική αναζήτηση του συγγραφέα και αφορά την μεθοδολογική δυνατότητα αποκάλυψης του ίδιου του απολεσμένου μουσικού νοήματος και την ευτυχή συνάντησή μας με την υψηλή μουσική πνευματικότητα και τον μύθο ως απόηχο του αρχαίου κόσμου. Κάθε φορά εκ νέου δύναται να μας επαναπροσεγγίζει μέσα από την αδιόρατη ακροαματική διαδικασία μιας αέναης ηχητικής ανακύκλησης.

Περιεχόμενα
Εισαγωγικό σημείωμα για την ελληνική έκδοση
Πρόλογος του συγγραφέα
- Αρχές
Ακρόαση
Δεν πρόκειται απλά για ένα "εσωτερικό όραμα"
Προϋποθέσεις για μια Ενεργή Ακρόαση
Ιστορικές όψεις
Διαστάσεις του Bolero του Ravel και της Χρονοχρωμίας του Messiaen
«Η γλώσσα μου είναι κατανοητή σε όλο τον κόσμο»
Η γλωσσολογική πτυχή της μουσικής
Διεγερτική και ηρεμιστική μουσική
Συναισθηματική Ακρόαση
- Υποδειγματικά παραδείγματα έργων
Ψυχολογικές Κατηγορίες
Ευθυμία και μελαγχολία στον Mozart
"Feeling New Strength" - "Αισθανόμενος νέα δύναμη"
Μια αρχετυπική κατάσταση στον Beethoven
Συμφωνική Μουσική
Η Έβδομη συμφωνία του Beethoven - η Δεύτερη Ηρωική
Τραγικές Εισαγωγές και Συμφωνίες
Η «Μεγάλη» Συμφωνία του Beethoven σε ντο μείζονα και το αυστριακό στοιχείο στη μουσική
Ερωτικοί Στίχοι σε Συμφωνική Μορφή
Η Λυρική Συμφωνία του Zemlinsky
Ο Συμβολισμός στη Συμφωνική Μουσική
- Μουσική δωματίου
Τα τελευταία κουαρτέτα εγχόρδων του Beethoven
Μεταστροφές αναφορικά με την Αξιολόγησή τους
Γένεση
Η επικέντρωση του Beethoven στα κουαρτέτα εγχόρδων
Ένα Σύμπαν στιλ και Έκφρασης
Ποιητικές Αντιλήψεις και Εσωτερικά Προγράμματα
- Όπερα και Μουσικό Δράμα
Η σκηνή στο Λυκοπάτι στη Χαράδρα του Φαραγγιού στον «Ελεύθερο Σκοπευτή» του Carl Maria von Weber
Μια φαντασμαγορία του Σατανικού
Ο Wagner ως επικός ποιητής
Ο ιστός των μοτίβων στο Δαχτυλίδι του Nibelung
Ο Μοιραίος Έρωτας
Η Carmen του Bizet
Ο χορός των επτά πέπλων στη Σαλώμη του Richard Strauss
Προγραμματική Μουσική
Πόσο σχετικά είναι τα κρυφά προγράμματα για τον ακροατή;
Το Νυχτερινό του Chopin πάνω στον Άμλετ
Η παθητική Συμφωνία του Tchaikovsky
Rachmaninoff - Μουσική της εμπειρίας
Jean Sibelius
«Ο Κύκνος της Tuonela - ένας Συμφωνικός θρύλος»
Τα συμφωνικά ποιήματα του Strauss
- Μουσική Μπαλέτου
Ηχοχρωματική Μαγεία
Το πουλί της Φωτιάς του Igor Stravinsky
- Ιμπρεσιονιστική Μουσική
Σύμπραξη των αισθήσεων Συναισθησία
Πώς να ακούσετε τον Debussy;
Ακρόαση στον Ηχόχωρο
Από την Αντιφωνία στη Στερεοφωνία
Ιερή Μουσική
Requiem του Βέρντι (Verdi)
Θρησκευτικές ιδέες μέσω της μουσικής
Από τον Wagner στον Bernstein
Επίλογος: Περί Σιωπής
Δοκίμιο στην Πολιτιστική Κριτική
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία γύρω από την Ακρόαση
Φιλοσοφικά και Λογοτεχνικά Κείμενα
Γράμματα και Συγγράμματα των Συνθετών
Μονογραφίες για συνθέτες και μεμονωμένα έργα
Δημοσιεύσεις του συγγραφέα
Εκδόσεις των κύριων έργων στα οποία γίνεται αναφορά
Κατάλογος μουσικών παραδειγμάτων
Ευρετήριο ονομάτων