Το παρόν βιβλίο επιδιώκει να παρουσιάσει ενδελεχώς και για πρώτη φορά το νεοσύστατο θεματικό και μουσικό Κέντρο Έρευνας - Μουσείο Βασίλη Τσιτσάνη στα Τρίκαλα ως ζωντανό χώρο πολιτισμού, τέχνης και έρευνας για το ελληνικό τραγούδι, αφιερωμένο σ' έναν πολύ σημαντικό ντόπιο δημιουργό του λαϊκού τραγουδιού: τον Βασίλη Τσιτσάνη. Επιπλέον, σκοπεύει να αναδείξει, μέσω μιας ερμηνευτικής παρουσίασης των εκθεσιακών χώρων, τον ρόλο του εν λόγω μουσείου ως φορέα συλλογικής μνήμης, εκπαιδευτικού θεσμού και θεματοφύλακα της τοπικής ιστορίας και πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης των Τρικάλων, με κύριο άξονα τη λαϊκή μουσική και στιχουργία.

Πρόκειται για μια χαρακτηριστική περίπτωση επανάχρησης χώρου και διπλής μετατροπής του από οθωμανικό χαμάμ σε φυλακές και μουσείο με κοινή συνισταμένη το λαϊκό τραγούδι στην εξέλιξή του: από το σμυρναίικο/πολίτικο που αποτελεί πρόγονο του ρεμπέτικου, στο περιθωριακό ρεμπέτικο των φυλακών κι έπειτα στο μεταπολεμικό λαϊκό τραγούδι, το οποίο ο Βασίλης Τσιτσάνης επάξια εκπροσωπεί. Ταυτόχρονα, αναδεικνύεται και η σπουδαιότητα του ίδιου του δημιουργού, του μεγάλου εκπροσώπου της Τρικαλινής Σχολής αλλά και η προσφορά του στο αστικο-λαϊκό τραγούδι του 20ού αιώνα μέσα από τα χαρακτηριστικά του έργου του και τις μουσικές του καινοτομίες, που από το περιθώριο το ενέταξαν στην κοινωνική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας. (Από την εισαγωγή του βιβλίου)

«Η συγγραφέας, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την υλική όσο και την άυλη πολιτισμική παρακαταθήκη, στο παρόν βιβλίο παρουσιάζει επιτυχώς τη μουσειολογική συλλογή σε μια διαλεκτική σχέση με τη μουσική δημιουργία του συνθέτη, στιχουργού και ερμηνευτή Βασίλη Τσιτσάνη, μέσα από λαογραφικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις κι ερμηνείες. Φυσικά, από την προσέγγιση της συγγραφέα δεν λείπει η ιδιαίτερη μνεία στον τόπο καταγωγής του Τσιτσάνη (και δικού της επίσης), τα αγαπημένα όλων μας Τρίκαλα, ένα αστικό κέντρο της περιφέρειας με πλούσια πολιτισμική ιστορία: με τα ανατολίτικα cafe aman, με τους παραδοσιακούς και λαϊκούς χορούς, με το θέατρο Σκιών, με τους γηγενείς Καραγκούνηδες, με τους ξενομερίτες, με τους πρόσφυγες, τα σμυρναίικα, τα ρεμπέτικα, τους αμανέδες, με την πλούσια τοπική καλλιτεχνική παραγωγή από καλλιτέχνες, όπως οι Α. Καλδάρας, Κ. Βίρβος, Γ. Σαμολαδάς, Μπ. Μπακάλης, Χ. Κολοκοτρώνης κ.ά., αλλά και με τα δυτικά cafe chantant, με τους ευρωπαϊκούς χορούς, με το Ωδείο Τρικάλων, τη Φιλαρμονική, τη Μαντολινάτα, την οπερέτα, το γραμμόφωνο, το καφενείο με το πρώτο ραδιόφωνο που μετέδιδε όπερα με εισιτήριο...» (Από τον πρόλογο της Ρενάτας Δαλιανούδη)

Περιεχόμενα

ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ ΣΤΑ ΔΥΟ ΣΤΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
α. Θέμα και σκοπός εργασίας
β. Μεθοδολογία
γ. Διάρθρωση της εργασίας
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ, ΣΗΙΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
α. Η πόλη των Τρικάλων από την αρχαιότητα ως την περίοδο της Τουρκοκρατίας
β. Τα Τρίκαλα στα νεότερα χρόνια - πολιτισμικό πλαίσιο
γ. Ο Τρικαλινός Βασίλης Τσιτσάνης και η προσφορά του στο λαϊκό τραγούδι
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΙΤΣΑΝΗ
α. Το κτήριο των Παλαιών Φυλακών Τρικάλων και η σημασία του
β. Ένα Μουσείο για τον Τσιτσάνη: η μετατροπή του χώρου από φυλακές σε μουσείο
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ:
α. Θεματολογική και ειδολογική ταξινόμηση του εκθεσιακού υλικού
β. Ερμηνευτική παρουσίαση των εκθεσιακών χώρων
ΕΠΙΛΟΓΟΣ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ