Ο πόθος και ο φόνος στη δημοτική ποίηση.

Πιάνω γράφη να γράψω .... Δοκίμια για το Δημοτικό τραγούδι 2

Άφθονο και ακατάσχετο ρέει το αίμα στην επικράτεια του έρωτα, όπως τη γεωγραφεί η δημοτική ποίηση, από τις παραλογές έως τα καθαυτό ερωτολογικά τραγούδια, εκτενή ή δίστιχα. Της αγάπης τα αίματα, στη μεταφορική ή την κυριολεκτική τους χρήση, λειτουργούν σαν απόλυτο τεκμήριο της ψυχικής συγκίνησης, σαν ακράδαντο πειστήριο της πίστης και της αφιέρωσης. Και σαν αδιαμφισβήτητη μαρτυρία του ερωτικού πάθους, και των παθημάτων που αναπόφευκτα συνεπάγεται.

Ένα κόκκινο ποτάμι διασχίζει την επικράτεια της αγάπης, και με τη ροή του υπηρετεί τον μέγα στόχο: Να γίνει νόημα το αίμα. Να ειπωθούν καθαρά και να ακουστούν δίχως παρερμηνείες ιστορίες κορυφωμένων αισθημάτων, ακόμα και καταστροφικών ή αυτοκαταστροφικών. Τα υψηλά -και τι υψηλότερο από την αγάπη- θίγονται με τον τρόπο του απλού και του ταπεινού, που έχει την ισχύ να καθιερώνει και τη φαινομενική υπερβολή, εντάσσοντάς τη στον κόσμο της φυσικότητας. Τον εσωτερικό, τον ηθικό ρυθμό στα τραγούδια τον προσφέρει το αμέριστο σέβας στην ιερότητα της αγάπης.

Η σειρά δοκιμίων "Πιάνω γραφή να γράψω..." πορεύεται ελπίζοντας ότι θα αντιστρατευτεί το δεύτερο μισό του στίχου που την τιτλοδοτεί, το "...και ξεγράφεται", ο οποίος απαντά σε δημοτικό τραγούδι της ξενιτιάς: "Πιάνω γραφή να γράψω και ξεγράφεται". Πρώτος σταθμός, στα τέλη του 2016, η Αγαπω, όπου μελετήθηκε η γλώσσα των δημοτικών, οι νοηματικά καίριες επινοήσεις της, τα τερπνά παιχνίδια, η φυσική ελευθερία της. Ο δεύτερος σταθμός, ο παρών τόμος, υποδέχεται το αίμα της αγάπης, που ρέει πλούσιο και κατακόκκινο, αποτελώντας την επαλήθευση και την επικύρωσή της.

Με κέντρο το ελληνικό δημοτικό τραγούδι, το κείμενο κινείται ακτινωτά προς την ανώνυμη ποίηση των σύνοικων αλλά και των περίοικων λαών, καθώς και προς την άγνωστης πατρότητας βυζαντινή ποίηση και την επώνυμη της αρχαίας και της νεότερης Ελλάδας.

Περιεχόμενα

• Πρόλογος
• Η αναγκαία θητεία στο ήθος του δημοτικού
• Βιβλιογραφικός οδηγός
• Το αίμα της αγάπης: Ο πόθος και ο φόνος στη δημοτική ποίηση
• 1. Εμπόλεμος Έρωτας
• Ένοπλο σώμα
• Έρως και Χάρος
• Μαλλιά μαχαίρια, φρύδια λεπίδια ...
• "...και εξέβαλεν τους δύο οφθαλμούς αυτής..."
• Ο Δημόκριτος και ο θρύλος της αυτοτύφλωσης
• "... και ταμών τα αιδοία..."
• "Έρως δε, ότι εισρεί έξωθεν..."
• Ιουλιανός, Αλέξανδρος, Κύρος
• Μέγας Αλέξανδρος και Μέγας Βασίλειος
• Οι μέγιστοι πόλεμοι...
• Τα βέλη, το μέλι και η χολή
• "Έρος, ος κάλλιστος εν αθανάτοισι"
• Με του Τζαβέλλα το σπαθί...
• ... και τον θώρακα του Αχιλλέα
• Ο απομυθοποιός Σενέκας
• Εθελοντές του πολέμου
• "Κι επάαινε το αίμα του σα σιγανό ποτάμι"
• 1. Ο Έρωτας σαν Εκούσια Σφαγή
• "Πάθος και συγκίνηση"
• Ο αποκεφαλισμός στα κλέφτικα
• 1. Το Σφαγείο του 'Ερωτα
• Παλαιά Διαθήκη, Κοράνιο, Πηδάλιο
• Νηποινεί φόνος του μοιχού και ραφανίδωση
• "Πόθεν το του κερατά όνομα"
• "Ουδείς γίνεται μοιχός παρ' ημίν"
• Πινακοθήκη ερωτικών φονικών
• Ρεμπέτικες μαχαιριές (α')
• "Την κατάρα μου να 'χεις"
• Μια απαρνημένη δύο χιλιετιών
• Εθνικοθρησκευτικά ερωτικά φονικά
• "Η δικαία εκδίκησις"
• 1. Το όνομα, Το αίτημα, Το αίμα
• Ρεμπέτικες μαχαιριές (β')
• Το σπαθί του πόθου
• Η κεφαλή του προφήτη
• Το " δοκίμιν " του αποκεφαλισμού
• Το αίμα και το ψέμα
• Σημειώσεις
• Ευρετήρια
• α) Ονόματα
• β) Τίτλοι λογοτεχνικών έργων, βιβλίων, ποιημάτων, τραγουδιών, εφημερίδων και περιοδικών