Αναγνώριση σπουδών και τίτλων παραδοσιακών οργάνων. Ένα αίτημα πολλών ετών ικανοποιείται.
Κοινή Υπουργική Απόφαση 7275/2022 – ΦΕΚ 77/Β/17-1-2022
Προϋποθέσεις λειτουργίας Σχολών Παραδοσιακής Μουσικής.
Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Έχοντας υπόψη:
1.Τις διατάξεις:
α. του εδάφιου στ’ της παρ. 13 του άρθρου 10 του ν. 3207/2003 «Ρύθμιση θεμάτων Ολυμπιακής Προετοιμασίας και άλλες διατάξεις» (Α’ 302).
β. του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005,Α’98), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133), γ. του ν. 4727/2020 «Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024) Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις» (Α’ 184), δ. του ν. 3469/2006 «Εθνικό Τυπογραφείο, Εφημερίς της Κυβερνήσεως και λοιπές διατάξεις» (Α’ 131), ε. του άρθρου 1 του π.δ. 70/2015 «Ανασύσταση των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ανασύσταση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και μετονομασία του σε Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Μετονομασία του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων σε Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού σε Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και του Υπουργεί-ου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μεταφορά Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού» (Α’ 114), στ. του π.δ. 4/2018 «Οργανισμός Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού» (Α’ 7 και διόρθωση σφάλματος Α’ 158),
ζ. του π.δ. 83/2019 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 121),
η. του π.δ. 84/2019 (Α’ 123) «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123) θ. του π.δ. 2/2021 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 2), ι. της υπ’ αρ. 8071/8.1.2021 κοινής απόφασης του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Νικόλαο Γιατρομανωλάκη» (Β’ 35), ια. της υπ’ αρ. 45044/5-2-2021 απόφασης του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού «Διορισμός Γενικής Γραμματέως Σύγχρονου Πολιτισμού στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού» (Υ.Ο.Δ.Δ. 84).
2.Την υπό στοιχεία ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΔΥ/ΔΙΟΙΚ/ΤΔΠΕΦ/ 88281/5027/4330/190/5-9-2012 (ΑΔΑ:Β4ΘΒΓ-ΓΛΝ) απόφαση Σύστασης Ομάδας Εργασίας με έργο την επεξεργασία των προϋποθέσεων λειτουργίας Σχολών Παραδοσιακής Μουσικής.
3.Την από 16-5-2014 πρόταση της ομάδας εργασίας που συγκροτήθηκε με την ως άνω απόφαση, σχετικά με τις προϋποθέσεις λειτουργίας των Σχολών Παραδοσιακής Μουσικής στα Μουσικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Ωδεία και Μουσικές Σχολές).
4.Το υπ’ αρ. 295394/24-6-2021 Ενημερωτικό Σημείωμα της Διεύθυνσης Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης «Αναγνώριση οργάνων παραδοσιακής μουσικής και άλλων».
5.Το γεγονός ότι από την έκδοση της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται επιπλέον δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:
Καθορίζουμε τις προϋποθέσεις λειτουργίας των Σχολών Παραδοσιακής Μουσικής ως εξής:
Άρθρο 1
Τμήματα Σπουδών και Όργανα
1.Στις προβλεπόμενες από την παρ.13 του άρθρου 10 του ν. 3207/2003, Σχολές Παραδοσιακής Μουσικής αναγνωρίζονται σπουδές και τίτλοι των καθιερωμένων ελληνικών παραδοσιακών οργάνων στο τοπικό, πανελλήνιο έως και ευρύτερο ανατολικό ρεπερτόριο, στα επί μέρους είδη της δημώδους, νεοελληνικής λαϊκής αστικής και «λόγιας» – έντεχνης ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και στα εν χρήσει δάνειά της από συγγενείς μουσικές παραδόσεις της ανατολικής Μεσογείου.
2.Στις Σχολές Παραδοσιακής Μουσικής Λειτουργούν τα εξής Τμήματα Σπουδών:
Α) Τραγουδιού και Οργάνων πανελληνίου και ευρυτέρου ανατολικού ρεπερτορίου Β) Οργάνων τοπικών παραδοσιακών ρεπερτορίων, Γ) Οργάνων του ειδικού ρεπερτορίου της Νεοελληνικής λαϊκής Αστικής Μουσικής, και Δ) Θεωρητικών.
Α. Το Τμήμα Τραγουδιού και Οργάνων πανελληνίου και ευρύτερου ανατολικού ρεπερτορίου αφορά Σπουδές και τίτλους στο
Α1: Ελληνικό παραδοσιακό τραγούδι και Α2: στα όργανα:
ΧΟΡΔΟΦΩΝΑ
Α2α. Ούτι,
Α2β. Λαούτο,
Α2γ. Πολίτικο Λαούτο,
Α2δ. Πανδουρίδα – Ταμπούρ (ένας τίτλος για νυκτό και τοξωτό),
Α2ε. Πανδουρίδα – Ταμπουράς Α2στ. Μαντολίνο,
Α2ζ. Σαντούρι,
Α2η. Τσίμπαλο,
Α2θ. Κανονάκι,
Α2ι. Πολίτικη Λύρα Α2ια. Βιολοντσέλο Α2ιβ. Βιολί.
ΑΕΡΟΦΩΝΑ
Α2ιγ. Νέι,
Α2ιδ. Κλαρίνο,
Α2ιε. Φλογέρα – Σουραύλι (μακρές: γαβάλι, φλάουτα -κλειστού – ανοικτού σωλήνα, και βραχείες, όλες ένας τίτλος),
Α2ιστ. Σύριγγα Πανός (μουσκάλι),
Α2ιζ. Τρομπέτα,
Α2ιη. Σαξόφωνο,
Α2ιθ. Τρομπόνι
ΜΕΜΒΡΑΝΟΦΩΝΑ
Α2κ. Παραδοσιακά μεμβρανόφωνα κρουστά (νταούλια, ντέφια, μπεντίρ, τουμπελέκι, ένας τίτλος για όλες τις υποκατηγορίες).
Β. Το Τμήμα Οργάνων τοπικών παραδοσιακών ρεπερτορίων, αφορά σπουδές και τίτλους στα όργανα:
ΧΟΡΔΟΦΩΝΑ
Βα. Κρητική λύρα,
Ββ. Ποντιακή λύρα (και καππαδοκικός κεμανές, ένας τίτλος),
Βγ. Λύρα Ανατολικού Αιγαίου (Δωδεκαννήσων και Λήμνου, ένας τίτλος),
Βδ. Λύρα Θράκης και Μακεδονίας (ένας τίτλος),
ΑΕΡΟΦΩΝΑ
Βε. Άσκαυλος (Μακεδονική – Θρακική γκάιντα, Νησιώτικη τσαμπούνα, Ποντιακό αγγείον ένας τίτλος).
Βστ. Ζουρνάς (Μακεδονίας, Θράκης, Στερεάς Ελλάδος, ένας τίτλος).
Γ. Το τμήμα Οργάνων του ειδικού ρεπερτορίου της
Νεοελληνικής λαϊκής Αστικής Μουσικής αφορά σπουδές και τίτλους στα όργανα:
Γα. Μπουζούκι (τρίχορδο, τετράχορδο, τζουρά, μπαγλαμά: ένας τίτλος για όλες τις υποκατηγορίες),
Γβ. Λαϊκή κιθάρα.
Γγ. Αερο-ιδιόφωνα: Ακκορντεόν
Δ. Το τμήμα Θεωρητικών αφορά Σπουδές και τίτλους για την θεωρία της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.
3. Παραλείπονται όργανα με μικρή παρουσία στο ρεπερτόριο όταν μπορούν να λογισθούν ως απλούστερες εκδοχές άλλων γνωστών, όπως οι μαντούρες, ο δίχορδος μακεδονικός ταμπουράς, το μπουλγαρί, η ηπειρώτικη τζαμάρα, η φυσαρμόνικα για Νεοελληνική Αστική μουσική κ.λπ.
Παραλείπονται επίσης επί του παρόντος όργανα ελληνικά που είχαν στο παρελθόν παρουσία στην ελληνική μουσική παράδοση παρά τις περιορισμένες προσπάθειες αναβίωσης. Ενδεικτικά αναφέρονται η αρχαία λύρα, ο αρχαίος αυλός (γνωστός και ως μέι σε ανατολικές γειτονικές παραδόσεις), ο δίαυλος ή ακόμα τύποι ύδραυλης.
Παραλείπονται επίσης επί του παρόντος όργανα ανατολικά ή σύγχρονα ευρωπαϊκά ή διασκευές με περιορισμένη παρουσία, όπως το ασυγκέραστο σαντούρι, το τουρκικό σάζι, το αραβικό μποζούκ, το τάρ, το μπάντζο, η άταστη κιθάρα, το κοντραμπάσο, το ευφώνιο, η τού- μπα και τα πληκτροφόρα με φυσικό (πιάνο) ή ηλεκτρονικό (συνθεσάιζερ) Ήχο.
Τοπικά Όργανα, ή όργανα των παραπάνω περιπτώσεων που επί του παρόντος αποκλείονται, δύνανται στο μέλλον να εισαχθούν ή να αλλάξουν τμήμα, εάν καθιερωθούν στην πράξη.
Άρθρο 2
Τάξεις, έτη φοίτησης και τίτλοι σπουδών
1.Στις Σχολές Παραδοσιακής Μουσικής λειτουργούν οι εξής τάξεις: α) Προκαταρκτική, β) Κατωτέρα, γ) Μέση, δ) Ανωτέρα.
Η διάρκεια φοίτησης ορίζεται ως εξής:
Για την Προκαταρκτική τάξη, 1 έτος.
Γ ια την Κατωτέρα τάξη, 2 έτη.
Γ ια τη Μέση τάξη, 3 έτη.
Γ ια την Ανωτέρα τάξη, 2 έτη.
2.Ο σπουδαστής αποκτά Πτυχίο σε όλα τα όργανα με πτυχιακές εξετάσεις εφόσον έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Ανωτέρα και αφού έχει επιτύχει στις εξετάσεις των υποχρεωτικών μαθημάτων. Επίσης αποκτά Δίπλωμα αφού δώσει διπλωματικές εξετάσεις μετά από δύο επιπλέον έτη από την αποφοίτηση από την Ανωτέρα. Στα όργανα τοπικών ρεπερτορίων δίδεται Δίπλωμα αφού ο σπουδαστής δώσει επιπλέον εξετάσεις σε ύλη 3ου έτους Μέσης σε ένα από τα οριζόμενα όργανα αναφοράς ή σε συγγενές όργανο (1. Βιολί ή πολίτικη λύρα για τις λύρες, 2. Νέϊ ή κλαρίνο για πλαγίαυλους, αυλούς, άσκαυλους). Τιτλούχοι ενός οργάνου απαλλάσσονται από εξετάσεις στα υποχρεωτικά μαθήματα που έχουν ήδη εξετασθεί για τη λήψη του πρώτου τίτλου.
Άρθρο 3
Προϋποθέσεις εγγραφής
Για την εγγραφή στην Προκαταρκτική τάξη δεν απαιτούνται γνώσεις μουσικής. Γ ια την εγγραφή σε οποιαδήποτε τάξη ανώτερη της Προκαταρκτικής και μέχρι την Α’ Ανωτέρα τάξη απαιτούνται κατατακτήριες εξετάσεις. Οι εξετάσεις θα αφορούν στην ύλη των προαγωγικών εξετάσεων του προηγουμένου έτους τάξης όλων των εξεταζόμενων Μαθημάτων.
Άρθρο 4
Γενικά μαθήματα
Τα μαθήματα, στις τάξεις των οποίων οφείλουν να φοιτήσουν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους οι σπουδαστές, είναι:
1.Θεωρία ευρωπαϊκής Μουσικής γραφής και ανάγνωσης δύο (2) τάξεις.
2.Θεωρία ελληνικής Μουσικής, δύο (2) τάξεις.
3.Ειδικά θέματα Θεωρίας ελληνικής Μουσικής: α. «Εκτενής Τροπική Ανάλυση» (για τα μη συγκερασμένα), ή β. Αρμονική ανάλυση (για συγκερασμένα που έχουν δυνατότητα αρμονικής συνοδείας). Δύο (2) τάξεις.
4.Θεωρία Ρυθμών/στοιχειώδης συνοδεία με κρουστά μία (1) τάξη.
5.Αρμονική συνοδεία μία (1) τάξη.
6.Βυζαντινή Μουσική, δύο (2) τάξεις.
7.Ιστορία Ελληνικής Μουσικής μία (1) τάξη.
8.Οργανολογία μία (1) τάξη.
9.Μορφολογία Ελληνικής Μουσικής.
10.Μουσικά Σύνολα (με Χορωδία, οργανικά και μεικτά Σύνολα, Χορό κ.λπ.) επτά (7) τάξεις.
11.Όργανο αναφοράς, σε δύο (2) τάξεις Μέση 2 και3 – Θ1 και Θ2.
12.Πολυφωνικό όργανο συνοδείας σε μία (1) τάξη Μέση 3 – Θ3.
13.Πρακτικό διδασκαλείο μία (1) τάξη.
Άρθρο 5
Ύλη διδασκαλίας υποχρεωτικών μαθημάτων
1.Υποχρεωτικό μάθημα Θεωρίας
Τάξη Προκαταρκτική
Ανάγνωση – γραφή σε πεντάγραμμο, καλλωπισμοί εκτέλεσης, Κλίμακες, αλλοιωμένο πεντάγραμμο, εξ ακοής υπαγόρευση μουσικού κειμένου και μελωδική ανάγνωση από υλικό τραγουδιών, Τροπαρίων κ.λπ.
Τάξη Κατωτέρα 1
Ανάγνωση – γραφή (συνέχεια), ρυθμική εξάσκηση. Κλίμακες. Βασικές έννοιες ελληνικής θεωρίας, μέρη Αρμονικής και Ρυθμητικής, ορολογία, θεωρία διαστημάτων, συστήματα, γένη, τετράχορδα κ.λπ. με γεωμετρική και αριθμητική μέτρηση, μονόχορδος Κανόνας. Εισαγωγή στην τροπικότητα. Εισαγωγή στο Ρυθμό με κάλυψη των σχημάτων που απαιτούνται στη διδασκαλία του οργάνου (βλ. ύλη οργάνου).
Τάξη Κατωτέρα 2
Διδασκαλία βασικών διατονικών Ήχων και κλάδων Ήχων με την ορολογία της βυζαντινής Οκταηχίας σε σύγκριση (χωρίς να υποκαθίσταται η διδασκαλία της Οκταηχίας), αν υπάρχουν, με παράλληλες τροπικές διακρίσεις: μακάμια, δρόμοι, «τρόποι ΝΤΟ, ΡΕ κ.λπ.», πεντατονίες, κατά το εκάστοτε πρόσφορο ανά ρεπερτόριο σύστημα. Περί Ρυθμού με κάλυψη των σχημάτων που απαιτούνται στη διδασκαλία του οργάνου (βλ. ύλη οργάνου).
Τάξη Μέση 1
Διδασκαλία βασικών χρωματικών Ήχων και κλάδων Ήχων με την ορολογία της βυζαντινής Οκταηχίας σε σύγκριση (χωρίς να υποκαθίσταται η διδασκαλία της Οκταηχίας), αν υπάρχουν, με παράλληλες τροπικές διακρίσεις: μακάμια, δρόμοι, «τρόποι ΝΤΟ, ΡΕ κ.λπ.», πεντατονίες, κατά το εκάστοτε πρόσφορο ανά ρεπερτόριο σύστημα. Περί Ρυθμού με κάλυψη των σχημάτων που απαιτούνται στη διδασκαλία του οργάνου (βλ. ύλη οργάνου).
Τάξη Μέση 2
Βασικά στοιχεία αρμονικής συνοδείας σε συνδυασμό με τα βασικά ρυθμικά σχήματα. Θεωρία Ρυθμών αναλυτικά και στοιχειώδης συνοδεία με κρουστά και με όργανο αρμονικής συνοδείας.
Τάξη Μέση 3
Στοιχεία αρμονικής ανάλυσης, εύρεσης συγχορδιών ανά Τρόπο για όλες τις βασικές υποκατηγορίες τροπικής ανάλυσης που διδάσκονται στη Μέση 1 και Μέση 2.
Τάξεις Ανωτέρα 1, 2
Ανάλογα με το είδος του οργάνου: Α) Τροπική ανάλυση και αναλυτική διαπραγμάτευση (σε ομάδες ανά βάση ή ανά συγγενή Ήχο, ιδιαίτερα των μεικτών Ήχων) και ανάλυση σε επιλεγμένα μέλη, ή Αρμονική Ανάλυση για το τμήμα Οργάνων του ειδικού ρεπερτορίου της Νεοελληνικής λαϊκής Αστικής σε συνδυασμό και με τους Ήχους.
Τα Μαθήματα Θεωρίας εξετάζονται γραπτώς.
2.Βυζαντινή μουσική
Τάξη Κατωτέρα 2
Μουσική ανάγνωση, στοιχειώδης θεωρία. Στοιχειώδες αντιπροσωπευτικό ρεπερτόριο στο Ειρμολογικό γένος της μελοποιίας και βασικά Τροπάρια και Προσόμοια από μνήμης στους Διατονικούς Ήχους. Εξετάζεται με ακρόαση.
Τάξη Μέση 1
Στοιχειώδες ρεπερτόριο Ειρμολογικού γένους, Βασικά Τροπάρια και Προσόμοια από μνήμης στους Χρωματι-κούς Ήχους. Στοιχειώδες αντιπροσωπευτικό ρεπερτόριο στο Στιχηραρικό (από δύο μέλη για κάθε έναν από τους οκτώ βασικούς Ήχους) και Παπαδικό γένος (από ένα μέλος ανά Ήχο). Εξετάζεται με ακρόαση. Πτυχιούχοι ή διπλωματούχοι Βυζαντινής Μουσικής απαλλάσσονται από παρουσίες και εξετάσεις στο μάθημα.
3.Ιστορία της ελληνικής Παραδοσιακής μουσικής
Τάξη Μέση 2
Ιστορικές αλλαγές κατά τις περιόδους αρχαιοελληνική, βυζαντινή, μεταβυζαντινή και νεοελληνική εποχή (με τις υποπεριόδους τους, ειδικά η τελευταία) μέχρι σήμερα, με αναφορές σε μουσικούς, ρεπερτόριο, θεωρητικό σύστημα, σημειογραφία, τεχνοτροπίες, οργανολογία. Εξετάζεται γραπτώς.
4.Οργανολογία ελληνικής παραδοσιακής μουσικής
Τάξη Μέση 3
Εισαγωγή στην οργανολογία, τα όργανα της ελληνικής μουσικής παράδοσης και τα σχετικά με αυτά θέματα, όπως στοιχεία κατασκευής, διάδοσης, δυνατοτήτων, χρήσης, κατασκευαστές κ.λπ. Απαιτούνται 3 παρουσίες σε σχετικό οργανοποιείο για παρακολούθηση τριών δίωρων σεμιναρίων από οργανοποιό. Για το σκοπό αυτό προβλέπεται να καταρτιστεί κατάλογος αναγνωρισμένων οργανοποιών που θα δίνουν σχετική βεβαίωση παρακολούθησης. Εξετάζεται γραπτώς.
5.Μορφολογία και Ποιητική
Τάξη Ανωτέρα 1
Μουσικά ιδιώματα και είδη του ελληνισμού με ακουστικά δείγματα ελληνικής παραδοσιακής μουσικής όλων των ειδών της κοσμικής παράδοσης (σε συνάφεια με ποιητικά και λαογραφικά στοιχεία) με ακουστικά παραδείγματα. Στοιχεία δομής και αρχές της Μελοποιίας. Εξετάζεται γραπτώς.
6.Μουσικά Σύνολα.
Τάξη Προκαταρκτική και Κατωτέρα 1
Χορωδία (εκμάθηση απλών τραγουδιών και ρυθμών).
Τάξη Κατωτέρα 2 και Μέση 1
Σύνολα χορωδίας και μικρής ορχήστρας και εποπτικό όργανο αναφοράς.
Τάξη Μέση 2
Σύνολα σε συνδυασμούς, χορός και πρόσφορο πολυ- φωνικό όργανο αρμονικής συνοδείας (λαούτο, κιθάρα).
Σύνολα σε πλήρη Ανάπτυξη.
Τάξη Μέση 3
Τάξη Ανωτέρα 1
Σύνολα και Οργάνωση συνόλων από τον σπουδαστή. Συντονισμός και Διεύθυνση ορχήστρας.
Τάξη Ανωτέρα 2
Πρακτικό Διδασκαλείο. Πρότυπες παραδόσεις για ατο-μικό μάθημα στο όργανο και για διδασκαλία Συνόλων.
Στα Σύνολα και στα συνδεόμενα με αυτά μαθήματα δεν απαιτούνται εξετάσεις, αλλά απαιτείται αριθμός υποχρεωτικών παρουσιών σε ποσοστό 80% επί των διδακτικών ωρών κάθε έτους και η συμμετοχή σε του-λάχιστον δύο δημόσιες εκδηλώσεις ανά διδακτικό έτος των σχετικών σχημάτων.
7.Παραδοσιακός χορός
Τάξη Μέση 2 και 3
Ελληνικοί Χοροί που θα καλύπτουν τα κυριότερα δι-αδεδομένα ρυθμικά σχήματα του μέλους. Το μάθημα ενταγμένο στα Σύνολα, στις Τάξεις Μέση 2 και 3.
8.Εποπτικό Όργανο αναφοράς
Τάξεις Κατωτέρα 2, Μέση 1 και 3
Ορίζονται ως εποπτικά όργανα αναφοράς τα όργανα: κανονάκι, ούτι, πολίτικο λαούτο και πανδουρίδα, η τελευταία με διαστηματική ανάλυση αντίστοιχη τουλάχιστον προς το καθιερωμένο πολίτικο λαούτο.
Το όργανο αναφοράς, εάν δεν το σπουδάζει ήδη ο μαθητής, διδάσκεται για στοιχειώδη υποστήριξη της βασικής θεωρίας (ιδίως των διαστημάτων) με απλά παραδείγματα (τουλάχιστον ένα παράδειγμα για κάθε τροπική υποκατηγορία). Είναι ενταγμένο στο μάθημα των Συνόλων Κατωτέρα 1 και Μέση 1 των Συνόλων σε αντιστοιχία με τα μαθήματα Θεωρίας των ίδιων τάξεων.
9.Όργανο πολυφωνικό αρμονικής συνοδείας
Ως πολυφωνικά όργανα αρμονικής συνοδείας ορίζονται για όργανα των τμημάτων Α’ και Β’ το λαούτο, και για τα όργανα του του τμήματος Γ’ η κιθάρα. Είναι ενταγμένο στο μάθημα των Συνόλων Μέσης 2 και 3 σε αντιστοιχία με τα μαθήματα Θεωρίας των τάξεων Μέσης 2 και 3.
Διδάσκεται η αρμονική συνοδεία στα βασικά ρυθμικά – χορευτικά σχήματα.
Άρθρο 6
Ύλη διδασκαλίας οργάνων
Η διδασκαλία προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες των παραδοσιακών οργάνων ανάλογα με τις τεχνικές τους δυνατότητες και το είδος του ρεπερτορίου που υπηρετούν ανά ομάδες: α) Τα ευρύτερης έως και λόγιας χρήσης και αυξημένων τεχνικών δυνατοτήτων μελωδικά όργανα και τραγουδιού του Α’ τμήματος, β) τα τοπικά λαϊκής χρήσης όργανα του Β’ τμήματος, γ) τα όργανα νεοελληνικής λαϊκής αστικής Μουσικής του Γ’ τμήματος.
Συγκερασμένα όργανα προσαρμόζονται με τον εγγενή περιορισμό των διαστημάτων και ακολουθούν την ύλη επιλέγοντας ρεπερτόριο κυρίως του σκληρού διατόνου. Όργανα ευρύτερης ή λόγιας χρήσης (περίπτωση Α’ τμήματος) αλλά καθιερωμένα σε συγκεκριμένες παραδόσεις και ρεπερτόρια δίνουν έμφαση στην σχετική παράδοση, καλύπτουν όμως αντιπροσωπευτικό ρεπερτόριο από όλες τις οικείες παραδόσεις. Τα μη μελωδικά μεμβρανόφωνα – κρουστά διδάσκονται ύλη ευρέος ρεπερτορίου, απαλλασσόμενα από την ύλη των μελωδικών χαρακτηριστικών στο μάθημα του κυρίως οργάνου.
Άρθρο 7
Ύλη διδασκαλίας, Α’ τμήμα (πανελλήνια και ευρύτερη ανατολική παράδοση)
Τάξη Προκαταρκτική (1 έτος)
1.Βασικός χειρισμός, συντήρηση και λειτουργία του οργάνου. Επιλογή ασκήσεων. Διαχείριση μελέτης – υπέρχρηση. Μαλακή και σκληρή διατονική κλίμακα. Βασικά διαστήματα.
2.Κύριοι μαλακοί διατονικοί Ήχοι (α’, δ’ μέσος, πλ. α’ και πλ. δ’) με απλά παραδείγματα από τη δημώδη παράδοση.
3.Δέκα (10) απλά τραγούδια από το ρεπερτόριο της δημώδους ελληνικής παράδοσης.
4.Ρυθμοί 3σημοι, 4σημοι, 7σημοι.
5.Ενδεικτικές θεματικές ενότητες: α) Κάλαντα β) παιδικά τραγούδια, γ)γνωστά πανελλήνια τραγούδια.
Τάξη Κατωτέρα (2 έτη)
1.Επιλογή ασκήσεων: Βασικές Τεχνικές οργάνου, όπως: τεχνικές πένας, τόξου, αρπίσματος, χτυπήματος, φυσήματος, δακτυλισμοί. Απλοί καλλωπισμοί, όπως γλισάντο, γρουπέτα, βιμπράτο. Διαχείριση μελέτης – υπέρχρηση. Κατασκευαστικά στοιχεία και συντήρηση του οργάνου.
2.Μαλακή και σκληρή χρωματική κλίμακα. Βασικά διαστήματα.
3.Βασικά τετράχορδα και Τροπικές κλίμακες σε μία και δυό οκτάβες.
4.Κλάδοι Ήχων με παραδείγματα από τη δημώδη και λόγια παράδοση:
Οι υπόλοιποι Ήχοι του μαλακού διατόνου (δ) βαρύς εκ του ΖΩ, (επτάφωνοι, τετράφωνοι, μέσοι, παράμεσοι κ.λπ.), Σκληρό διάτονο (Ήχοι γ) βαρύς εκ του ΓΑ, και οι κλάδοι του σκληρού διατόνου σε πλ. α) πλ. δ’).
5.Τριάντα (30) τραγούδια από το έρρυθμο ρεπερτόριο της δημώδους και λαϊκής ελληνικής παράδοσης.
6.Δέκα (10) έργα από το ρεπερτόριο της Λόγιας Μουσικής της Κωνσταντινούπολης.
7.Επιπλέον ρυθμοί: 5σημοι, 6σημοι, 8σημοι, 9σημοι, 10σημοι. Εισαγωγή στους βασικούς ρυθμικούς κύκλους.
8.Εξάσκηση στην Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση (Prima Vista).
9.Εξάσκηση στην Καταγραφή εξ ακοής (dictee) στο βαθμό δυσκολίας του επιπέδου.
10.Ικανότητα χορδίσματος χωρίς την παρέμβαση τρίτων.
Τάξη Μέση (3 έτη)
1.Επιλογή ασκήσεων. Πλήρης ανάπτυξη των σολι- στικών και συνοδευτικών δυνατοτήτων του οργάνου. Σύνθετες τεχνικές και καλλωπισμοί οργάνου, όπως α) τεχνικές πένας, τρέμολο, τρίλια, αρπισμοί, β) Στοιχεία του ύφους εκτέλεσης: επέρειση, πορταμέντο, λεγκάτο, στακάτο, λαρυγγισμοί και προσαρμοσμένη ανά όργανο απόδοση των «ποιοτήτων» της φωνητικής παράδοσης. γ) Συνοδεία με ισοκράτημα και συγχορδίες, «γεμίσματα». δ) «Μιμήσεις» άλλων οργάνων. Διαχείριση μελέτης – υπέρ- χρηση.
2.Σκληρό και μαλακό χρώμα (Ήχοι πλ. β’ και οι κλάδοι του, β’ και κλάδοι του), Κλάδοι Ήχων με παραδείγματα από τη δημώδη και λόγια παράδοση. Ειδικότερες τροπικές κατηγορίες από το ευρύτερο συγγενές ανατολικό ρεπερτόριο (χρόες, μεικτοί Ήχοι, ώστε να συμπληρωθούν οι παραδεδομένες περιπτώσεις κλάδων Ήχων – δρόμων – μακάμ).
3.Εξήντα (60) έργα από το ρεπερτόριο της δημώδους και λαϊκής ελληνικής παράδοσης που να καλύπτουν όσο το δυνατόν τα τοπικά ρεπερτόρια στα οποία να περιέχεται ικανός αριθμός από αργά καθιστικά ή μανέδες,.
4.Είκοσι (20) έργα από το ρεπερτόριο της Λόγιας Μουσικής της Κωνσταντινούπολης και τις παραδόσεις συγ-γενών μουσικών πολιτισμών (Βαλκάνια, Μέση Ανατολή).
5.Εισαγωγικός αυτοσχεδιασμός (ταξίμι). Εισαγωγές καθιστικών και κλέφτικων τραγουδιών και μανέδων.
6.Απλές μεταθέσεις κλιμάκων (transporto).
7.Ρυθμικά: Υπόλοιπα ρυθμικά σχήματα της δημώδους παράδοσης με τις ιδιαιτερότητες των ρυθμικών – χορευτικών ρεπερτορίων Θράκης, Μακεδονίας, Νήσων και Κρήτης, Πόντου, Μ. Ασίας, Χόρες-Λόγκες. Βασικοί ρυθμικοί κύκλοι Εκ πρώτης όψεως εκτέλεση των τρεχόντων μαθημάτων (prima vista).
8.Καταγραφή εξ ακοής (dictee) στο βαθμό δυσκολίας του επιπέδου.
Τάξη Ανωτέρα (2 έτη)
1.Επιλογή ασκήσεων αυξημένης δυσκολίας.
2.Σαράντα (40) έργα από το ρεπερτόριο της δημώδους και λαϊκής ελληνικής παράδοσης αυξημένων απαιτήσεων σε ρυθμικό και τροπικό και αντιπροσωπευτικό των επί μέρους παραδόσεων επίπεδο. Περιέχονται μια σειρά χορών (σουίτες) από Πόντο, Μ. Ασία, Κρήτη και νήσους, Θράκη, Μακεδονία, Ρούμελη και Πελοπόννησο και μια σειρά αστικής οργανικής μουσικής της Ηπείρου. «Σκοποί».
3.Είκοσι (20) έργα από το ρεπερτόριο της λόγιας μουσικής της Κωνσταντινούπολης μεγαλύτερης δεξιοτεχνίας. Δέκα (10) έργα από το ρεπερτόριο των μουσικών παραδόσεων της Μεσογείου. Δέκα (10) έργα σύγχρονων συνθετών παραδοσιακής έντεχνης μουσικής μετά τα μέσα του 20ού αι.
4.Αυτοσχεδιασμός: α) Συνέχεια στον Εισαγωγικό αυτοσχεδιασμό (ταξίμι): στα λόγια έργα, τους μανέδες, στα επιτραπέζια τραγούδια, β) Μεταβατικός αυτοσχεδιασμός από έναν Ήχο σε άλλον, γ) Έρρυθμος αυτοσχεδιασμός στο τέλος σκοπών και χορών.
5.Αρμονική αυτοσυνοδεία (αν το όργανο έχει τη δυνατότητα) και συνοδεία με κατάλληλο για συγχορδίες όργανο.
6.Μεταθέσεις κλιμάκων (transporto) από όλες τις απαιτούμενες ανά όργανο θέσεις.
7.Εκ πρώτης όψεως εκτέλεση (prima Vista).
8.Καταγραφή εξ ακοής (dictee) στο βαθμό δυσκολίας του επιπέδου.
9.Τεχνικές ύφους – διαφορετικά στυλ. Τεχνικές Στούντιο. Στοιχεία ενορχήστρωσης.
10.Για τα δύο έτη μετά την Ανωτέρα που απαιτούνται για την απόκτηση Διπλώματος θα διδαχθεί επιλογή από τα περισσότερο απαιτητικά θέματα της ύλης της Ανωτέρας.
Άρθρο 8
Ύλη διδασκαλίας, Β’ τμήμα (τοπικές παραδόσεις)
Τάξη Προκαταρκτική (1 έτος)
1.Βασικός χειρισμός, συντήρηση και λειτουργία του οργάνου. Επιλογή ασκήσεων.
2.Μαλακή και σκληρή διατονική κλίμακα. Βασικά διαστήματα.
3.Κύριοι μαλακοί διατονικοί Ήχοι (α’, δ’ μέσος, πλ.α’ και πλ.δ’) με απλά παραδείγματα από την δημώδη παράδοση με την οποία συνδέεται το όργανο.
4.Δέκα (10) απλά τραγούδια.
5.Ρυθμοί 3σημοι, 4σημοι, 7σημοι.
6.Ενδεικτικές θεματικές ενότητες: α) Κάλαντα β) παιδικά τραγούδια.
Τάξη Κατωτέρα (2 έτη)
1.Επιλογή ασκήσεων: Βασικές Τεχνικές οργάνου, όπως:, τεχνικές πένας, τόξου, αρπίσματος, φυσήματος δακτυλισμοί. Απλοί καλλωπισμοί, όπως γκλισάντο, βιμπράτο. Διαχείριση μελέτης – υπέρχρηση. Κατασκευαστικά στοιχεία και συντήρηση του οργάνου.
2.Μαλακή και σκληρή χρωματική κλίμακα. Βασικά διαστήματα.
3.Βασικά τετράχορδα και Τροπικές κλίμακες σε μία και δύο οκτάβες.
4.Κλάδοι Ήχων με παραδείγματα από τη σχετική με το όργανο παράδοση.
5.Οι υπόλοιποι Ήχοι του μαλακού διατόνου (δ’, βαρύς, (επτάφωνοι, τετράφωνοι, μέσοι, παράμεσοι κ.λπ.), Σκληρό διάτονο (Ήχοι γ, βαρύς, και οι κλάδοι του σκληρού διατόνου σε πλ. α, πλ. δ’).
6.Σαράντα (40) έργα από το έρρυθμο δημώδες ρεπερτόριο στην σχετική με το όργανο παράδοση.
7.Επιπλέον ρυθμοί που απαντώνται στην σχετική με το όργανο παράδοση.
8.Εξάσκηση στην εκ πρώτης όψεως ανάγνωση (Prima Vista).
9.Εξάσκηση στην καταγραφή εξ ακοής (dictee) στο βαθμό δυσκολίας του επιπέδου.
10.Ικανότητα χορδίσματος χωρίς την παρέμβαση τρίτων.
Τάξη Μέση (3 έτη)
1.Επιλογή ασκήσεων. Πλήρης ανάπτυξη των σολιστικών και συνοδευτικών δυνατοτήτων του οργάνου. Διαχείριση μελέτης – υπέρχρηση.
2.Σύνθετες τεχνικές και καλλωπισμοί οργάνου, όπως α) τεχνικές πένας, τρέμολο, τρίλια, β) Στοιχεία του ύφους εκτέλεσης: επέρειση, πορταμέντο, λεγκάτο, στακάτο, λαρυγγισμοί και προσαρμοσμένη ανά όργανο απόδοση των «ποιοτήτων» της φωνητικής παράδοσης. γ) Συνοδεία με ισοκράτημα και συγχορδίες, «γεμίσματα».
3.Σκληρό χρώμα (Ήχοι πλ. β’ και οι κλάδοι του, β’ και κλάδοι του). Ειδικότερες τροπικές κατηγορίες (χρόες, μεικτοί Ήχοι).
4.Εξήντα (60) έργα από τη σχετική με το όργανο παράδοση, από τα οποία τα δεκαπέντε (15) αργά (καθιστικά, ή μοιρολόγια ή μανέδες).
5.Εισαγωγικός αυτοσχεδιασμός (ταξίμι, εισαγωγές καθιστικών κ.λπ. τραγουδιών), όπως υφίστανται στη σχετική με το όργανο παράδοση.
6.Απλές μεταθέσεις κλιμάκων (transporta).
7.Ρυθμικά: Υπόλοιπα ρυθμικά σχήματα της δημώδους παράδοσης με τις ιδιαιτερότητες των ρυθμικών -χορευτικών ρεπερτορίων.
8.Εκ πρώτης όψεως εκτέλεση των τρεχόντων μαθημάτων (prima vista).
9.Καταγραφή εξ ακοής (dictee) στο βαθμό δυσκολίας του επιπέδου.
10.Διδασκαλία εξ ακοής (χωρίς τη συνδρομή μουσικού κειμένου).
Τάξη Ανωτέρα (2 έτη)
1.Σαράντα (40) έργα από τη σχετική με το όργανο παράδοση αυξημένων απαιτήσεων σε ρυθμικό και τροπικό επίπεδο. Εκτέλεση σειράς χορών (σουίτες). «Σκοποί».
2.Αυτοσχεδιασμός: α) στον Εισαγωγικό αυτοσχεδιασμό, β) Μεταβατικός αυτοσχεδιασμός από έναν Ήχο σε άλλον, γ) Έρρυθμος αυτοσχεδιασμός στο τέλος σκοπών και χορών, όπως υφίστανται στη σχετική με το όργανο παράδοση.
3.Μεταθέσεις κλιμάκων (transporto) από όλες τις απαιτούμενες ανά όργανο θέσεις.
4.Αρμονική αυτοσυνοδεία (αν το όργανο έχει τη δυνατότητα) και συνοδεία με κατάλληλο για συγχορδίες όργανο.
5.Εκ πρώτης όψεως εκτέλεση (prima Vista).
6.Καταγραφή εξ ακοής (dictee) στο βαθμό δυσκολίας του επιπέδου.
7.Τεχνικές ύφους – διαφορετικά στυλ. Τεχνικές Στούντιο. Στοιχεία εκτέλεσης σε ζυγιές και λαϊκές ορχήστρες.
8.Για τα δύο έτη μετά την Ανωτέρα που απαιτούνται για την απόκτηση Διπλώματος θα διδαχθεί επιλογή από τα περισσότερο απαιτητικά θέματα της ύλης της Ανωτέρας.
Άρθρο 9
Ύλη διδασκαλίας, Γ’ τμήμα (όργανα ειδικού Ρεπερτορίου Νεοελληνικής λαϊκής Αστικής Μουσικής)
Τάξη Προκαταρκτική (1 έτος)
1.Ανατομία του οργάνου, οι Χορδές, το κούρδισμα, τοποθέτηση δεξιού και αριστερού χεριού, Πως κρατά- με το όργανο, υποπόδιο, Πένα, Ασκήσεις για την πένα, ασκήσεις για τα δάχτυλα.
2.Συντήρηση και γνώσεις κατασκευής οργάνων, (μέτρημα του καβαλάρη, τάστα, αλλαγή χορδών, κουρδιστήρι, μετρονόμος.
3.Κλίμακες ματζόρε (μείζονες) – Κλίμακες μινόρε (ελάσσονες) φυσικές.
4.Σολφέζ και dicte 1 (στο όργανο).
5.Διαχείριση μελέτης – υπέρχρηση.
6.Πέντε (5) τραγούδια νεότερης εποχής πρώτες εκτελέσεις, Πέντε (5) τραγούδια παλαιότερης εποχής πρώτες εκτελέσεις.
Τάξη Κατωτέρα (2 έτη)
1.Κλίμακες – λαϊκοί δρόμοι.
2.Πενιά – διπλοπενιά – τρέμουλο – πρώτη και δεύτερη φωνή (πρίμα – σεγκόντα). Ασκήσεις.
3.Τροπικές κλίμακες.
4.Ασκήσεις με αρπίσματα πάνω στις συγχορδίες ματζόρε – μινόρε.
5.Τρίτες, πέμπτες, έκτες, έβδομες, χρωματικές, οκτάβες, Ασκήσεις.
6.Συγχορδίες μεθ’ εβδόμης, ελαττωμένες, Ντιμινουίτες, Ασκήσεις.
7.Ανάλυση των συγχορδιών, ασκήσεις με αρπίσματα πάνω στις συγχορδίες ματζόρε – μινόρε.
8.Κατασκευή και συντήρηση των οργάνων.
9.Διαχείριση μελέτης – υπέρχρηση.
10.Συγχορδίες (ακόρντα) ματζόρε και μινόρε σε τρεις θέσεις, Ασκήσεις.
11.Σολφέζ και dicte 2ο και 3ο (στο όργανο).
12.Ρυθμολογία: Ρυθμικές αξίες σε ζεϊμπέκικο παλιό και νέο, απτάλικο, καμηλιέρικο, χασάπικο, συρτάκι, τσιφτετέλι, συρτορούμπα, καρσιλαμάς. Ασκήσεις – μετρονόμος.
13.Ρεπερτόριο: Είκοσι (20) τραγούδια πρώτες εκτελέσεις, Σόλο μπουζούκι του Σ. Ξαρχάκου. Ύφος και στυλ των Μ. Βαμβακάρη, Β. Τσιτσάνη, Γ. Παπαϊωάννου. Σόλο – Μπουζούκι του Γ. Ζαμπέτα.
Τάξη Μέση (3 έτη)
1.Αρμονική συνοδεία, εναρμόνιση των λαϊκών δρόμων.
2.Ασκήσεις, κατά κατηγορίες δρόμων, ύφους, ρυθμού, Το δικό σου ταξίμι. Φινάλε λαϊκών δρόμων.
3.Ύφος και στυλ των Μ. Χιώτη, Γ. Ζαμπέτα, Γ. Τατασόπουλου, Γ. Σταματίου. Δ. Στεργίου, Χ. Λεμονόπουλου, Β. Τσιτσάνη, Γ. Παπαϊωάννου,
4.Διαχείριση μελέτης – υπέρχρηση.
5.Διαφορές (ύφος, στυλ) τζουρά, μπαγλαμά.
6.Ο προσωπικός μου Ήχος – ηχογράφηση ταξιμιού.
7.Ρεπερτόριο: Εξήντα (60) τραγούδια από πρώτες εκτελέσεις, Σόλο μπουζούκι, Λ. Καρνέζη, Μ. Θεοδωράκη, Μ. Χιώτη. Ο Σκληρός Απρίλης του ’45 του Μάνου Χατζιδάκι, Σόλο μπουζούκι των Γ. Τσιμπίδη, Σ. Ζαφειρίου, Σόλο μπουζούκι με κανονάκι Μελωδία Κωνσταντινούπολης.
Τάξη Ανωτέρα (2 έτη)
1.Κλίμακες ματζόρε και μινόρε σε τρεις οκτάβες.
2.Το δικό σου ταξίμι – αυτοσχεδιασμός – τρανσπόρτα.
3.Αρμονικές ασκήσεις, Ασκήσεις δεξιοτεχνίας, κατά κατηγορίες δρόμων, ύφους, ρυθμού.
4.Αρμονική συνοδεία – η εναρμόνιση των λαϊκών δρόμων και η τεχνική αλλαγών των λαϊκών δρόμων.
5.Ήχος φυσικός – live – ηχογράφηση ταξιμιού (αυτο- σχεδιασμού).
6.Ρεπερτόριο, 40 τραγούδια πρώτες εκτελέσεις, Σόλο μπουζούκι των Θαν. Πολυκανδριώτη, Δημήτρη Στεργίου, 5thdance of Brahms. Σόλο, Μπουζούκι των Γ. Σταματίου, Μ. Θεοδωράκη, Κ. Παπαδόπουλου.
7.Εκτέλεση των 1st dance of Brahms 4th dance of Brahms συνοδεία συμφωνικής ορχήστρας – play bac.
8.Εκτέλεση έργου με συνοδεία μουσικού λαϊκού συνόλου.
9.Στα δύο έτη για την απόκτηση διπλώματος διδάσκεται επιπλέον ύλη: Παραλλαγές Paganini για 2 μαντολίνα. Μουσικά σύνολα γ’ Εκτέλεση έργου με συνοδεία μουσικού κλασικού συνόλου – των Θαν. Πολυκανδριώτη, Τ. Μωράκη, Μ. Χιώτη, dance, of Brahms, κ.λπ. συνοδεία συμφωνικής ορχήστρας – play bac. Ενορχήστρωση και εκτέλεση έργου με συνοδεία μουσικού λαϊκού συνόλου. Κατά την διάρκεια των σπουδών θα γίνει η εκμάθηση Ρεπερτορίου τουλάχιστον διακοσίων (200) Τραγουδιών στα οποία περιλαμβάνονται Ορχηστρικά και τραγουδιστικά κομμάτια από συνθέτες, όπως Μ. Θεοδωράκης, Μ. Χατζιδάκις, Σ. Ξαρχάκος, Ν. Μαμαγκάκης, Σ. Κου- γιουμτζής, Μ. Πλέσσας, Γ. Σπανός, Π. Τούντας, Δ. Γκόγκος (Μπαγιαντέρας), Απ. Χατζηχρήστος, Α. Δελιάς, Γ. Μπάτης, Μ. Βαμβακάρης, Β. Τσιτσάνης, Γ. Παπαϊωάννου, Μ. Χιώτης, Γ. Ζαμπέτας, Α. Καλδάρας, Γ. Τατασόπουλος, Ι. Τσομίδης, Γ. Τσιμπίδης, Χ. Λεμονόπουλος, Σ. Ζαφειρίου, Κ. Παπαδόπουλος, Λ. Καρνέζης, Χρ. Νικολόπουλος, Θαν. Πολυκανδριώτης, Γ. Μωραΐτης, Β. Τρίγκας, Π. Στεργίου, Μ. Καραντίνης, παραδοσιακά, κ.λπ.
Άρθρο 10
Ύλη Εξετάσεων, Α’ τμήμα Πρόγραμμα προαγωγικών εξετάσεων για Κατωτέρα
1.Μία άσκηση από τη διδαχθείσα ύλη.
2.Δύο τραγούδια από τη διδαχθείσα ύλη.
Πρόγραμμα προαγωγικών εξετάσεων για Μέση
1.Μία άσκηση από τη διδαχθείσα ύλη.
2.Πέντε έργα από τη διδαχθείσα ύλη της δημώδους ελληνικής παράδοσης σε διαφορετικούς Ήχους.
3.Δύο έργα από τη διδαχθείσα ύλη της λόγιας μουσικής της Κωνσταντινούπολης.
Πρόγραμμα προαγωγικών για Ανωτέρα
1.Μία άσκηση από τη διδαχθείσα ύλη.
2.Πέντε έργα από τη διδαχθείσα ύλη της ελληνικής παράδοσης (δημώδους – λαϊκής) σε διαφορετικούς Ήχους, το ένα με εκτενή τροπική ανάπτυξη και πλούσια δομή, ή από αυξημένης δυσκολίας χορευτικό ρεπερτόριο και το ένα αργό καθιστικό ή μοιρολόι ή μανές).
3.Τρία έργα από τη διδαχθείσα ύλη της λόγιας μουσικής της Κωνσταντινούπολης ή το ανατολικό ρεπερτόριο των μουσικών παραδόσεων της Μεσογείου σε διαφορετικούς Ήχους (το ένα να είναι από τα εκτενή του Πέτρου Πελοποννησίου ή του Ζαχαρία ή του Λυράρη Νικολάκη, ή μια λόγκα).
4.Τρία ταξίμια σε διαφορετικούς Ήχους της διδακτέας ύλης.
5.Εκτέλεση έργου αντίστοιχης με τη διδαχθείσα ύλη δυσκολίας (τάξης Μέσης) εκ πρώτης όψεως.
Πρόγραμμα πτυχιακών εξετάσεων
Το ρεπερτόριο των εξετάσεων πρέπει να καλύπτει τα 3/4 της διδακτέας ύλης Ήχων και να διαρκεί περί τα 40 λεπτά και να συνδυάζει ύλη από τα παρακάτω:
1.Δέκα έργα από τη διδαχθείσα ύλη της δημώδους ελληνικής παράδοσης (δημώδους – λαϊκής, τα δύο με εκτενή τροπική ανάπτυξη και πλούσια δομή, ή από αυξημένης δυσκολίας χορευτικό ρεπερτόριο και το ένα αργό καθιστικό ή μοιρολόι ή μανές).
2.Τέσσερα έργα από τη διδαχθείσα ύλη της λόγιας μουσικής της Κωνσταντινούπολης ή το ανατολικό ρεπερτόριο των μουσικών παραδόσεων της Μεσογείου σε διαφορετικούς Ήχους.
3.Εισαγωγικοί αυτοσχεδιασμοί για όλα έργα που θα παρουσιασθούν.
4.Δυνατότητα εκτέλεσης του εξεταζομένου ρεπερτορίου (μετρίας δυσκολίας) από μία τουλάχιστον διαφορετική θέση.
5.Εκτέλεση έργου αντίστοιχης με τη διδαχθείσα ύλη δυσκολίας (τάξης Μέσης) εκ πρώτης όψεως.
Πρόγραμμα διπλωματικών εξετάσεων
Στο δίπλωμα οι εξετάσεις αφορούν μόνον εκτέλεση προγράμματος. Στις διπλωματικές εξετάσεις, η εκτέλεση των έργων από μνήμης είναι υποχρεωτική και όλα τα έργα πρέπει να είναι από διαφορετικούς Ήχους ή υποκατηγορίες Ήχων. Η διάρκεια του προγράμματος πρέπει να είναι περί τα 50 λεπτά και να συνδυάζει ύλη από τα παρακάτω:
1.Δώδεκα έργα από τη διδαχθείσα ύλη της ελληνικής παράδοσης (δημώδους – λαϊκής) σε διαφορετικούς Ήχους (τα τρία με εκτενή τροπική ανάπτυξη και πλούσια δομή, ή από αυξημένης δυσκολίας χορευτικό ρεπερτόριο και τα δύο αργά καθιστικά ή μανέδες).
2.Έξι έργα από τη διδαχθείσα ύλη της λόγιας μουσικής της Κωνσταντινούπολης ή των μουσικών παραδόσεων της Μεσογείου σε διαφορετικούς ήχους.
3.Άρρυθμα ταξίμια για τα όλα τα έργα της ελληνικής παράδοσης που θα παρουσιασθούν και δύο έρρυθμα ταξίμια (επιλογή από δίσημους, τετράσημους, οκτάσημους, εννιάσημους ρυθμούς).
4.Εισαγωγικά άρρυθμα ταξίμια σε συνδυασμό Ήχων που θα ζητηθούν.
5.Ένα έργο σύγχρονου συνθέτη.
6.Δυνατότητα εκτέλεσης του εξεταζομένου ρεπερτορίου (μετρίας δυσκολίας) από τέσσερις τουλάχιστον θέσεις.
7.Εκτέλεση έργου αντίστοιχης με τη διδαχθείσα ύλη δυσκολίας (τάξης Μέσης) εκ πρώτης όψεως.
8.Παρουσίαση μικρού ρεπερτορίου συγκεκριμένης θεματικής ενότητας (περιοχή, συνθέτης κ.ο.κ.).
Άρθρο 11
Ύλη Εξετάσεων, Β’ τμήμα Πρόγραμμα προαγωγικών εξετάσεων για κατωτέρα
1.Μία άσκηση από τη διδαχθείσα ύλη
2.Δύο τραγούδια από τη διδαχθείσα ύλη.
Πρόγραμμα προαγωγικών εξετάσεων για μέση
1.Μία άσκηση από τη διδαχθείσα ύλη.
2.Οκτώ έργα από τη διδαχθείσα ύλη της δημώδους τοπικής παράδοσης σε διαφορετικούς Ήχους.
Πρόγραμμα προαγωγικών για ανωτέρα
1.Μία άσκηση από τη διδαχθείσα ύλη.
2.Δέκα έργα από τη διδαχθείσα ύλη της τοπικής παράδοσης σε διαφορετικούς Ήχους (Το ένα με εκτενή τροπική ανάπτυξη και πλούσια δομή, ή από αυξημένης δυσκολίας χορευτικό ρεπερτόριο, και το ένα αργό καθιστικό ή μανές).
3.Τρείς Εισαγωγικοί αυτοσχεδιασμοί (ταξίμι, εισαγωγές καθιστικών κ.λπ. τραγουδιών) σε διαφορετικούς Ήχους, όπως υφίστανται στη σχετική με το όργανο παράδοση.
4.Απλές μεταθέσεις κλιμάκων (transport).
5.Εκτέλεση έργου αντίστοιχης με τη διδαχθείσα ύλη δυσκολίας (τάξης Μέσης) εκ πρώτης όψεως.
Πρόγραμμα πτυχιακών εξετάσεων
Το ρεπερτόριο των εξετάσεων πρέπει να καλύπτει τα % της διδακτέας ύλης Ήχων και να διαρκεί περί τα 40 λεπτά και να συνδυάζει ύλη από τα παρακάτω:
1.Δεκαπέντε έργα από τη διδαχθείσα ύλη της τοπικής παράδοσης (τα τρία με εκτενή τροπική ανάπτυξη και πλούσια δομή, ή από αυξημένης δυσκολίας χορευτικό ρεπερτόριο και το ένα αργό καθιστικό ή μοιρολόι ή μανές).
2.Εισαγωγικοί αυτοσχεδιασμοί (ταξίμι, εισαγωγές καθιστικών κ.λπ. τραγουδιών), όπως υφίστανται στη σχετική με το όργανο παράδοση για τα έργα που θα παρουσιασθούν.
3.Δυνατότητα εκτέλεσης του εξεταζομένου ρεπερτορίου (μετρίας δυσκολίας) από μία τουλάχιστον διαφορετική θέση.
4.Εκτέλεση έργου αντίστοιχης με τη διδαχθείσα ύλη δυσκολίας (τάξης Μέσης) εκ πρώτης όψεως.
Πρόγραμμα διπλωματικών εξετάσεων
Στο δίπλωμα οι εξετάσεις αφορούν μόνον εκτέλεση προγράμματος. Στις διπλωματικές εξετάσεις, η εκτέλεση των έργων από μνήμης είναι υποχρεωτική και όλα τα έργα πρέπει να είναι από διαφορετικούς Ήχους ή υποκατηγορίες Ήχων. Το πρόγραμμα πρέπει να διαρκεί περί τα 50 λεπτά και να συνδυάζει ύλη από τα παρακάτω:
1.Είκοσι έργα από τη διδαχθείσα ύλη της τοπικής παράδοσης σε διαφορετικούς Ήχους (τα πέντε με εκτενή τροπική ανάπτυξη και πλούσια δομή, ή από αυξημένης δυσκολίας χορευτικό ρεπερτόριο, ή «Σκοποί» και τα τρία αργά καθιστικά ή μανέδες).
2.Εκτέλεση σειράς πέντε χορών.
3.Εισαγωγικοί αυτοσχεδιασμοί για τα έργα της παράδοσης που θα παρουσιασθούν και τρία έρρυθμα ταξίμια (επιλογή από δίσημους, τετράσημους, οκτάσημους, εννιάσημους ρυθμούς).
4.Εισαγωγικά άρρυθμα ταξίμια σε συνδυασμό Ήχων που θα ζητηθούν.
5.Ένα έργο σύγχρονου συνθέτη που τυχόν χρησιμοποιεί το όργανο ή συγγενή όργανα ή γενικότερα το παραδοσιακό οργανολόγιο.
6.Δυνατότητα εκτέλεσης του εξεταζόμενου ρεπερτορίου (μετρίας δυσκολίας) από τέσσερις τουλάχιστον θέσεις.
7.Εκτέλεση έργου αντίστοιχης με τη διδαχθείσα ύλη δυσκολίας (τάξης Μέσης) εκ πρώτης όψεως.
8.Παρουσίαση μικρού ρεπερτορίου συγκεκριμένης θεματικής ενότητας (περιοχή, συνθέτης κ.ο.κ.).
Άρθρο 12
Ύλη Εξετάσεων, Γ’ τμήμα: Πρόγραμμα προαγωγικών εξετάσεων για Κατωτέρα
1.Ανατομία του οργάνου – Βασικός χειρισμός του οργάνου – Τοποθέτηση δεξιού και αριστερού χεριού – Πένα, πως κρατάμε την πένα, ασκήσεις για την πένα χωρίς να χτυπάμε τις χορδές, ασκήσεις για τα δάχτυλα χωρίς πένα.
2.Συντήρηση και γνώσεις κατασκευής λαϊκών οργάνων – Μέτρημα του καβαλάρη, κούρδισμα, κουρδιστήρι, μετρονόμος.
3.Οι Χορδές, Αλλαγή χορδών – Οι νότες σε όλες τις χορδές – Ασκήσεις.
4.Κλίμακες ματζόρε (μείζονες)-Κλίμακες μινόρε (ελάσσονες) φυσικές.
5.Πέντε απλά Τραγούδια νεότερης εποχής μετά τη δεκαετία του 1960 και πέντε απλά παλαιότερης εποχής.
Πρόγραμμα προαγωγικών εξετάσεων για Μέση
1.Επιλογή ασκήσεων, βασικές τεχνικές του οργάνου, τρέμουλο, διπλοπενιά, αρπίσματα.
2.Εκτέλεση σε βασικές κλίμακες, λαϊκούς δρόμου.
3.Τρίτες, πέμπτες, έκτες, έβδομες, χρωματικές.
4.Συγχορδίες μεθ’ εβδόμης, ελαττωμένες, Ντιμινουίτες.
5.Ύφος και στυλ παιξίματος (παραδείγματα).
6.Τριάντα εύκολα έργα από διάφορα στυλ παιξίματος και δρόμων.
Πρόγραμμα προαγωγικών εξετάσεων για Ανωτέρα
1.Είκοσι έργα μετρίας δυσκολίας από διάφορα στυλ παιξίματος.
2.Αυτοσχεδιασμός σε λαϊκούς δρόμους.
3.Αρμονική συνοδεία – Εναρμόνιση λαϊκών δρόμων.
4.Εκτέλεση έργου και εναρμόνιση του.
5.Τρανσπόρτα – απλές μεταθέσεις τονικοτήτων δέκα τραγουδιών.
Πρόγραμμα πτυχιακών εξετάσεων
Το πρόγραμμα να διαρκεί περί τα 40 λεπτά και να συνδυάζει ύλη από τα παρακάτω:
1.Εκτέλεση έργου με συνοδεία λαϊκής ορχήστρας.
2.Αρμονική συνοδεία – εναρμόνιση των λαϊκών δρόμων.
3.Μουσική δεξιότητα – αυτοσχεδιασμός – εξειδικευμένο ρεπερτόριο λαϊκό και κλασικό.
4.Τρανσπόρτα λαϊκών δρόμων.
5.30 έργα μετρίας έως αυξημένης δυσκολίας από την ελληνική δισκογραφία.
Πρόγραμμα διπλωματικών εξετάσεων
Στο δίπλωμα οι εξετάσεις αφορούν μόνον εκτέλεση προγράμματος. Το πρόγραμμα να διαρκεί περί τα 50 λεπτά και να συνδυάζει ύλη από τα παρακάτω:
1.Μουσική δεξιότητα – αυτοσχεδιασμός – εξειδικευμένο ρεπερτόριο λαϊκό και κλασικό.
2.Εκτέλεση έργου με συνοδεία μουσικού κλασικού συνόλου.
3.Αρμονική συνοδεία – η τεχνική και αλλαγές των λαϊκών δρόμων.
4.Τρανσπόρτα είκοσι μουσικών έργων.
5.Τριάντα έργα αυξημένης δυσκολίας από την ελληνική δισκογραφία.
Άρθρο 13
Τμήμα Θεωρητικών
1.Χορηγείται Πτυχίο Θεωρητικών Ελληνικής Μουσικής μετά από διετή κύκλο Σπουδών για 2 ώρες την εβδομάδα σε Τάξη Θεωρητικών και Δίπλωμα Θεωρητικών μετά από σπουδές ενός επιπλέον έτους.
Δικαίωμα να εγγραφούν σε Τάξη Θεωρητικών έχουν: α) πτυχιούχοι οργάνου αναφοράς, β) πτυχιούχοι τραγουδιού και μελωδικών οργάνων, εάν έχουν προαχθεί από την τάξη Μέση3 σε όργανο αναφοράς και πολυφωνικό αρμονικής συνοδείας, γ) Διπλωματούχοι Βυζαντινής Μουσικής, εάν έχουν προαχθεί από την τάξη Μέση3 σε όργανο αναφοράς και πολυφωνικό αρμονικής συνοδείας, δ)κάτοχοι τίτλων ΑΕΙ – ΤΕΙ που αποδεικνύουν σχετική επάρκεια για τα αντικείμενα της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής με αναλυτικό πιστοποιητικό σπουδών, εάν έχουν προαχθεί ή δώσουν εξετάσεις στην ύλη τάξης Μέσης 3 σε όργανο αναφοράς και πολυφωνικό αρμονικής συνοδείας.
2.ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ:
Α’ έτος
Στοιχεία από: Αρχαία ελληνική θεωρία, Βυζαντινή και μεταβυζαντινή θεωρία (Απόστολος Κώνστας), Παλαιογραφικά στοιχεία της Βυζαντινής Μουσικής, Νεοελληνική μουσική θεωρία και Θεωρητικά τρέχουσας βυζαντινής Μουσικής (Χρύσανθος, Χουρμούζιος, Επιτροπή, Ψάχος, Ευθυμιάδης, Καράς). Χρήση και ερμηνεία μονόχορδου Κανόνα. Μαθήματα Α’ υποχρεωτικού Αρμονίας.
Β’ έτος
Θεωρητικά εξωτερικής Μουσικής (Χαλάτζογλου, Κύριλλος, Στέφανος, Κηλτζανίδης) στοιχεία ανατολικών (τουρκικών, αραβικών και περσικών) θεωρητικών. Θέματα Διδακτικής της μουσικής, Αισθητικής, και επιπλέον εξειδικευμένα στοιχεία για Ιστορία, Μορφολογία, οργανολογία, Πολιτισμούς Ανατολικής Μεσογείου.
Επιπλέον τα μαθήματα της αρμονίας μέχρι επιπέδου Β’ υποχρεωτικού Αρμονίας Επιπλέον έτος: Ύλη ενός επιπλέον έτους για την απόκτηση Διπλώματος: Στοιχεία ακουστικής και ψυχοακουστικής και Στοιχεία μουσικής Τεχνολογίας. Σύγχρονη θεωρητική έρευνα, Αρχές στιχουργικής και μελοποίησης (Σύνθεσης).
3.Απαιτείται επίσης συγγραφή πτυχιακής (περί τις
100.0λέξεις) και διπλωματικής εργασίας (περί τις
150.0λέξεις) αντίστοιχα με σχετικό θέμα.
4.Εξεταστέα ύλη είναι η διδακτέα και οι εξετάσεις διενεργούνται γραπτώς.
Άρθρο 14
Διδακτικό Προσωπικό
1. Τα όργανα διδάσκονται από διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους των σχετικών αναγνωρισμένων οργάνων και αντίστοιχα το τραγούδι από διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους του τραγουδιού.
2.Τα Θεωρητικά διδάσκονται από διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους των Θεωρητικών. Εναλλακτικά, τα Θεωρητικά της γραφής και ανάγνωσης πενταγράμμου διδάσκονται και από πτυχιούχους Ωδείων σε Θεωρητικά Ευρωπαϊκής Μουσικής (επίπεδο πτυχίου Αρμονίας). Το μάθημα οργάνου αναφοράς και το μάθημα της αρμονικής συνοδείας διδάσκεται από διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους των προβλεπομένων οργάνων. Το μάθημα Θεωρίας ρυθμών – στοιχειώδης συνοδεία με κρουστά διδάσκεται από διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους μεμβρανοφώνων και επίσης διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους οργάνων πολυφωνικών δυνατοτήτων, όπως μπουζούκι, μαντολίνο, σαντούρι, κανονάκι, πολίτικο λαούτο, ταμπουράς, ούτι.
3.Η Βυζαντινή Μουσική διδάσκεται από διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους Βυζαντινής Μουσικής.
4.Τα Σύνολα διδάσκονται από διπλωματούχους ή τουλάχιστον πτυχιούχους των αναγνωρισμένων οργάνων και τραγουδιού.
5.Τα υπόλοιπα υποχρεωτικά μαθήματα παραδοσιακής Μουσικής (Οργανολογία, Μορφολογία, Ιστορία Μουσικής, Χορό) μπορούν να διδάσκουν πλην των διπλωματούχων ή τουλάχιστον πτυχιούχων Θεωρητικών και κάτοχοι τίτλων ΑΕΙ – ΤΕΙ των σχετικών τμημάτων των οποίων η σχετική επάρκεια αποδεικνύεται τυπικά από σχετικό αναλυτικό πιστοποιητικό σπουδών στα συγκεκριμένα αντικείμενα.
Άρθρο 15
Γενική διάταξη
Ως προς τα λοιπά θέματα λειτουργίας των Σχολών Παραδοσιακής Μουσικής, τους τίτλους σπουδών και τις κάθε είδους εξετάσεις, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 του Β.Δ. 16/1966 (Α’ 7) και του άρθρου 2 του ν. 299/1976 (Α’ 90). Οι κατατακτήριες, πτυχιακές και διπλωματικές εξετάσεις διενεργούνται από εξεταστικές επιτροπές που συγκροτούνται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού σύμφωνα με την υπό στοιχεία ΥΠΠΟ/ΓΝΟΣ/44046/22.9.1992 (Β’ 577) κοινή υπουργική απόφαση.
Άρθρο 16
Μεταβατική διάταξη
Κατά την πρώτη εφαρμογή της παρούσας απόφασης και για μία πενταετία από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ως διδακτικό προσωπικό στις Σχολές Παραδοσιακής Μουσικής γίνονται δεκτοί: α) όσοι/-ες έχουν διδάξει παραδοσιακή μουσική επί μια τουλάχιστον 5ετία σε αναγνωρισμένα Μουσικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ή, εναλλακτικά, β) όσοι/-ες διαθέτουν τουλάχιστον 10ετή καλλιτεχνική σταδιοδρομία στην παραδοσιακή μουσική, που αποδεικνύεται με έγγραφα, που αφορούν συμμετοχή τους σε συναυλίες και άλλες δημόσιες μουσικές εμφανίσεις, δισκογραφία, δημοσιευμένο ερευνητικό ή συνθετικό έργο.
Άρθρο 17
Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 10 Ιανουαρίου 2022