Tο τρίτομο έργο του Χριστόδουλου Χάλαρη

Ο Χριστόδουλος Χάλαρης είναι μία όντως μοναδική περίπτωση του σύγχρονου ελληνικού μουσικού γίγνεσθαι. Παιδί κρητικής οικογένειας παραδοσιακών μουσικών που πρώτη -και μάλλον παντοτινή- αγάπη του ήταν η βυζαντινή μουσική, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να είναι ένας από τους πρώτους συνθέτες της χώρας μας που σπούδασε μαθηματικά -αλλά και μουσική φυσικά- στο Παρίσι, όπου επίσης ήταν ένας από τους πρώτους Έλληνες οι οποίοι ασχολήθηκαν με τους λιγότερο και από πρωτόλειους ακόμα υπολογιστές. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα επένδυσε και τις επιστημονικές γνώσεις του στη δημιουργία της βασισμένης στη δημοτική και, πολύ περισσότερο, στη βυζαντινή παράδοση δικής του μουσικής, της οποίας αποκορύφωμα κατά γενική ομολογία θεωρείται ο εμβληματικός δίσκος «Δροσουλίτες».

Παράλληλα όμως με τη δημιουργία του ο Χριστόδουλος Χάλαρης υπήρξε επί δεκαετίες και ένας εναργέστατος ερευνητής μουσικολόγος με σχεδόν αποκλειστικό αντικείμενο τη βυζαντινή μουσική. Καρπός αυτής της μακράς και επίπονης έρευνάς του είναι το τρίτομο σύγγραμμα «Η ιστορία της αρχαίας ελληνικής και της βυζαντινής μουσικής» που εκδόθηκε από τη Victory Entertainment και παρουσιάστηκε χθες το μεσημέρι στον πολυχώρο «Ιανός».

«Έργο ζωής» χαρακτήρισε ο συνθέτης την έκδοση, στην οποία εγκιβωτίζονται ο μόχθος αλλά και η αγάπη τα οποία επένδυσε στην έρευνα και στη συνέχεια στη συγγραφή του μνημειώδους έργου. Ξεκινώντας από την κλασική αρχαιότητα και καταλήγοντας στο ύστερο Βυζάντιο, αναλύει πληρέστατα και εις βάθος τη βυζαντινή μουσική και τεκμηριώνει τη σχέση της με την αρχαία ελληνική. Όχι μόνον θεωρητικά, αλλά και με μια σειρά πρακτικών παραδειγμάτων τα οποία συνέθεσε ο ίδιος ή αποτελούν όσο το δυνατόν πιο πιστές «αναπαραστάσεις» διασωθέντων αποσπασμάτων από τις δύο αυτές κομβικές περιόδους της μουσικής παράδοσής μας, τα οποία ερμηνεύει ο ίδιος και βρίσκονται στα ισάριθμα CD που περιλαμβάνονται στους τρεις τόμους της έκδοσης.

Μιλώντας για το τιτάνιο έργο του ο Χ. Χάλαρης θυμήθηκε τη φράση «μουσική ποίει και εργάζου» που ο Σωκράτης είπε στους μαθητές του λίγο πριν πιει το κώνειο, η οποία καταδεικνύει τη σημασία αυτής της έκφρασης της ανθρώπινης δημιουργικότητας ήδη από την αρχαία εποχή. Ως μαθηματικός δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη θεμελίωση των μουσικών νόμων και κανόνων από τους Πυθαγορείους τονίζοντας όμως παράλληλα ότι «η μουσική δεν είναι μαθηματικά, αντίθετα διαμέσου του ερωτικού -με την αρχαιοελληνική έννοια- στοιχείου, το οποίο τη διακατέχει, στην υπέρτατη έκφανσή της γίνεται πλέον αυθεντική φιλοσοφία». Μίλησε όμως αιχμηρά και για μια σειρά από εσκεμμένα λάθη, παρανοήσεις και άδικες κατηγορίες εναντίον της βυζαντινής μουσικής, ότι «η βυζαντινή μουσική ήταν μόνον θρησκευτική, μόνο φωνητική και δεν είχε καν όργανα και εν τέλει ότι στη βυζαντινή περίοδο δεν παρήχθη όχι μόνο μουσική, αλλά ούτε καν ίχνος πολιτισμού». Για να καταλήξει λέγοντας: «Τίποτα περισσότερο από ψεύδη ανθελλήνων που ελπίζω ότι το παρόν πόνημα θα τους δυσχεράνει…».

Πηγή