Πρακτικά Ημερίδας 20 Μαΐου 2006

Στο χώρο της Ειδικής Αγωγής ο ρόλος της μουσικής είναι διττός καθώς καλύπτει τόσο το εκπαιδευτικό όσο και το θεραπευτικό πλαίσιο αντιμετώπισης των διαταραχών των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Η ημερίδα που οργανώθηκε από τα Τμήματα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής και Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είχε ως στόχο να οριοθετήσει και να προσδιορίσει το ρόλο της μουσικής στους επιστημονικούς χώρους της μουσικοπαιδαγωγικής, της μουσικής ψυχολογίας, της μουσικής εκπαίδευσης και της ειδικής αγωγής. Οι εισηγήσεις των ομιλητών έχουν συγκεντρωθεί στον παρόντα τόμο ο οποίος αποτελεί μια ουσιαστική συμβολή στην υπάρχουσα ελληνική βιβλιογραφία.

Η διαχρονική αξία της μουσικής και η σημασία της για τον άνθρωπο είναι αδιαμφισβήτητη. Ως επί το πλείστον η σύνδεση της με διάφορες επιστήμες όπως την ιατρική, την ψυχολογία και την παιδαγωγική έχει συμβάλει στην αναγνώριση της επιστημονικής και διεπιστημονικής της αξίας. Στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί αρκετές μελέτες και έρευνες γύρω από την επίδραση της μουσικής στην ανάπτυξη του ανθρώπου τόσο από εκπαιδευτική όσο και από θεραπευτική σκοπιά. Από εκπαιδευτική σκοπιά η μουσική μπορεί να αποτελέσει είτε μέσο είτε σκοπό για την επίτευξη των αναμενόμενων αποτελεσμάτων που θα συμβάλουν στην ολόπλευρη και ισόρροπη ανάπτυξη του παιδιού. Παράλληλα από θεραπευτική σκοπιά μπορεί να ενισχύσει και να στηρίξει τα άτομα στην αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής και σωματικής υγείας. Στο χώρο της ειδικής αγωγής ο ρόλος της μουσικής είναι διττός καθώς καλύπτει τόσο το εκπαιδευτικό όσο και το θεραπευτικό πλαίσιο αντιμετώπισης των διαταραχών των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Στην Ελλάδα μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει μια πρώτη προσπάθεια συστηματικής μελέτης και έρευνας της μουσικής σε σχέση με την ιατρική, την ψυχολογία, την παιδαγωγική, και την ειδική αγωγή. Η ημερίδα αυτή θέλει να συμβάλει, σε επίπεδο μιας πρώτης συνάντησης και συζήτησης, στην οριοθέτηση και προσδιορισμό του ρόλου της μουσικής στους διάφορους επιστημονικούς χώρους. Η συνεργασία των δύο Τμημάτων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής και Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, που ανέλαβαν την πρωτοβουλία διοργάνωσης της ημερίδας, αποτελεί ένδειξη για την προαγωγή της διεπιστημονικότητας και της συνεργασίας ανάμεσα σε διαφορετικούς χώρους της μουσικοπαιδαγωγικής, της μουσικής ψυχολογίας και της μουσικής εκπαίδευσης στην ειδική αγωγή.

Περιεχόμενα:

• Πρόλογος
  1η Θεματική Ενότητα
  
• Μουσική ψυχολογία
  
• Ιδιαιτερότητες στη δομική και λειτουργική εικόνα του μουσικού εγκέφαλου στα άτομα με σύνδρομο Williams
  
• H ακουστικό-ψυχό-φωνολογία και η εφαρμογή της στη μουσική παιδεία και επικοινωνία
  2η Θεματική Ενότητα
  
• Μουσική παιδαγωγική
  
• Σχολική μουσική εκπαίδευση: το ζήτημα της αισθητικής απόλαυσης της μουσικής
  
• Σημαντικά ερευνητικά ευρήματα για τη μουσική ανάπτυξη κατά τη βρεφική και παιδική ηλικία: η αναγκαιότητα αναπροσανατολισμού της εκπαιδευτικής πολίτικης
  3η Θεματική Ενότητα
  
• Μουσική στην ειδική αγωγή
  
• Η μουσική ως εργαλείο αξιολόγησης των μουσικών και μη μουσικών ικανοτήτων των παιδιών με ειδικές ανάγκες
  
• Μουσικός αυτοσχεδιασμός και ειδική αγωγή
  
• Η μουσικοθεραπευτική ιδιότητα της ρυθμικής Dalcroze και η πρακτική εφαρμογή της σε παιδιά με νοητική υστέρηση και διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή (αυτισμός)
  4η Θεματική Ενότητα
  
• Mουσικοθεραπεία
  
• H μουσικοθεραπεία και η «δύσκολη» περίπτωση
  
• Αποχαιρετώντας τα παιδιά που φεύγουν: η μουσικοθεραπεία ως πηγή ανακούφισης στο τέλος της ζωής
  
• Μουσικοθεραπεία: πολυφωνική σχέση σε διαδικασία αυτοπραγμάτωσης
  
• Ονόματα και ιδιότητα συγγραφέων
  
• Πρόγραμμα ημερίδας