Συναγωγή μελετών 2

Σκοπός της έρευνας είναι για μένα ν' αποσαφηνίσω το πραγματικό νόημα (ή τα πραγματικά νοήματα) ενός κειμένου, ενός θέματος τραγουδιού, ενός έργου γενικά. Ο ερευνητής βρίσκεται μπροστά σ' ένα είδος αινίγματος, το οποίο πρέπει να ξεδιαλύνει. Ο Νίκος Σβορώνος (μεγάλος καταναλωτής αστυνομικών μυθιστορημάτων) παρομοίαζε την δουλειά του ερευνητή με εκείνη του ντετέκτιβ (ο S. Freud έλεγε το ίδιο για την δουλειά του ψυχαναλυτή), θα προσθέσω ότι η δουλειά αυτή, όπως την εννοώ, μοιάζει με εκείνη των ανορθόδοξων ντετέκτιβ -κατηγορία στην οποία ανήκουν οι πιο μεγάλοι και οι πιο γνωστοί ήρωες αστυνομικών μυθιστορημάτων και ταινιών: Hercule Poirot, Maigret, Montalbano, Nestor Burma και τόσοι άλλοι- οι οποίοι βρίσκουν τον δολοφόνο, ενώ οι συνάδελφοί τους, που ανήκουν στην επίσημη αστυνομία και ακολουθούν τις νόμιμες διαδικασίες, δεν βρίσκουν τίποτε ή -χειρότερα- κατηγορούν έναν αθώο. Το ίδιο συμβαίνει και στην επιστήμη: ένας ερευνητής που θέλει σώνει και καλά να βρει κάτι ακολουθώντας πειθήνια και αποκλειστικά μια προκαθορισμένη μέθοδο κινδυνεύει να βρει επουσιώδη πράγματα, αυτά που του επιτρέπει να βρει η μεθοδολογική φυλακή που έχει επιλέξει.

Περιεχόμενα

• Εν είδει προλόγου: Η στενή οδός
  ΜΕΡΟΣ Α. (Μεθοδολογικά)
  
• Προβληματισμός και οργάνωση μιας ανθολογίας των ερωτικών δημοτικών τραγουδιών
  
• Η λαϊκή ποίηση της Σίφνου: μια ακραία περίπτωση;
  
• Τρεις στίχοι από ελληνικά και γαλλικά δημοτικά τραγούδια
  
• Τα λευκαδίτικα δημοτικά τραγούδια: οι συλλογές Ι. Σταματέλου και Π. Κοντομίχη
  
• Για την επιστημονική αξία του έργου του Ν. Γ. Πολίτη στον τομέα των δημοτικών τραγουδιών
  
• Επίπεδα σκέψης στα ελληνικά μοιρολόγια
  
• Η μετάφραση των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών στα γαλλικά
  ΜΕΡΟΣ Β. (Μεγάλα θέματα)
  
• Το τραγούδι του Τσαμαδού και τα συγγενικά και παράγωγα θέματα. Όψεις της πάλης με τον πατέρα
  
• Μερικές παρατηρήσεις για το δημοτικό τραγούδι "Του Νεκρού Αδερφού"
  
• Το δημοτικό τραγούδι "Του Χαρζανή ή της Λιογέννητης"
  
• Ακρίτας - Διγενής - Χάρος: Παραλληλισμοί
  
• "Κόρη ή γιος της αστραπής και ο δράκος"
  ΜΕΡΟΣ Γ. (Πολιτισμός και φαντασιακό)
  
• Η εικόνα της οικογένειας (γονείς, παιδιά και αδέρφια) στα ελληνικά δημοτικά τραγούδια
  
• Τα ερωτικά θέματα στην λαϊκή αποκριάτικη ποίηση της Σίφνου
  
• Η ζωή εν κλωβώ. Η μεταφορά του κλουβιού στα δημοτικά τραγούδια
  
• Οι χαρακτηρισμοί του νεκρού στα μοιρολόγια της δυτικής Κρήτης
  
• Ομορφιά, λάμψη και ουράνια σώματα στα ελληνικά δημοτικά τραγούδια
  
• Για τον συμβολισμό των χρωμάτων στα δημοτικά τραγούδια
  
• Παρατηρήσεις για τα τέσσερα στοιχεία της φύσης στα ελληνικά δημοτικά τραγούδια
  
• Συντήρηση και νεωτερισμός στα καρπαθιακά δημοτικά τραγούδια
  ΜΕΡΟΣ Δ. (Πρόλογοι και βιβλιοκρισίες)
  
• Cl. Fauriel, ΕΔΤ, κριτική έκδοση Α. Πολίτη, Α-Β, Ηράκλειο 1999)
  
• Α. Πολίτης, Το δημοτικό τραγούδι, Ηράκλειο 2010
  
• R. Beaton, Folk Poetry of modern Greece, Oxford 1980
  
• E. Moser, Le Bestiaire de la chanson populaire grecque moderne, Paris, PUPS (Paris - Sorbonne) 1997. Πρόλογος
  
• Χρ. Σκλαβενίτης, Μοιρολόγια Πόρου Λευκάδας, Αθήνα 2012. Πρόλογος
  
• Κ. Γκότσης, Δημοτικά τραγούδια, μελέτες, σχόλια, Πάτρα 2014. Πρόλογος
  
• Λεπτομέρειες