Bασισμένο στο βιβλίο του Christian Troelsgård “Byzantine Neumes”

Η επιστήμη της Βυζαντινής Μουσικολογίας αριθμεί περισσότερο από ένα αιώνα ζωής, με την πλειοψηφία των μελετημάτων της να είναι γραμμένα στα ελληνικά και στα αγγλικά. Το Γλωσσάρι αυτό επιχειρεί για πρώτη φορά την αντιστοίχιση των δύο γλωσσικών κωδίκων σε επίπεδο ορολογίας, αλλά και σημασίας.

Επιμελημένο από τον μουσικολόγο και γλωσσολόγο Γεράσιμο-Σοφοκλή Παπαδόπουλο, το Γλωσσάρι αποτελεί απόσταγμα της διαδικασίας μετάφρασης του βιβλίου του καθηγητή Christian Troelsgård “Byzantine Neumes”, η οποία έχει επίσης εκδοθεί από τις εκδόσεις Fagottobooks. Οι ορισμοί που παρατίθενται έχουν αλιευθεί κατά κύριο λόγο από το εν λόγω βιβλίο, με κάποιες προσθήκες του ίδιου του επιμελητή, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο.

Αν και σε πρώτο επίπεδο η δίγλωσση παράθεση των όρων μοιάζει απλά ένα χρήσιμο εργαλείο για τους ερευνητές της Βυζαντινής Μουσικολογίας, στην ουσία μέσα στους διάφορους ορισμούς συμπυκνώνονται ένα πλήθος μουσικολογικών, ιστορικών, μορφολογικών, φιλολογικών και άλλων πληροφοριών, οι οποίες καθιστούν το Γλωσσάρι ένα εύχρηστο εγχειρίδιο για όσους επιθυμούν να καταβυθιστούν στα μυστικά της παλαιάς παράδοσης του Βυζαντινού Άσματος.

Δείτε τα περιεχόμενα και απόσπασμα του βιβλίου:

Βυζαντινά μουσικά σημάδια Troelsgård Christian — Παπαδόπουλος Γεράσιμος-Σοφοκλής (μετάφραση) — Αλεξάνδρου Μαρία (επιστημονική επίβλεψη) € 25,00 € 22,50 Τιμή με έκπτωση ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΤΟ ΚΑΛΑΘΙ Αγαπημένα Διαθέσιμο Βυζαντινά μουσικά σημάδια Διαβάστε ένα απόσπασμα Μια νέα εισαγωγή στη Μεσοβυζαντινή Σημειογραφία Από τον 8ο κιόλας αιώνα, εμφανίζονται στο Βυζάντιο οι πρώτες απόπειρες μουσικής καταγραφής, οι οποίες εξελίσσονται και οδηγούν στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος, της λεγόμενης «Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας», στα μέσα του 12ου αιώνα.

Τα μουσικά αυτά σημάδια υποβοηθούν την ψαλτική πράξη και διδασκαλία μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνα, οπότε η μεταρρύθμιση της «Νέας Μεθόδου» λαμβάνει χώρα με κέντρο την Κωνσταντινούπολη.

Ο καθηγητής Christian Troelsgård, κορυφαίος σύγχρονος εκφραστής της περίφημης «Σχολής της Κοπεγχάγης», συγκεντρώνει σε αυτό το βιβλίο γνώσεις και εμπειρίες του ιδίου, αλλά και γενικότερα των εκπροσώπων των Monumenta Musicae Byzantinae, σχετικά τόσο με την αποκωδικοποίηση της Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας, όσο και με τις ποικίλες πτυχές του Βυζαντινού Άσματος (οκταηχία, γένη μελοποιίας, ρεπερτόριο κ.λπ.).

Παραθέτοντας μεγάλο αριθμό μουσικών παραδειγμάτων μεταγραμμένων στο πεντάγραμμο και χρησιμοποιώντας γλώσσα προσιτή και κατανοητή, ο συγγραφέας καταφέρνει αριστοτεχνικά να συνδυάσει την αμεσότητα που απαιτεί ένα διδακτικό εγχειρίδιο, με την διεισδυτικότητα ενός επιστημονικού συγγράμματος που εμβαθύνει στις προβληματικές πτυχές της μελέτης μιας μουσικής παράδοσης που πάει τόσο πίσω στον χρόνο.

Περιεχόμενα:

Προλόγισμα Πρόλογος ελληνικής έκδοσης Προοίμιο Εισαγωγή

Ι. Τα κείμενα των ασμάτων Λόγια και μουσική Η γλώσσα των ψαλτικών κειμένων Τονισμοί και μουσική Σύνταξη και μουσική Αυτόμελο – Προσόμοιο Ψαλμώδηση με βάση τις συλλαβές

ΙΙ. Προκαταρτικές παρατηρήσεις σχετικά με τις Βυζαντινές σημειογραφίες Ψαλτική παράδοση πριν από τα νεύματα Βυζαντινές και Δυτικές νευματικές σημειογραφίες Οι άγνωστες προελεύσεις των Βυζαντινών σημειογραφιών Από την «αδιαστηματικότητα» στη «διαστηματικότητα» Το πρόβλημα των «κλιμάκων» και του «χορδίσματος»

ΙΙΙ. Οι ποικιλίες των βυζαντινών μουσικών σημειογραφιών Σημειογραφία Αναγνωσμάτων ή «Εκφωνητική» Θήτα σημειογραφία Οι σημειογραφίες Coislin και Chartres «Μεσοβυζαντινή» ή «Στρογγυλή» σημειογραφία Η «Νέα Μέθοδος» ή «Χρυσανθινή σημειογραφία»

IV. Μεταγραφή της Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας Το σύστημα μεταγραφής των ΜΜΒ Άλλα συστήματα μεταγραφής Το σύστημα μεταγραφής του van Biezen Το σύστημα μεταγραφής του Raasted Το σύστημα μεταγραφής του Στάθη Το σύστημα μεταγραφής που χρησιμοποιείται σε αυτό το βιβλίο

V. Τα σημάδια της Μεσοβυζαντινής σημειογραφίας Το ίσον Σώματα και πνεύματα Δυναμική ποιότητα και φρασεοποιητική λειτουργία των σημαδιών Επισκόπηση των διαστηματικών σημαδιών Επιπρόσθετα διαστηματικά σημάδια Κανόνες για τον συνδυασμό των σημαδιών Πίνακες για τη σύνθεση σημαδιών «Μικρά» διαστηματικά σημάδια (το «ισάκι») Επιβεβαιωτικά σημάδια Οι λειτουργίες των μεγάλων υποστάσεων Ποιες είναι οι μεγάλες υποστάσεις και ποια η συχνότητα εμφάνισής τους Ρυθμός και ρυθμικά σημάδια Επισκόπηση των ρυθμικών σημαδιών Διπλή, δύο απόστροφοι και κράτημα Κλάσμα ή τζάκισμα Γοργόν και αργόν Σταυρός Επισκόπηση των φρασεοποιητικών και ομαδοποιητικών σημαδιών Απόδερμα Βαρεία Πίασμα Ξηρόν κλάσμα Κύλισμα Θεματισμός Παρακλητική Τρομικόν Ψηφιστόν Το σύμπλεγμα του σείσματος Η ορολογία των μεγάλων υποστάσεων Σημειογραφικές παραλλαγές («ερυθρόγραφες παραλλαγές») Παλαιογραφικές διακρίσεις Μήπως υπάρχουν τοπικά και ατομικά νευματικά στυλ; Χάρτης (τοποθεσίες προέλευσης χειρογράφων)

VI. Ήχοι, μελωδία και διαστήματα Η Οκτώηχος Ονομασίες και αρίθμηση των ήχων Τροπικότητα Οι μαρτυρίες των ήχων Αρκτικές μαρτυρίες (ΑΜ) Τα ηχήματα Επισκόπηση των μαρτυριών και των ηχημάτων Εκτενέστερα ηχήματα Απηχήματα Ενδιάμεσες μαρτυρίες (ΕΜ) Μετάθεση Μεταβολή Πολλαπλές ενδιάμεσες μαρτυρίες (ΕΜ) Σημάδια μεταβολής Έναρξις Φθορές Επισκόπηση των φθορών Χρωματισμός

VII. Τα βυζαντινά ψαλτικά στυλ Η απλή ψαλμώδηση αγιογραφικών κειμένων Μουσική απόδοση των αυτομέλων/προσομοίων Το Ειρμολόγιο Το Στιχηράριο Το Ψαλτικό Το Ασματικό Τα καλοφωνικά στυλ Παράρτημα Βιβλιογραφία και βραχυγραφίες Συμπληρωματική βιβλιογραφία Ευρετήριο κύριων ονομάτων Ευρετήριο χειρογράφων Ευρετήριο μουσικών σημαδιών και βασικών όρων [διευρυμένο]

Το Αγγλοελληνικό Γλωσσάρι Βασικών Όρων της Βυζαντινής Μουσικολογίας είναι βασισμένο στο βιβλίο του Christian Troelsgård Βυζαντινά μουσικά σημάδια