Δώστε μου μια ταυτότητα να θυμηθώ ποιος είμαι - Ποίηση και στιχουργική 1931-1991

Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζει κάποιος για τον σπουδαιότερο ποιητή στίχων της ελληνικής μουσικής, τον μυστηριώδη Νίκο Γκάτσο, θα μπορούσε να τα καταλάβει και μόνο από τους εμβληματικούς και ευαίσθητους στίχους του -στίχοι ρωμαλέοι, φιλοσοφικοί, λιτοί, μικρές ιστορίες που πραγματεύονται σχεδόν οτιδήποτε απασχολεί διαχρονικά τον παγκόσμιο Έλληνα.

Κρίσεις για τον ποιητή γνωστές και άγνωστες, τα νεανικά λογοτεχνικά βήματα της πρώτης περιόδου, αθησαύριστα σημειώματα, ραδιοφωνικές εκπομπές και χρονικά δημιουργίας σημαντικών έργων είναι μόνο μερικά και ενδεικτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο βιβλίο και τα οποία ανιχνεύουν και φωτίζουν -το καθένα από άλλη οπτική γωνία- τον άνθρωπο παράλληλα με το έργο του, συμπληρώνοντας το διαρκώς μισοτελειωμένο παζλ ενός κάθε άλλο παρά σιωπηλού «ευαίσθητου ληστή» των συναισθημάτων μας.

Μέσα στα πολλά κεφάλαια του βιβλίου θα συναντήσουμε την απάντηση για την εκδοτική ανακοπή που ακολούθησε τη μία και μοναδική Αμοργό· ακόμη, τη σάτιρα και την πολιτική διάσταση των στίχων του. Ένα βιβλίο-αποτέλεσμα εικοσαετούς έρευνας, που στοχεύει, μέσα από μια αναθεωρημένη γραφή, να απευθυνθεί σε ένα ευρύ κοινό. Κυρίως, σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να αποκτήσει επαρκή και τεκμηριωμένη επιστημονικά εικόνα σχετικά με τον άνθρωπο για τον οποίο η Γλώσσα και η Πατρίδα στάθηκαν «η πρώτη του παρηγοριά και η στερνή του ελπίδα» -όπως εύστοχα είπε ο ίδιος στους τελευταίους στίχουςς του- και του οποίου το έργο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ στα «ασυλλόγιστα χρόνια» που ζούμε.

Περιεχόμενα

• Αγαθή Δημητρούκα: Χαιρετίζοντας την έκδοση
• Εισαγωγή
• Η ιδιαιτερότητα ποιητή και έργου. Μια χρονική κατηγοριοποίηση
• Πρώτο Μέρος
• Η πρώτη περίοδος (1928-1940)
• Μια Λοβιτούρα, ένα διήγημα, έξι ποιήματα και τρία κριτικά σημειώματα. Η γνωριμία με τους ποιητές της γενιάς - Η περίπτωση των Νέων Γραμμάτων - Τα πρώτα λογοτεχνικά καφενεία
• Η σημαδεμένη, Δημιουργική και «Προδομένη» δεκαετία (1940-1950)
• Αχτίδα φωτός στο σκοτάδι - Οι λογοτεχνικές συγκεντρώσεις στη διάρκεια της κατοχής
• Η Αμοργός και ο γρίφος της σιωπής
• Μια κριτική σύνοψη
• Η δεύτερη παράλληλη λογοτεχνική παρουσία του Νίκου Γκάτσου τη δεκαετία 1940-1950
• Γκάτσος και Λόρκα
• Η περίοδος 1946-1950
• Μια Σιωπηλή και Μεταβατική Περίοδος
• Η παρουσία του Νίκου Γκάτσου τη δεκαπενταετία 1950-1965
• Θεατρικές μεταφράσεις
• Στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας
• Ομιλίες
• Πρωτότυπες ραδιοφωνικές σκηνές
• Μεταφράσεις
• Μεταφράσεις και ραδιοφωνικές προσαρμογές
• Είκοσι εννιά ραδιοφωνικές προσαρμογές σε ελληνικά έργα
• Ξένα έργα
• Σαράντα έξι ραδιοφωνικές προσαρμογές, διάφορες, όχι σε έργα
• Τα καλλιτεχνικά καφενεία
• Τα πρώτα τραγούδια (1958-1965)
• Δεύτερο Μέρος
• Τα Τραγούδια
• Εισαγωγή
• Μυθολογία, 1965
• Το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο
• Το μυθολογικό-ιστορικό πλαίσιο των τραγουδιών του έργου
• Με την Ελλάδα καραβοκύρη σε τρία ποιήματα
• Η μορφή του αντιήρωα στη στιχουργική θεματογραφία του Γκάτσου
• «Lamento»: Ο παντοτινός θρήνος του έρωτα και του ονείρου
• Τα λαϊκά τραγούδια της περιόδου 1965-1976
• Εισαγωγή
• Η θαλασσινή γεωγραφία των λαϊκών τραγουδιών του Γκάτσου
• Το υγρό σύνορο ως τόπος σκηνοθεσίας
• Θαλασσινά τοπωνύμια (τα νησιά)
• Η ξενιτειά
• Ο πολιτικός Νίκος Γκάτσος
• Οι πρώτοι διάσπαρτοι σπόροι
• Νυν και αεί, 1974. Οι αφανείς αγωνιστές και το αδικοχαμένο αίμα στους στίχους του Γκάτσου
• Κοινωνικοπολιτικές νύξεις σε τραγούδια μετά τη μεταπολίτευση
• Δροσουλίτες, 1975
• Το χρονικό της δημιουργίας
• Το λεξιλόγιο και οι ασκήσεις τεχνικής
• Η θεματογραφία
• Η σάτιρα στο έργο του Νίκου Γκάτσου
• Τραγούδια «παράλογα» και παιχνίδια
• Η Ελλαδογραφία του Νίκου Γκάτσου
• Η «Ελλαδογραφία» από τα Παράλογα
• Κύρια ονόματα που σχετίζονται με την ευρύτερη «Ελλαδογραφία» του ποιητή
• Τόποι και ονόματα στα τραγούδια
• Ο Νίκος Γκάτσος της τελευταίας δεκαετίας (1980-1990)
• Τα Κατά Μάρκον, 1991
• Ανέκδοτοι και αμελοποίητοι στίχοι
• Επίλογος
• Τρίτο Μέρος
• Εργογραφία Νίκου Γκάτσου
• Αυτοτελείς εκδόσεις (1943-2021)
• Κείμενα σε περιοδικά, ημερολόγια, εφημερίδες, ανθολογίες, δισκογραφικές εκδόσεις (1931-1999)
• Προγράμματα θεάτρου (1948-2006)
• Παράλληλες γραφές και ομοιοκαταλήξεις
• Μια αναδρομή και μερικές ευχαριστίες
• Βιβλιογραφία
• Αφιερώματα για τον Νίκο Γκάτσο
• Βιβλία
• Εφημερίδες - περιοδικά
• Τηλεόραση
• Κείμενα και συγγραφείς για τον Νίκο Γκάτσο
• Βιβλιογραφία, χωρίς αναφορές στον Νίκο Γκάτσο, που αξιοποιήθηκε στην παρούσα εργασία