Κάθε Πέμπτη από τις 3 Οκτώβρη 2019 έως τις 25 Ιουνίου 2020

Κέντρο Ελληνικής Μουσικής “Φοίβος Ανωγειανάκης”
Ευριπίδου 18 & Αιόλου, 3ος όροφος
Τηλ.: 210-3231164, E-mail: filoi.laikon.organon@gmail.com

Το μάθημα είναι ομαδικό, γίνεται μία φορά την εβδομάδα και έχει διάρκεια 90′. Χωρίζεται σε τρία τρίμηνα, η παρακολούθηση των οποίων μπορεί να γίνει αυτόνομα, ανάλογα με το επίπεδο του μαθητή.

Στο πρώτο τρίμηνο (Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2019) θα γίνει:
α) εισαγωγή στο σύστημα της τροπικότητας, που είναι και το βασικό χαρακτηριστικό όλων των μουσικών ιδιωμάτων της Ανατολής,
β) γνωριμία με το σημειογραφικό σύστημα της τουρκικής μουσικής, σε μια προσαρμοσμένη για την ελληνική παραδοσιακή μουσική εκδοχή του, και
γ) ανάλυση των βασικών συγχόρδων (τετράχορδα, πεντάχορδα, τρίχορδα) και των αντίστοιχων βασικών μακάμ με τα οποία σχετίζονται (Ουσάκ, Χουσεϊνί, Ραστ, Νικρίζ, Νιχαβέντ, Κιουρντί, Χιτζάζ, Σεγκιάχ, Σαμπά, Καρτσιγιάρ).

Στο δεύτερο τρίμηνο (Ιανουάριος-Φεβρουάριος-Μάρτιος 2020) και στο τρίτο τρίμηνο (Απρίλιος-Μάιος-Ιούνιος 2020) θα μελετηθούν επιπλέον παραδοσιακοί δρόμοι, αρκετοί από τους οποίους ταυτίζονται με αντίστοιχα οθωμανικά μακάμ (πχ. Μαχούρ, Σουζινάκ, Ατζέμ, Εβίτζ, Ιράκ, Μπεστεγκιάρ, Χιτζαζκιάρ κ.ά.), ενώ άλλοι αποτελούν ξεχωριστά ιδιώματα που συχνά αντιστοιχούν σε ήχους της βυζαντινής μουσικής (π.χ. Άγια, Νανά, Πειραιώτικος).

Η πρακτική εξάσκηση βασίζεται κατά κύριο λόγο σε τραγούδια της ελληνικής παράδοσης, ενώ επιπλέον μελετούνται και αναλύονται έντεχνα κομμάτια της λόγιας οθωμανικής και της βυζαντινής μουσικής, όποτε αυτό κριθεί απαραίτητο για περισσότερη εμβάθυνση στο εκάστοτε μακάμ.
Μεγάλη έμφαση δίνεται στον φωνητικό αυτοσχεδιασμό, με τον οποίο δεν επιχειρείται οποιαδήποτε εκμάθηση τεχνικών φωνητικής “ευλυγισίας”, παρά λειτουργεί ως ένας τρόπος σωματοποιημένης “κατανόησης” των μακάμ, χωρίς να προαπαιτείται από τους μαθητές να σχετίζονται με το τραγούδι ή να έχουν “καλή φωνή”.
Για την παρακολούθηση των μαθημάτων συνίσταται στοιχειώδης γνώση των κανόνων του πενταγράμμου.

Διάρκεια: Οκτώβριος 2019-Ιούνιος 2020
Ημέρα & ώρα: Πέμπτη 19:00-21:00
Κόστος: 40 ευρώ/ μήνα (+ 10 ευρώ εγγραφή).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
• Ανδρίκος, Νίκος. 2018. Οι λαϊκοί δρόμοι στο μεσοπολεμικό αστικό τραγούδι: σχεδίασμα λαϊκής τροπικής θεωρίας. Αθήνα: Τόπος.
• Βούλγαρης, Ευγένιος & Βανταράκης, Βασίλης. 2006. Το αστικό λαϊκό τραγούδι στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Σμυρναίικα και πειραιώτικα ρεμπέτικα 1922-1940. Αθήνα: Fagotto.
• Feldman, Walter. 1996. Music of the Ottoman Court. Makam, Composition and the Early Ottoman Instrumental Repertoire. Βερολίνο: VWB.
• Μαυροειδής, Μάριος. 1999. Οι Μουσικοί Τρόποι στην Ανατολική Μεσόγειο. Αθήνα: Fagotto.
• Μουράτ, Αϋντεμίρ. 2012. Το τουρκικό μακάμ (μτφρ. Σ. Κομποτιάτη). Αθήνα: Fagotto.
• Τσιαμούλης, Χρίστος & Ερευνίδης, Παύλος. 1998. Ρωμηοί Συνθέτες της Πόλης. Αθήνα: Δόμος.

Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Κύπρο. Σπούδασε φιλολογία, έκανε μεταπτυχιακό στη Γλωσσολογία και είναι υποψήφιος διδάκτορας στη Βυζαντινή Μουσικολογία υπό την επίβλεψη του Αχιλλέα Χαλδαιάκη. Ξεκίνησε να ψέλνει από μικρό παιδί μαζί με τον πατέρα του, ενώ το 2011 πήρε δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής με δάσκαλο τον Γρηγόρη Αναστασίου. Μελέτησε τουρκικό ούτι και θεωρία των μακάμ με τους Χρίστο Τσιαμούλη, Αλέξανδρο Παπαδημητράκη, Yurdal Tokcan, Muhittin Kemal Temel, Κυριάκο Ταπάκη και Χάρη Λαμπράκη, καθώς και οθωμανικό τραγούδι με τον Ahmet Erdoğdular. Τραγουδά παραδοσιακά και ρεμπέτικα τραγούδια σε διάφορα σχήματα στην Αθήνα, παίζοντας ούτι και τζουρομπούζουκο, ενώ είναι βασικό μέλος του String Theory Ensemble, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη και πιανίστα Γιώργου Πατεράκη.

Ψέλνει σε διάφορους ναούς της Ελλάδας και του εξωτερικού, και είναι βασικό μέλος της χορωδίας «Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης». Στο επίκεντρο του ακαδημαϊκού του ενδιαφέροντος βρίσκεται η σχέση γλώσσας και μουσικής, με ειδικότερο ερευνητικό του στόχο την πολυεπίπεδη γλωσσολογική ανάλυση και θεωρητικοποίηση της ψαλτικής τέχνης, τόσο συγχρονικά όσο και διαχρονικά. Από το 2018 διδάσκει σε σεμιναριακό επίπεδο θεωρία των μακάμ στο Κέντρο Ελληνικής Μουσικής «Φοίβος Ανωγειανάκης».

Πηγή, facebook event