Το κακό και το άδικο στο ελληνικό δημοτικό τραγούδι

Το έργο του Γκυ (Μισέλ) Σωνιέ Αδικία. Το κακό και το άδικο στο ελληνικό δημοτικό τραγούδι είναι μια κλασική στο είδος της μελέτη, της οποίας η πρώτη (γαλλική) έκδοση έγινε το 1979 από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών σε συνεργασία με τον παρισινό εκδοτικό οίκο Belles Lettres. Ο Νίκος Σβορώνος στον πρόλογό του το χαρακτηρίζει «θεμελιώδη συνεισφορά στη μελέτη της νοοτροπίας του ελληνικού λαού και, εν πολλοίς, στην ιστορία αυτής της νοοτροπίας». Άριστος γνώστης της ελληνικής γλώσσας, ο συγγραφέας παρέμεινε επί μακρά χρονικά διαστήματα στην Αθήνα και ερεύνησε ένα πλούσιο και πολυσύνθετο υλικό.

Ο καρπός της έρευνάς του είναι, κατά τον Νίκο Σβορώνο, «μια πρωτότυπη προσέγγιση του δημοτικού τραγουδιού, καθώς αποτελεί το πρώτο βήμα για μια συνολική μελέτη του νεοελληνικού πολιτισμού, ξεκινώντας από εκεί από όπου οφείλει να ξεκινά μια τέτοια μελέτη: από την προφορική λογοτεχνία, και ιδιαίτερα από το δημοτικό τραγούδι, που καθρεφτίζει την ελληνική σκέψη σε όλη της την καθαρότητα, ανόθευτη από ξένες επιδράσεις, όπως αποδεικνύεται κατ’ επανάληψη σ’ αυτή την εργασία. Επιπλέον, το έργο αυτό αναδεικνύει το θεμελιώδες στοιχείο της ελληνικής λαϊκής ιδεολογίας, την ιδέα της δικαιοσύνης, η απουσία της οποίας αποτελεί το ουσιώδες γνώρισμα του κακού σε όλες του τις εκφάνσεις: κοινωνική, ανθρώπινη, υπερβατική».

Ο Γάλλος νεοελληνιστής Γκυ (Μισέλ) Σωνιέ γεννήθηκε το 1934. Διετέλεσε ερευνητής του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS, 1963-1975). Δίδαξε ως εντεταλμένος αλλοδαπός καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1977-1983), του οποίου αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας το 2005. Από το 1984 ως το 2003 ήταν καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας και διευθυντής του Νεοελληνικού Ινστιτούτου της Σορβόννης (Paris IV).

Το ερευνητικό και συγγραφικό του έργο κινείται σε ευρύ φάσμα αντικειμένων, από το ελληνικό δημοτικό τραγούδι και την υστερομεσαιωνική λογοτεχνία μέχρι τον Παπαδιαμάντη, τη Γενιά του ’30 και τους Έλληνες υπερρεαλιστές, καθώς και τη μεταπολεμική νεοελληνική λογοτεχνία. Με το ψευδώνυμο Michel Saunier δημοσίευσε πολυάριθμες μεταφράσεις στα γαλλικά έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.

Περιεχόμενα

• Προλογικό σημείωμα στην ελληνική έκδοση
• Πρόλογος του Νίκου Σβορώνου
• Εισαγωγή
• Ο ορισμός του κακού
• "Δίκαιο" και "Άδικο"
• Η θρησκευτική όψη του κακού
• Η οργάνωση του λεξιλογίου και τα θεμελιώδη γνωρίσματα του κακού
• Το κακό στην ελληνική οικογένεια και κοινωνία
• Η μοιχεία
• Κακούργοι γονείς
• Η εικόνα της ανθρώπινης δικαιοσύνης
• Η κριτική των ηθών και των θεσμών
• Η αναπαράσταση του θανάτου
• Η καταστροφή των κοινωνικών δομών
• Η προσωπική μοίρα ή το σκάνδαλο του θανάτου
• Παγίδα και ψευδαίσθηση: Η Απελπισία
• Ο πρόωρος θάνατος
• Η ευθύνη
• Ο χάρος και η θεϊκή ευθύνη
• Συμπεράσματα
• Βιβλιογραφία
• Ευρετήριο