Γράφει  ο Γιώργος B. Μονεμβασίτης
Πηγή: www.musicpaper.gr

Έχει γίνει παράδοση κάθε χρόνο τέτοια εποχή να προτείνουμε από τούτη δω την κόγχη του ιστότοπου κάποια ηχογραφήματα, αλλά και κάποια βιβλία που εστιάζουν στη μουσική. Η παράδοση επιτάσσει τούτες τις γιορτινές μέρες να ανταλλάσσουμε ευχές και δώρα. Ας μην την καταργήσουμε και αυτή. Τα ηχογραφήματα και τα βιβλία αποτελούν βέλτιστες επιλογές, γιατί η μέθεξη που προσφέρουν διαρκεί όσο ολόκληρη η ζωή. Ίσως οι προτάσεις μας δώσουν κάποιες ιδέες στον αναγνώστη και διευκολύνουν τις αναζητήσεις του. Πρόσφατες ή σχεδόν πρόσφατες όλες οι εκδόσεις – κυκλοφόρησαν από το τέλος του 2017, έως λίγο πριν το τέλος του 2018, το 2018 οι περισσότερες. Κάθε μια τους διαθέτει το ξεχωριστό, που την καθιστά διαχρονική. Και είναι όλες, βεβαίως, αμέσως ή εμμέσως, ελληνικού ενδιαφέροντος. Φέτος προστέθηκε και μια τρίτη κατηγορία. Αυτή των βιβλίων μετά ηχογραφήματος. Έχει και αυτή ιδιαίτερο ενδιαφέρον, σε τούτη δω την άνυδρη εποχή.

 

      Α) ΤΑ ΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ      

1)Greek Wind Quintets – Κουιντέτο ξύλινων πνευστών «Αίολος» [2018] NAXOS 8.579037                                                                                                                                                                               

Γιατί ένα εξαιρετικό ανθολόγημα έργων Ελλήνων μουσουργών για κουιντέτο ξύλινων πνευστών ερμηνεύεται υποδειγματικά από το «Αίολος». Ανάσες ήχων καθάριες, πολύχρωμες και πολυσήμαντες. Κάτι που έλλειπε, κάτι το διαφορετικό. Σύνδεση του παρελθόντος, ακόμη και του απώτερου – συμβολικά αυτή – με το παρόν. Ο περιλάλητος ασκός του Αιόλου άνοιξε δημιουργικά τη φορά αυτή και όχι καταστροφικά. Φίλοι καλωσορίσατε!    

 

 2)Άλκης Μπαλτάς – Symphonic Works – Bulgarian National Radio

Symphony Orchestra – Άλκης Μπαλτάς [2018] Subways Music SW181
Γιατί ο Άλκης Μπαλτάς, συνθέτης και   αρχιμουσικός συνάμα παραθέτει στο ηχογράφημα δυο έργα του, το Ντιβερτιμέντο και το Συμφωνικό Ρέκβιεμ, τα οποία επιβεβαιώνουν τον άμεσα επικοινωνιακό χαρακτήρα της μουσικής του δημιουργίας. Ειδικά το ενδεκαμερές Ντιβερτιμέντο αποτελεί μια γιορτή της μουσικής, στην οποία μελωδία και ρυθμός συνοδοιπορούν χαμογελαστά. Το σχεδόν ημίωρο Ρέκβιεμ, απαιτεί προφανώς μεγαλύτερη ακροαματική προσοχή.  

 

3)Λίνος Κόκοτος & Κώστας Λάζαρης – Ανεμογιαλός– Νίκος Ανδρουλάκης, Θέλμα Καραγιάννη, Νένα Βενετσάνου [2018] Μετρονόμος 79

Γιατί ο Λίνος Κόκοτος παραμένει προσηλωμένος στις επιταγές του ρομαντισμού. Από άλλες εποχές έρχεται, μετά μεγάλη απουσία, να μας θυμίσει τι σημαίνει μελωδία σε ατόφιο ελληνικό τραγούδι. Η συνάντηση της μουσικής του με τους ομόλογων διαθέσεων στίχους του Κώστα Λάζαρη, αποδεικνύεται ευτυχής. Ευτυχισμένες και οι ερμηνείες των δέκα τραγουδιών από τους άξιους πολυδοκιμασμένους Νίκο Ανδρουλάκη (7 τραγούδια), Νένα Βενετσάνου (2) και τη νεότερη αλλά ισάξια τους Θέλμα Καραγιάννη (1).    

 

4)Ηπειρώτικα Πολυφωνικά Τραγούδια – Διώνη [2018] Όγδοο

Γιατί το Πολυφωνικό Τραγούδι που πιστοποιήθηκε στην περιοχή του Πωγωνίου και των ελληνόφωνων της Νότιας Αλβανίας αποτελεί μια γοητευτικότατη έκφραση από τις πλέον ενδιαφέρουσες παγκοσμίως. Το εξαμελές γυναικείο φωνητικό σύνολο Διώνη, που μας προξένεψε πριν 10 περίπου χρόνια ο Γιάννης Αγγελάκας – είναι παραγωγός του ηχογραφήματος – το υπηρετεί με θαυμαστό σεβασμό και αξιοσύνη. Εγκώμιο στην παράδοση χωρίς συμβιβασμούς.    

 

5)Τζένη Τσίλη – Ένας άλλος Καβάφης – Βασίλης Γισδάκης [2018] Τζένη Τσίλη

Γιατί η «ατραγούδιστη» ποίηση του Κ. Π. Καβάφη συνεχίζει να συγκινεί περισσότερο απ’ οποιαδήποτε άλλη συνθέτες και τραγουδοποιούς. Οκτώ από τα Αναγνωρισμένα ποιήματα του Αλεξανδρινού διάλεξε η νεοφανέρωτη Τζένη Τσίλη και τους χάρισε μια ιδιαίτερη δυναμική. Λίγο τζαζ, λίγο ροκ, αλλά και ένα εξαιρετικά ατμοσφαιρικό «Επέστρεφε» στοιχειοθετούν το δικαίωμα στη διαφορά. Πνοή ζωής με υπέροχες θεατρικές, αισθαντικές ερμηνείες τους έδωσε ο Βασίλης Γισδάκης. Εξαιρετική ανεξάρτητη παραγωγή.    

 

6)Γιώργης Πλατύραχος – Μουσοποιητικός Ανάβαλος – Κώστας Βασιλιάγκος, Αναστασία Μαλανδρενιώτη, Θανάσης Νικόπουλος, Μανώλης Μητσιάς [2018] ΕΜΣΕ CA 345

Γιατί ο Γιώργης Πλατύραχος – θείος του πιο γνωστού Νίκου – ποιητής των ήχων και αυτός, ξέρει να αναμετριέται με τους ποιητές του λόγου χωρίς φόβο αλλά με πάθος. Ο Καβάφης αποτελεί το φωτεινό αντικείμενο των πόθων του, δεν λείπουν όμως ο Καρυωτάκης, η Πολυδούρη, ο Παλαμάς, ο Βάρναλης και ο μέσω Ρίτσου Χικμέτ. 14 τραγούδια μελωδικότατα, ταιριαστά στο ήθος του ποιητικού λόγου, με αναμνήσεις, χωρίς νοσταλγία, πάντως, από την καλή εποχή του Νέου Κύματος.    

 

7)Μιχάλης Πρεπόνης & Νίκος Καρούζος – Η νύχτα με συμφέρει – Μιχάλης Πρεπόνης, Αργύρης Μπακιρτζής [2017] Κάπα Εκδοτική

Γιατί ο οδοντίατρος Μιχάλης Πρεπόνης από την Καβάλα, αποφασίζοντας να θεραπεύσει εκτός από τα δόντια και τον λόγο των ποιητών, μουσικώ τω τρόπω, επέλεξε εκείνον του οπωσδήποτε δύσκολου Νίκου Καρούζου. Διαθέτοντας ως εργαλεία τη γνώση και το σεβασμό διαβάζει τους φαιόχρωμους ρυθμούς της ιδιόμορφης γλώσσας του ποιητή με τζαζ-μπλουζ διάθεση και επιχειρεί, άλλοτε τραγουδιστά, άλλοτε αφηγηματικά, μια προσωπική πλην όμως ιδιαίτερα γοητευτική ανάγνωσή της. Μικρή αλλά χαρακτηριστική η συνδρομή του Αργύρη Μπακιρτζή.    

 

8)Νίκος Χατζηελευθερίου & Gustavo Adolfo Bécquer – Vertigo (Κύκλος τραγουδιών σε μορφή σουίτας) – Χριστίνα Πουπάλου & Δημήτρης Βουτσάς (τραγούδι) [2018] ekfrassis productions

Γιατί η άγνωστη στους πολλούς ποίηση του ρομαντικού Ισπανού ποιητή Gustavo Adolfo Bécquer (1836-1870) γίνεται αφορμή και εφαλτήριο δημιουργικής έμπνευσης για τον κλασικό κιθαριστή Νίκο Χατζηελευθερίου. Λόγια η αισθητική της μουσικής, λιτή η ενοργάνωση (βιολί, κοντραμπάσο, κιθάρα), δυο φρέσκιες φωνές σε μονολόγους και διαλόγους, συνιστούν ξεχωριστή πρόταση που κρυφοκοιτάζει στην ισπανική παράδοση, χωρίς, ωστόσο, να υποτάσσεται σ’ αυτήν.    

 

9)Μαίρη Νικολάου & Gustavo Adolfo Bécquer – Θα ξανάρθουνε τα μαύρα χελιδόνια – Ιωάννα Φόρτη (τραγούδι) [2018] Μετρονόμος 83

Γιατί μια δεύτερη ανάγνωση του ποιητικού λόγου του Bécquer την ίδια εποχή, συνιστά από μόνη της ένα αξιοπρόσεχτο γεγονός. Συνδετικός κρίκος των δυο η απόδοση στα ελληνικά του Περουλή Σακελλαρίδη. Κλασική κιθαρίστρια και η Μαίρη Νικολάου προσεγγίζει τον λόγο με πιο λαϊκό βλέμμα. Και το δικό της συντακτικό παρουσιάζεται με τη μορφή μουσικής δωματίου (τσέλο, φλάουτο, κιθάρα, κοντραμπάσο), που συντροφεύει την εξαίρετη φωνή της Ιωάννας Φόρτη.    

 

10)Encardia – Emigranti – encardia [2018] Μελωδικό καράβι ΜΚ 3342

Γιατί τούτο το ξεχωριστό σύνολο των Encardia, συνεχίζει με την έκτη του δισκογραφική κατάθεση να συγκινεί και να συναρπάζει αναζητώντας το παρόν, στο μουσικό παρελθόν των Ελληνόφωνων της Κάτω Ιταλίας. Με συνέπεια συνυφαίνουν την παράδοση με τις δικές τους φρέσκιες ιδέες που τις εστιάζουν (και) τη φορά αυτή στον πόνο της Μεσογείου που ονομάζεται μετανάστευση. Όπως ορίζεται στο κείμενο του Βαγγέλη Παπαγεωργίου: «Για αυτούς που στερήθηκαν μια αγκαλιά και μια κουβέρτα, που γίναν σκόνη και χάθηκαν στη λάσπη των αρμών της Ιστορίας».    

 

11)Archetypon – Μαίρη-Έλεν Νέζη (μεσόφωνος), Armonia Atenea (Καμεράτα Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής), Γιώργος Πέτρου (μουσική διεύθυνση) [2018] MDG9092064

Γιατί οι θρίαμβοι στην Εσπερία της Καμεράτας, Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής και του Γιώργου Πέτρου συγκινούν και ενθουσιάζουν ταυτόχρονα. Με αιχμή του δόρατος και συνοδοιπόρο τούτη τη φορά την καταξιωμένη μεσόφωνο Μαίρη-Έλεν Νέζη εξερευνούν με υποδειγματική άνεση και σεβασμό το λυρικό πέρασμα από το μπαρόκ στον κλασικισμό. Άριες των Porpora, Hasse, Cherubini, Paisiello, Gluck, Fiorè & Handel δημιουργούν ένα «Αρχέτυπο» σπάνιας ομορφιάς. Οι μουσόφιλοι Ευρωπαίοι τους θαυμάζουν και υποκλίνονται στην προσφορά τους. Εμείς;    

 

12)Ίρμα Κολάση – Unpublished Recordings 1949-1953 – Ίρμα Κολάση (μεσόφωνος) [2018] MELISM ΜLSCD009

Γιατί η σπουδαία μεσόφωνος Ίρμα Κολάση (1918-2012) – εξαδέλφη του βιολονίστα Βύρωνα Κολάση – δεν απήλαυσε όλη τη δόξα που της άξιζε. Εγκαταστημένη στο Παρίσι από το 1949 υπηρέτησε με αξιοσύνη το λόγιο γαλλικό τραγούδι της νεότερης εποχής και δίδαξε αφειδώλευτα την τέχνη της. Ευκαιρία για αυτούς που δεν τη γνωρίζουν τούτη η έκδοση με ανέκδοτες ηχογραφήσεις αρχείου, η οποία εστιάζει στα πρώτα χρόνια της παρισινής της σταδιοδρομίας (1949- 1953). Χαροποιεί η ένδειξη (Vol. 1) μια και δηλώνει ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες .    

 

13)Χρήστος Λεοντής & Γιάννης Νεγρεπόντης – Φυλάττειν Θερμοπύλας

Τάσης Χριστογιαννόπουλος & Ιωάννα Φόρτη (τραγούδι), Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, Χορωδία ΕΡΤ, Χορωδία Δήμου Αθηναίων, Παιδική Χορωδία “Μανώλης Καλομοίρης”, Μιχάλης Οικονόμου (μουσική διεύθυνση) [2017] Μετρονόμος [2CD]

Γιατί ο Χρήστος Λεοντής ξέρει και μπορεί. Σε αυτό το παλιό-καινούριο έργο του – το 1971 μελοποίησε το ποίημα του Νεγρεπόντη, το 2015 ολοκλήρωσε την επεξεργασία-αναθεώρησή του – που έχει ελεύθερη μορφή σύγχρονου ορατορίου, ορίζει πολύτροπα την έννοια του Ελληνισμού. Οι καθαρές προθέσεις απέδωσαν πηγαία μουσική που ισορροπεί με σιγουριά ανάμεσα στο λόγιο και το λαϊκό. Αναμφίβολα ο Χρήστος Λεοντής ανήκει σε αυτούς που φυλάττουν με αφοσίωση τις Θερμοπύλες της ελληνικής μουσικής.    

 

14)Νίκος Πλατύραχος & Δημήτρης Λέντζος – Μαύρη μπογιά στο μάρμαρο – Νεφέλη Φασούλη, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Βίκυ Καρατζόγλου, Αφροδίτη Μάνου, Γιώργος Νταλάρας [2018] MLK

Γιατί όπως και τα «Άστεγα» έτσι και αυτά τα καινούρια τραγούδια του Νίκου Πλατύραχου είναι προορισμένα να βρουν τη στέγη τους στην αγκαλιά του ευαίσθητου ακροατή. Λαϊκά τραγούδια με απόηχους μιας άλλης εποχής και κάποιων άλλων τόπων – βλέπε τ’ αντίπερα του Ατλαντικού -, γεννήθηκαν με την εύρωστη στιχουργική του Δημήτρη Λέντζου και ευδοκίμησαν σε ερμηνείες συντεταγμένων τραγουδιστών. Το να κοιτάς το παρελθόν χωρίς ενοχές, όταν ξέρεις τον τρόπο, δεν είναι αμάρτημα, αλλά ευλογία.    

 

15)Κλασική Εκκλησιαστική Μουσική – Σπουδη 6 Ήχοι και Τρόποι – Βυζαντινός Χορός ΤΡΟΠΟΣ – Κωνσταντίνος Αθ. Αγγελίδης (διεύθυνση), Δεξιοτέχνες της παραδοσιακής μουσικής [2018] ΤΡΟΠΟΣ ΒΧΤ 17 [2 CD]

Γιατί ο χοράρχης Κωνσταντίνος Αθ. Αγγελίδης με τον Βυζαντινό Χορό ΤΡΟΠΟΣ, τον οποίο έχει ιδρύσει και διευθύνει, συνεχίζουν ακατάπαυστα το θεάρεστο έργο τους δισκογραφώντας με σεβασμό και σεμνότητα τεκμήρια της βυζαντινής κληρονομιάς. Σε αυτή την προτελευταία και δέκατη έβδομη (!) δισκογραφική τους έκδοση, που έχει τίτλο Σπουδή 6 και είναι ενταγμένη στη σειρά Κλασική Εκκλησιαστική Μουσική, αφιερώνουν τον κάματο και τη φιλέρευνη διάθεσή τους στους Ήχους και τους Τρόπους της εκκλησιαστικής μουσικής. Με την αρωγή, τη φορά αυτή, σπουδαίων δεξιοτεχνών της παραδοσιακής μουσικής.

 

16)Λάκης Παπαδόπουλος & Sunny Μπαλτζή – Η γιαγιά μου μαγειρεύει όνειρα τηγανητά – Αρλέτα, Λάκης Παπαδόπουλος [2018] Feelgood Records 521003300247    

Γιατί η Αρλέτα, η μια και μοναδική, φρόντισε πριν φύγει να μας αφήσει ασφαλούς παρηγοριάς μαρτυρίες. Με συνεργό, όπως και παλιότερα τον Λάκη Παπαδόπουλο, στις μουσικές, και συνοδοιπόρο τους τώρα τη Sunny Μπαλτζή, στους στίχους, ηχογράφησε 13 τραγούδια, που κατέλαβαν τη θέση της στερνής κληρονομιάς. Μπορεί να μην υπάρχουν εδώ «Ήσυχα βράδια» ή μια «Σερενάτα», έχουν αλλάξει και οι εποχές, μην το ξεχνάμε, η φωνή της όμως επιταχύνει τους χτύπους της καρδιάς. Θυμήσου, η Αρλέτα κάπου, κάποτε, νυν και αεί.  

 

Β) ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ με ΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ    

 

1)Μίκης Θεοδωράκης & Διονύσης Καρατζάς – Ως αρχαίος άνεμος – Μπάμπης Τσέρτος, Ειρήνη Καράγιαννη (τραγούδι) [2018] σελ. 24, Καθρέφτης Κ180401

Γιατί τούτο το ιδιαίτερο και μοναδικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη πέρασε στο σεντούκι της λήθης άδικα παραγνωρισμένο. Ήταν το 1987 όταν ο Μίκης παρουσίασε τη ραψωδία του Ως αρχαίος άνεμος σε ποίηση Διονύση Καρατζά. Να τώρα, 30 χρόνια μετά, αυτή η γοητευτική όπερα δωματίου για δυο φωνές αναζητά μια δεύτερη ευκαιρία αιωνιότητας, κάτι που σίγουρα δικαιούται. Λυρισμός λουσμένος στο φως του ήλιου και της θάλασσας. Ο έρωτας, αυτή, αυτός, που ποτέ δεν συναντιούνται, είναι, ωστόσο, μαζί για πάντα. Τότε ήταν ο Μίκης με τη Σοφία Μιχαηλίδη, τώρα είναι ο Μπάμπης Τσέρτος με την Ειρήνη Καράγιαννη.  

 

2)Χριστόδουλος Χάλαρης – Ιστορία της αρχαίας ελληνικής και της βυζαντινής μουσικής – Διάφορα μουσικά σύνολα και μουσικοί [2018] 3 τόμοι, σελ. 380 (Α), 426 (Β), 576 (Γ), Victory Entertainment VE-1131- 38 [8CD]

Γιατί για τον Χριστόδουλο Χάλαρη είναι έργο ζωής. Συγκεντρώνει σε αυτό τις στέρεα δομημένες απόψεις του για την αρχαία ελληνική και τη βυζαντινή μουσική συνδέοντάς τες αιτιολογημένα με ομφάλιο λώρο. Σίγουρα δεν είναι μια ακόμη συνηθισμένη ιστορία. Ο ξεναγός παρουσιάζει, εκ βαθέων, την αλήθεια των μύθων, με τρόπο γοητευτικό και πειστικό. Ο αναγνώστης θα ξαφνιαστεί από τα πέρα από τα χιλιοειπωμένα που θα συναντήσει, ο ακροατής θα εκπλαγεί από τον άλλο ήχο. Τα παλαιότερα, γνωστά στους υποψιασμένους, ηχογραφήματα, συμπληρώνουν καινούρια, δοσμένα και αυτά με ανήσυχη διάθεση. Οι πιθανές αντιρρήσεις κάποιων δεν αποδυναμώνουν την πραγματική αξία της κατάθεσης.  

 

3)Θάνος Μικρούτσικος & Γιάννης Ρίτσος & Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκη – Καντάτα για τη Μακρόνησο – Σπουδή – Ρίτα Αντωνοπούλου, Κώστας Θωμαΐδης (τραγούδι) [2018] σελ. 64, Σύγχρονη Εποχή

Γιατί ο Θάνος Μικρούτσικος επανέρχεται με ορμή σε ένα πρώιμο, εμβληματικό έργο του. Αυτό στο οποίο φανέρωσε, το 1976, τη μοναδική δεξιότητά του όχι μόνον να πραγματεύεται με την ίδια ευκολία και άνεση τόσο τη σύγχρονη αβαν γκαρντ μουσική όσο και τη λαϊκή, αλλά και να τις συνυφαίνει με τρόπο απρόσμενα δημιουργικό. Ο καταγγελτικός λόγος του Γιάννη Ρίτσου και του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη (σε απόδοση στα ελληνικά από τον Ρίτσο) ενεργοποίησαν την έμπνευση του νεαρού τότε Μικρούτσικου και τον οδήγησαν στην κατάθεση δυο συγκλονιστικών έργων στρατευμένης μουσικής. Αναβίωσαν, με τις φωνές της Ρίτας Αντωνοπούλου και του Κώστα Θωμαΐδη, για να γιορταστούν με αυτά τα 100 χρόνια του ΚΚΕ.  

 

4)Χάρης Γ. Καβαλιεράτος – Χρονικά ενός θιάσου – Χάνομαι γιατί ρεμβάζω [2018] σελ. 126, Μετρονόμος 017

Γιατί τα «Χρονικά ενός θιάσου» είναι απλώς η αφορμή για να ξεδιπλωθούν επιπλέον αφενός μεν οι θαυμαστές ποιητικές και εικαστικές ανησυχίες του Χάρη Καβαλλιεράτου – γνωστές βεβαίως εις τους παροικούντες – αφετέρου οι επίσης θαυμαστές … ψυχαναλυτικοφιλολογικές του τραγουδοποιού-τροβαδούρου Βασίλη Νικολαΐδη – γνωστές κι αυτές… Απολαυστικές οι αναγνώσεις και οι θεάσεις έως και ιστορικών φωτογραφιών, απολαυστικές οι ακροάσεις των 10 νέων τραγουδιών: τα έξι σε μουσική του Χάρη, τα τέσσερα σε μουσική του ετέρου των «Χάνομαι…» Γιώργου Φιλιππάκη. Με τη συνδρομή εγκρίτων ποιητών τε και στιχουργών, καθώς και δόκιμων ερμηνευτών. Ενώ τα λόγια είναι κατά το μάλλον ή ήττον σουρεαλιστικά, η μουσική, απ’ όπου κι αν προέρχεται, επιμένει αθεράπευτα ρομαντικά: σήμα κατατεθέν και του χάνομαι και του ρεμβάζω.  

 

5)Στέφανος Κορκολής & Κωνσταντίνος Π. Καβάφης – Θάθελα αυτήν την μνήμη να την πω – Σοφία Μανουσάκη (τραγούδι) [2018] σελ. 36, Panik Oxygen[2CD]

Γιατί ο Στέφανος Κορκολής είπε «θα τραγουδήσω τον Καβάφη» και το έκανε! Με τρόπο μάλιστα που δείχνει γνώση και σεβασμό. Προϊδεάζει έως και επιβεβαιώνει το εξώφυλλο της έκδοσης. Δώδεκα ποιήματα του Αλεξανδρινού έγιναν τραγούδια – το Επέστρεφε και σε δεύτερη εκδοχή – ενώ άλλα οκτώ μετατράπηκαν σε ηχητικούς πίνακες, γόνιμη μουσική κωδικοποίηση. Άμεσα επικοινωνιακά και τα μεν και τα δε, εγείρουν το ενδιαφέρον του ακροατή και δημιουργούν γέφυρα προς το λόγο του ποιητή. Στα τραγούδια συμβάλλει τα μέγιστα η ώριμη ερμηνεία της νεαρής Σοφίας Μανουσάκη. Φαιόχρωμη η μουσική συντάσσεται με τον ποιητικό λόγο και παραπέμπει συχνά στην εποχή που ο λόγος γεννήθηκε. Δεν λείπει βεβαίως και η ελληνική μουσική έγνοια. Εντοπίζεται φερ’ ειπείν στα 9/8 του τραγουδιού «Ένας γέρος» και στα παραδοσιακά ηχορυθμικά στοιχεία του οργανικού «Ιωνικόν». Για κάποιους που έχουν αντιρρήσεις και ενστάσεις επισημαίνεται ότι η έκδοση ως μια από τις πλέον ευπώλητες της χρονιάς, προξένεψε την ποίηση του Καβάφη, αν όχι και τον ίδιο τον ποιητή, σε εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες ανυποψίαστους. Αν αυτό δεν είναι κέρδος (για την τέχνη), τότε ποιο είναι; 

 

Γ) ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ

 

1)Παντελής Μπουκάλας Το αίμα της αγάπης – Ο Πόθος και ο Φόνος στη δημοτική ποίηση (σειρά Πιάνω γραφή να γράψω … Δοκίμια για το Δημοτικό Τραγούδι -2) Άγρα, σελ. 832 [2017]

Γιατί στην προκειμένη περίπτωση ανατρέπεται ο κανόνας και αποδεικνύεται ότι το δις εξαμαρτείν … ανδρός σοφότατου! Μετά το πρώτο δοκίμιο για το Δημοτικό Τραγούδι Όταν το ρήμα γίνεται όνομα… του 2016, ο Παντελής Μπουκάλας επανήλθε χαρίζοντάς (μας) την εύμολπη συνέχεια. Η τέχνη της εξιστόρησης, η τέχνη της περιγραφής, η τέχνη της αναζήτησης και η τέχνη της συγκρότησης παρατάσσονται συναρπαστικά χωρίς να αποκλίνουν ούτε κατ’ ελάχιστον από την ουσία, που δεν είναι άλλη από τον ανέσπερο λόγο της δημοτικής ποίησης. Αυτής που έγινε η γενεσιουργός αιτία διαμόρφωσης του πολυσήμαντου σύμπαντος του Ελληνικού Δημοτικού Τραγουδιού. Πανάξιος σύγχρονος μελετητής όλων των μορφών της ποίησης ο Παντελής Μπουκάλας φανέρωσε το δώρο που όλοι, όσοι νοιαζόμαστε, οφείλουμε στον εαυτό μας. Με αδημονία για το επόμενο δοκίμιο-δώρο…

 

2)Γιώργος Μυζάλης Το πολιτικό τραγούδι στην Ελλάδα 1974-2002 Fagottobooks, σελ. 304 [2018]

Γιατί το πολιτικό τραγούδι στη χώρα μας, ειδικά μετά τη μεταπολίτευση του 1974, αποτελεί κυρίαρχη έκφραση μουσικού στοχασμού και αναστοχασμού. Η ανάγκη της διερεύνησής του είναι επομένως μεγάλη. Ο Γιώργος Μυζάλης, με βασικό άξονα την προσέγγιση και ανάλυση, ως προς τη μορφή αλλά και το περιεχόμενο, της δημιουργίας του συνθέτη Θάνου Μικρούτσικου και του στιχουργού Κώστα Τριπολίτη, διακτινίζει την έρευνά του σε όλο το φάσμα του ελληνικού τραγουδιού κατά την περίοδο αναφοράς. Έρευνα πολύχρονη, έρευνα κοπιαστική απέδωσε αξιοδιάβαστους καρπούς, που καλύπτουν συνάμα ένα σημαντικό κενό στην ιστορία του νεοελληνικού τραγουδιού. Διδακτορική διατριβή με θετικότατο πρόσημο και άξια υψίστων εγκωμίων, ολοκληρώθηκε το 2017.

 

3)Δημήτρης Φεργάδης Με αφορμή την Columbia – Η βιομηχανία της δισκογραφίας στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα ΚΨΜ, σελ. 382 [2018]

Γιατί ο Δημήτρης Φεργάδης, ως ο καθ’ ύλην αρμόδιος, είναι ο μόνος που θα μπορούσε να εκπονήσει αυτή την πολύτιμη κιβωτό γνώσεων και μνήμης. Επί 50 συναπτά έτη υπηρέτησε όλες της βαθμίδες της ιεραρχίας, από απλός εργάτης έως γενικός διευθυντής την Κολούμπια και, εν συνεχεία, τη Μίνως-ΕΜΙ. Με προσωπική γλώσσα, που βρίθει λογοτεχνικών αρετών και πηγάζει από μια αξιοθαύμαστη ευρυμάθεια, αφηγείται τα βιώματά του, αλλά και τα βιώματα άλλων, θυμάται, θυμίζει. Σαγηνευτικός ο τρόπος του, συναρπαστικές οι μαρτυρίες που έχει συλλέξει – φωτογραφίες, αφηγήσεις, έγγραφα-τεκμήρια – ζωγραφίζουν την ιστορία της δισκογραφικής βιομηχανίας στη χάρα μας, χωρίς ανούσιες και αναίτιες αγιοποιήσεις, χωρίς φόβους, αλλά με πολύ πάθος.

 

4)Γιώργος Κίτσιος «Το ους ημών το ξεκουρδισμένο…» – Αστική πολιτισμική συγκρότηση και ψυχαγωγία μέσα από την έντυπη σάτιρα (Ιωάννινα, αρχές δεκαετίας 1870) Νήσος, σελ. 250 [2018]

Γιατί εστιάζοντας σε συγκεκριμένο τόπο και συγκεκριμένη χρονική περίοδο ο επίκουρος καθηγητής Εθνομουσικολογίας Γιώργος Κίτσιος συνθέτει ένα γοητευτικό κομμάτι ιστορίας, που εμπεριέχει πολλή μουσική. Το πόνημά του αποτελεί υπόδειγμα έρευνας και αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της, υπόδειγμα αντιακαδημαϊκής σχολαστικότητας. Με όχημα το σατιρικό περιοδικό των Ιωαννίνων Καραβίδα ο συγγραφέας επιχειρεί ένα ταξίδι στο χώρο και το χρόνο που έχει πολλαπλές προεκτάσεις και πολλαπλές αναγνώσεις: γλωσσολογικές, κοινωνιολογικές, θεατρολογικές, ανθρωπολογικές, οικονομοτεχνικές και οπωσδήποτε εθνομουσικολογικές. Διαβάζεται και ως μυθιστόρημα, στο οποίο βεβαίως, η ιστορία εξουσιάζει το μύθο.

 

5)Ελένη Αθανασίου Όπερα για όλους Fagottobooks, σελ. 148 [2018] Γιατί η συγγραφέας Ελένη Αθανασίου, με ιδιαίτερες σπουδές φωνητικής και θητεία ως μέλος χορωδιών – από το 2014 μόνιμο μέλος της Χορωδίας της Ραδιοφωνίας της Λειψίας – θέλησε να συνθέσει ένα βιβλίο-οδηγό για την Όπερα, που απευθύνεται κυρίως σε αυτούς που δεν γνωρίζουν αλλά επιθυμούν να μάθουν. Ξεναγεί τον αναγνώστη με απλό, κατανοητό τρόπο στο ήταν και το είναι του λυρικού θεάτρου. Οι τίτλοι των τεσσάρων μερών του βιβλίου είναι σαφείς και δείχνουν τη μεθοδολογία της προσέγγισης του θέματος: Οι συντελεστές της παράστασης, Στοιχεία της όπερας, Ιστορία της όπερας, Η εμπειρία της παράστασης. Η συγγραφέας αναφέρει στον πρόλογό της: «Ίσως το βιβλίο αυτό να έπρεπε να το γράψει ένας μουσικολόγος και όχι μια λυρική τραγουδήστρια». Εμείς λέμε: «Καλύτερα που το έγραψε μια λυρική τραγουδίστρια!». 2019 Μουσικές Ευχές γ.β.μ./2018

 

Πηγή