Κουιντέτο για πιάνο και έγχορδα, έργο 61

Με αυτές τις λίγες γραμμές ο συνθέτης προσπάθησε να περιγράψει το Κουιντέτο που, όπως είχε ο ίδιος αναφέρει, είχε ως αφορμή για τη σύνθεσή του το κείμενο «Ο Μεγάλος Ιεροεξεταστής» του Ντοστογιέφσκι από το έργο «Αδελφοί Καραμαζώφ».
Το έργο άρχισε να γράφεται στις 25 Νοεμβρίου 1998 έπειτα από παραγγελία του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και ολοκληρώθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2001.
Είναι προφανές πως το έργο, και στα δύο μέρη του, δεν έχει τίποτε το προγραμματικό σε σχέση πάντοτε με το «Μεγάλο Ιεροεξεταστή». Περιγραφικό, όμως, δεν θα το αρνούμασταν, ακριβώς σε ό,τι αφορά τον «έντονο υπαρξιακό προβληματισμό» που, στο πρώτο μέρος κυρίως, φτάνει το διάλογο στα όρια της εκρηκτικής σύγκρουσης. Η εσωτερική ένταση είναι τόσο μεγάλη, όχι μόνο στα δυνατά σημεία, αλλά και στα απολύτως χαμηλόφωνα, ώστε ο ακροατής αντιλαμβάνεται αμέσως τις πραγματικές διαστάσεις αυτού του «υπαρξιακού» διαλόγου. Συχνά δίνεται η εντύπωση πως ο διάλογος αυτός εκτυλίσσεται μεταξύ του πιάνου και των εγχόρδων. Αυτή είναι μια επιφανειακή εντύπωση που προκύπτει από τη διαφορά των ηχοχρωμάτων τους, απέχει, όμως, από την αλήθεια. Η ευθύνη της διατύπωσης και της υπεράσπισης των θέσεων που προκαλούν την αντιπαράθεση και προάγουν το διάλογο είναι ισότιμα κατανεμημένη και στους πέντε εκτελεστές, με αποτέλεσμα να λειτουργούν όλοι ως εκφραστές ενός κοινού νου. Το σπουδαιότερο, κατά τη γνώμη μας, στο Κουιντέτο δεν είναι η αναζήτηση στοιχείων που να επαληθεύουν τα όσα ο ίδιος ο συνθέτης αναφέρει στις λίγες γραμμές που προαναφέρθηκαν. Η ιδιαίτερη δύναμη του έργου αυτού έγκειται στο ότι το περιβάλλον που στεγάζει τις διαδικασίες αυτού του διαλόγου είναι τόσο βαθύ και σοφά στημένο από το συνθέτη ώστε να λειτουργεί σαν ένας ακόμη συνομιλητής. Θα τολμούσαμε να διατυπώσουμε την άποψη ότι το μεγάλο επίτευγμα του έργου δεν είναι η μουσική καταγραφή ενός διαλόγου που καταλήγει στη «σκληρή κατάφαση της ζωής», αλλά η περιγραφή του συνόλου των συναισθημάτων που μας γεννά ο χώρος, ο χρόνος και τα κάθε λογής παράλληλα, αλλά ανεξάρτητα, ερεθίσματα που συμβάλλουν στην, συνήθως, πρόσκαιρη λύση της όποιας φιλοσοφικής ανησυχίας. Σαν ένα κομμάτι ζωής είναι το Κουιντέτο, που έκοψε για μας από τη σκέψη του ένας συνθέτης, ο Γιώργος Σισιλιάνος.
Φίλιππος Τσαλαχούρης