«Οι Δρόμοι της Φιλίας»: Όταν ο κόσμος ενώνεται υπό την μπαγκέτα του Ρικάρντο Μούτι
Την Τρίτη 9 Ιουλίου 2019, δεν θα είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό κοινό θα έρθει σε επαφή με τον Ρικάρντο Μούτι, τον πολυβραβευμένο διεθνούς φήμης μαέστρο και διευθυντή της Συμφωνικής Ορχήστρας του Σικάγο. Όμως, για πρώτη φορά, η Αθήνα γίνεται στάση στους «Δρόμους της Φιλίας»,την ετήσια μουσική συνάντηση λαών και ιστορικών τόπων. Και όταν λέμε «ιστορικών», δεν εννοούμε έναν τίτλο που αποδίδεται μόνο σε τόπους αρχαιολογικής σημασίας όπως συνηθίζεται, αλλά και τόπους που η πρόσφατη ιστορία τους στιγματίστηκε από τον πόλεμο.
Το προσωπικό project του Ιταλού μαέστρο, κατόχου δύο βραβείων Grammy, ξεκίνησε στις 14 Ιουλίου 1997 στο άρτι πληγωμένο από τον πόλεμο Σαράγεβο. Μάλιστα, οι «Δρόμοι της Φιλίας» «τρύπωσαν» στο μοναδικό τόπο της πόλης που δεν είχε ισοπεδωθεί από τους βομβαρδισμούς, μια και η μουσική δεν γνωρίζει από τέτοιες καταστροφές, παρά μόνο απαλύνει -όσο μπορεί- τον πόνο που προκαλούνται από αυτές. Έκτοτε, το ετήσιο αυτό «μουσικό προσκύνημα» δεν έχει χάσει χρονιά, κάνοντας στάση σε συμβολικούς αρχαίους και σύγχρονους τόπους. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε τη συναυλία του 1999 στην Ιερουσαλήμ, την πόλη που ενώνει πολιτισμούς αλλά παράλληλα είναι συνώνυμη των συγκρούσεων, την ιστορική συναυλία του 2002 στο Σημείο Μηδέν στη Νέα Υόρκη, λίγους μήνες μετά την πτώση των Δίδυμων Πύργων, το 2003 στο Κάιρο μπροστά από τις πυραμίδες και τη Σφίγγα, η επιστροφή στο Σαράγεβο το 2009 με θέμα την προσευχή, το 2016 στο Τόκιο γιορτάζοντας την 20ή έκδοση του project αλλά και τα 150 χρόνια φιλίας μεταξύ Ιαπωνίας και Ιταλίας. Και οι 22 συναυλίες μοναδικές, με ρεπερτόριο διαλεγμένο ειδικά για την εκάστοτε περίπτωση.
Πώς όμως ο εγκέφαλος των «Δρόμων της Φιλίας», Ρικάρντο Μούτι, αποφάσισε να πασχίζει να ενώσει λαούς μέσω της μουσικής; Ο ίδιος έχει αναφέρει σε συνέντευξή του: «Ξεκινήσαμε την ιδέα αυτή στο Σαράγεβο. Είχαμε όλοι μας συγκινηθεί με την τραγωδία που μόλις είχε λάβει χώρα εκεί. Οπότε, αυτό που θέλαμε ήταν να εκπέμψουμε σήμα αδελφότητας, ειρήνης, αγάπης και φιλίας, και πιστέψαμε ότι η μουσική θα ήταν το καλύτερο όχημα γι’ αυτό. Σε μια πόλη που ήταν ακόμη κατεστραμμένη από τις βόμβες, ήρθαν στη συναυλία 9.000 άτομα. Το μήνυμα διαμορφώθηκε ως εξής: όταν επικοινωνούμε αληθινά συναισθήματα -και η μουσική είναι η έκφραση των συναισθημάτων-, όλες οι παρεξηγήσεις εξαφανίζονται γιατί οι λέξεις είναι πάντα παρεξηγήσιμες. Όχι η μουσική. Από αυτήν την πρώτη συναυλία ενθαρρυνθήκαμε και κάνουμε πια μία τέτοια κάθε χρόνο».
Όταν οι «Δρόμοι της Φιλίας» έκαναν στάση στην Τεχεράνη του Ιράν το 2017, ο Ρικάρντο Μούτι παρατήρησε ότι η μουσική του Βέρντι είχε «εξαφανιστεί» από το μουσικό χάρτη της χώρας. «Οι μουσικοί του Ιράν δεν είχαν παίξει μουσική του Βέρντι για δεκαετίες και δεκαετίες, συνεπώς ο Βέρντι, ένας παγκόσμιος μουσικός, ήταν σχεδόν άγνωστος. Όμως, οι Ιρανοί μουσικοί κατανόησαν αμέσως το μήνυμά μας και το στιλ με το οποίο παίζουμε Βέρντι, κι έτσι τα δύο γκρουπ έγιναν ένα αμέσως».
Πώς επιλέχθηκε η Αθήνα ως ο 23ος σταθμός των «Δρόμων της Φιλίας» από τον «μαέστρο των μαέστρων» όπως τον αποκαλούν διεθνώς; Ο ίδιος ο Ρικάρντο Μούτι είναι θερμός φιλέλληνας και θεωρεί πως η Αθήνα είναι ένας αναγκαίος σταθμός για το project, καθώς η Ελλάδα και η Ιταλία είναι δύο χώρες με πολλά κοινά στοιχεία, αλλά και με τεράστια συμβολή στον δυτικό πολιτισμό.
Οι δύο αυτοί πολιτισμοί θα ενωθούν λοιπόν για μια βραδιά στο Ηρώδειο, υπό τη διεύθυνση του Ρικάρντο Μούτι, όπου Ιταλοί και Έλληνες μουσικοί και χορωδοί θα παρουσιάσουν μαζί τη 9η Συμφωνία του Μπετόβεν.
—
Info: Δρόμοι της Φιλίας | Τρίτη 9 Ιουλίου 2019 | Ωδείο Ηρώδου Αττικού