Η Μαίη Κοκκίδου στο βιβλίο της “Η εμψύχωση στη διδασκαλία-μάθηση: Το σχολείο της χαράς και της καρδιάς” μας  επισημαίνει το πόσο αναγκαίο είναι τα παιδιά  να μάθουν να αντιλαμβάνονται και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, να μπορούν να αναγνωρίζουν το πώς αισθάνεται ο άλλος,  να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους.

Άξονας  Δραστηριοτήτων 11: Για να βοηθήσουμε τους μαθητές στην αναγνώριση και τη διαχείριση των συναισθημάτων τους (σελ. 277 του βιβλίου)

Για να φτάσει στο ποθούμενο της σφαιρικής ανάπτυξης, το άτομο χρειάζεται να έχει επίγνωση των συναισθημάτων του, των σκέψεών του και των φυσικών του αντιδράσεων στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Αυτού του είδους η ενημερότητα θα του επιτρέψει να διαχειρίζεται τη συνθετότητα που τον περιβάλλει και να σταθμίζει κάθε φορά τις καταστάσεις που αντιμετωπίζει (KozikRosabal 2001, Springgay et al. 2005). Ακόμα, αυτού του είδους η επίγνωση συνδέεται με την ικανότητα του ατόμου για αυτοαξιολόγηση και οδηγεί στο ζητούμενο του αυτοέλεγχου που είναι δείγμα ωρίμανσης και υγειούς κοινωνικής και συναισθηματικής ανάπτυξης.

Κάποιοι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι σημερινοί μαθητές είναι ηθικά και συναισθηματικά αναλφάβητοι. Δεν μπορούν να ελέγχουν τον παρορμητισμό τους, δεν γνωρίζουν πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, δεν έχουν ως οδηγό στη ζωή τους και στις πράξεις τους συγκεκριμένες ηθικές αξίες. Άρα, ο πιο υψηλός σκοπός της εκπαίδευσης είναι να δημιουργήσει περιβάλλοντα που θα στοχεύουν στην ηθική και συναισθηματική ωρίμανση των μαθητών (Haynes 2009, Lickona & Davidson 2005, Boekaerts 1993). Σε αυτή τη βάση είναι προτιμότερο να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε προγράμματα που επικεντρώνονται στις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες των μαθητών. 

Προτεινόμενη δραστηριότητα με τίτλο “Τι νιώθει;”

Ο δάσκαλος ζητά από τους μαθητές να γράψουν σε ένα χαρτί Α4 με κεφαλαία γράμματα τις εξής λέξεις: ΦΟΒΟΣ, ΛΥΠΗ, ΑΓΑΠΗ, ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ, ΘΥΜΟΣ, ΧΑΡΑ. Τα παιδιά γράφουν τη μία λέξη κάτω από την άλλη και κατόπιν κόβουν την κόλλα του χαρτιού, δημιουργώντας έτσι 6 καρτέλες. Στην συνέχεια, ο δάσκαλος προτείνει στους μαθητές κάποιες ημιτελείς φράσεις και εκείνοι επιλέγουν μία λέξη από τις καρτέλες τους για την ολοκλήρωσή της. Συγκεκριμένα, δεν απαντούν φωναχτά, παρά μόνο σηκώνουν την καρτέλα που πιστεύουν ότι ταιριάζει για την ολοκλήρωση της φράσης. Καθώς όλες οι καρτέλες είναι σηκωμένες, τα παιδιά μπορούν να διαπιστώσουν αν υπάρχει ομοφωνία ενώ σε περίπτωση διαφωνίας η δραστηριότητα σταματά προσωρινά για να
γίνει σύντομη συζήτηση αναφορικά με τα συναισθήματα.

Προτεινόμενες φράσεις:

Το θέμα της ταινίας ήταν ο πόλεμος. Οι θεατές ένιωσαν …
Πήγε να πλύνει τα πιάτα και έσπασε δύο ποτήρια. Ένιωσε …
Το μωρό γελάει. Νιώθει …
Έριχνε χαλάζι περισσότερο από 10’. Όταν σταμάτησε, ο αγρότης είδε τα στάρια κι ένιωσε …
Ανέβηκε στην κούνια αλλά δεν ήταν κανένας εκεί για να την κουνήσει.
Ένιωσε …
Ο σκύλος μας μου γλείφει το χέρι. Νιώθει για μένα …
Ο αγώνας τελείωσε, η ομάδα τους έχασε. Οι φίλαθλοι νιώθουν …
Ένα λιοντάρι επιτέθηκε στους τουρίστες που έκαναν σαφάρι, όλοι ένιωσαν …
Η γιαγιά μας αρρώστησε βαριά. Όλη η οικογένεια νιώθει …
Δεν κατάφερα να μπω στην τελική δεκάδα για τον αγώνα. Νιώθω …
Ξαφνικά, στο πάρτι, ένα παιδί άρχισε να χτυπάει τα άλλα. Όλα ένιωσαν …
Ντύθηκε Ζορό στα καρναβάλια και ένιωθε μεγάλη …

Σημείωση: Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί πολλές φορές κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς, με διαφορετικές καρτέλες και με καινούριες ερωτήσεις. Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι καλό να περιοριζόμαστε στα βασικά συναισθήματα: χαρά, λύπη, θυμός. Σταδιακά, η γκάμα των συναισθημάτων θα διευρύνεται.

Υλικά: Καρτέλες με λέξεις-συναισθήματα

σελ 294 του βιβλίου Η εμψύχωση στη διδασκαλία-μάθηση: Το σχολείο της χαράς και της καρδιάς

Το βιβλίο «Η Εμψύχωση στη Διδασκαλία-Μάθηση» προσδιορίζει ένα θεωρητικό και πρακτικό πλαίσιο για να εμπλουτισθούν οι εκπαιδευτικές διαδικασίες με δράσεις που στηρίζονται στην αρχή της εμψύχωσης. Αναπτύσσεται μέσα από 12 άξονες που θεμελιώνονται σε επιστημονικό υπόβαθρο και πλαισιώνονται από ποικίλες προτάσεις και ιδέες για εφαρμογές (πάνω από 270 δραστηριότητες).

 Προτεινόμενο επιπλέον υλικό:

Δημιουργήστε μόνοι σας το Πίνακα Συναισθημάτων

 Χρησιμοποιήστε χαρτόνι πάνω από 300 γραμμάρια και πινέζες. Μπορείτε να ζωγραφίσετε εσείς τα μάτια ή να εκτυπώσετε μια εικόνα από τον υπολογιστή σας και να το κολλήσετε πάνω στο χαρτόνι.

Δείτε επίσης:

Κάρτες με πρόσωπα και συναισθήματα