Οδοιπορικό στην αρχαιότερη ζωντανή δημώδη μουσική της Ευρώπης

Γ' έκδοση, με CD

Το 2019 ο Κρίστοφερ Κινγκ αποφάσισε να φτιάξει μια μουσική ανθολογία με τα τραγούδια του Ηπειρώτικου Μοιρολογιού, και όχι μόνο ― μια μουσική συνοδεία για την ανάγνωση του βιβλίου.

Η επεξεργασία, η μίξη και η παραγωγή της ανθολογίας έγιναν στην Αμερική, από την προσωπική συλλογή δίσκων γραμμοφώνου του Κρίστοφερ Κινγκ. Κόπηκαν περίπου 2.000 CD.

Τα CD θα ενσωματώνταν σε μια νέα, συλλεκτική έκδοση του βιβλίου. Ο συγγραφέας ήθελε η νέα αυτή έκδοση να κυκλοφορήσει όταν επιτέλους θα ερχόταν να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα το βιβλίο να μείνει εκτός κυκλοφορίας για περίπου ένα χρόνο.

Ο Κρις έκανε τελικά το όνειρό του πραγματικότητα. Εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Μονοδένδρι του Ζαγορίου.

Έτσι, το βιβλίο σελιδοποιήθηκε εκ νέου σε διαφορετική διάσταση, ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει τη μουσική ανθολογία, γράφτηκε καινούργιος πρόλογος ειδικά για τη νέα έκδοση, και τα CD ―που περιλαμβάνουν 19 εξαιρετικά σπάνια μουσικά κομμάτια― τοποθετήθηκαν στα βιβλία με το χέρι, στα γραφεία του Δώματος, σε 1.500 αντίτυπα, αριθμημένα και μονογραφημένα από τον ίδιο τον συγγραφέα.

Συνηθίζουμε ν’ αντιλαμβανόμαστε τη μουσική σαν μια μορφή ψυχαγωγίας ― σαν μια πολυτέλεια, τελικά σαν κάτι το περιττό. Και πράγματι η μουσική που συνήθως ακούμε αυτόν το σκοπό έχει: να διασκεδάσει. Ποια ήταν όμως η πρωταρχική λειτουργία της μουσικής; Για ποιο λόγο άρχισαν κάποτε οι άνθρωποι να τραγουδούν και να χορεύουν;

Ο Κρίστοφερ Κινγκ, βραβευμένος μουσικός παραγωγός και μανιώδης συλλέκτης δίσκων γραμμοφώνου, υποστηρίζει ότι η μουσική στην πρωταρχική της μορφή είναι ένα γιατρικό για τις πληγές της ψυχής ― κάτι εξίσου απαραίτητο με τον αέρα και την τροφή.

Σταδιακά η μουσική έπαψε να έχει αυτή τη λειτουργία. Τα εύθραυστα πολιτισμικά οικοσυστήματα μες στα οποία η μουσική επιτελούσε το ιαματικό της έργο καταστράφηκαν.

Μ’ εξαίρεση μια απόμερη γωνιά της Ελλάδας, στις εσχατιές της Ευρώπης ― την Ήπειρο. Εδώ, σαν από θαύμα, κρατήθηκε ζωντανός ένας πανάρχαιος τρόπος ζωής που επέτρεψε στη μουσική να διατηρήσει το θεραπευτικό της ρόλο. Ο Κινγκ αναλαμβάνει να μας ξεναγήσει σ’ αυτόν το σκληρό μα μαγικό τόπο, όπου η μουσική γίνεται ένα με την ποίηση, το χορό και τη γιορτή.

Ο Κινγκ γράφει για την ιστορία της Ηπείρου και το μεγαλείο του το­πίου, για τα πανηγύρια, τα τσίπουρα και τους Τσιγγάνους οργανοπαίχτες, για τα συλλογικά βιώματα και τις κοινές αναμνήσεις. Μας μιλά για τη μουσική σαν θρήνο, σαν νανούρισμα και σαν παρηγοριά. Μας μιλά γι’ ανθρώπους που ξέρουν να πενθήσουν και ξέρουν να γλεντήσουν.

Συνδυάζοντας το φιλοσοφικό στοχασμό με την ιστορική περιγραφή, τη μουσικολογική ανάλυση με την ανθρωπολογική ματιά, η παθιασμένη και παιγνιώδης αυτή αφήγηση παίρνει τελικά τη μορφή ενός ερωτικού γράμματος στη μουσική και τους ανθρώπους της Ηπείρου.

Επιμέλεια: Θάνος Σαμαρτζής
Ζωγραφιά εξωφύλλου: Robert Crumb, Η ηπειρώτικη κομπανία του Λάζαρου Ρούντα στη Βίτσα, περ. 1930
Προσαρμογή εξωφύλλου: Ogust

Περιεχόμενα της ανθολογίας

• Ηπειρώτικο μοιρολόγι, Αλέξης Ζούμπας
• Βλάχα πλένει στο ποτάμι πέντε Γλυνιώτες
• Στρωτό Πωγωνίσιο, Κίτσος Χαρισιάδης
• Σελφος, Δημήτρης Χαλκιάς
• Παλαιό Ζαγορίσιο, Μιχάλης Χαρίσης
• Μπιλ μπιλ Αλέξης Ζούμπας
• Σκάρος Κίτσος Χαρισιάδης
• Καλοκαιράκι Νίκος ΤΡζάρας & Σίδερης Ανδριανός
• Ποιός πλούσιος απέθανε Δημήτρης Χαλικιάς
• Κλέφτες (τσάμικο) Αλέξης Ζούμπας
• Σαμαντάκας Μάνθος Χαλκιάς
• Εσείς παιδιά βλαζόπουλα Χρήστος Μπανιάκας
• Αρβανίτικο Κίτσος Χαρισιάδης
• Ο Μενούσης Πέντε ανώνυμοι Αλβανοί τραγουδιστές
• Γενοβέφα Μάνθος Χαλκιάς
• Μοιρολόι Νίκος Χαλκιάς
• Στης Δερόπολης τον κάμπο Πολυφωνικό Συγκρότημα από τη Βόρεια Ήπειρο
• Φράσια Κίτσος Χαρισιάδης
• Τζαμάρα Αρβανίτικο Αλέξης Ζούμπας