Από την Alexandra Diona, A Shiny Day

Το μπλογκ A Shiny Day προτείνει πολλές οικολογικές λύσεις για καλύτερη ζωή.

Άραγε, μπορούμε να κάνουμε λιγότερα σκουπίδια στο σχολείο; Είτε είμαστε μαθητές είτε δάσκαλοι, υπάρχει τρόπος να μειώσουμε το οικολογικό μας αποτύπωμα, αλλά και να κάνουμε οικονομίες.

Η ιστορία: Τις προάλλες έτυχε να περάσω από ένα γνωστό υπερ-κατάστημα που πουλάει γραφική ύλη και με έπιασε ένα μικρό στρες βλέποντας μία αφύσικα μεγάλη ουρά να σχηματίζεται στα ταμεία και πολλούς ανθρώπους να ψωνίζουν με βιασύνη. Καταλαβαίνω πως η νέα σχολική χρονιά είναι μία σωστή περίοδος για να χρειαστούμε(;) νέα προϊόντα αλλά νιώθω πως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε αυτή τη ρουτίνα και να απλοποιήσουμε τη ζωή μας.

Σε αυτό το άρθρο, θα μοιραστώ μαζί σας απλούς τρόπους και ιδέες ώστε αυτή η χρονιά να έχει λιγότερα σκουπίδια. Και αυτό το άρθρο αφορά μαθητές, τους γονείς τους, τους δασκάλους τους αλλά είμαι σίγουρη ότι μπορούν να πάρουν ιδέες ακόμα και κάποιοι επαγγελματίες που δουλεύουν σε γραφείο.

Συμβουλές για λιγότερα σκουπίδια στο σχολείο:

1. Ψάξτε στο σπίτι σας. Πριν καταφύγουμε σε κάποιο κατάστημα, καλό είναι να κάνουμε μία αναζήτηση στο σπίτι μας. Σίγουρα θα υπάρχουν πολλά ξεχασμένα στιλό, γόμες και χάρακες σε καλή κατάσταση. Πάρτε ένα μικρό καλαθάκι και… κάντε ψώνια στο σπίτι σας. Δείτε ποιο από τα αντικείμενα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και γλιτώστε το περιβάλλον από έξτρα αντικείμενα και εσάς από έξτρα έξοδα.

2. Διοργανώστε ένα πάρτι ανταλλαγής υλικών! Αν θέλετε οπωσδήποτε να ανανεώσετε τα αξεσουάρ του σχολείου, υπάρχει λύση για να το κάνετε με τον καλύτερο τρόπο, φροντίζοντας το περιβάλλον. Λίγες ημέρες πριν αρχίσουν τα σχολεία, μαζευτείτε με  την παρέα σας και φέρτε μαζί σας την γραφική ύλη που έχετε από άλλες χρονιές αλλά θέλετε να ανταλλάξετε. Έτσι, θα διασκεδάσετε, θα αποκτήσετε νέα αντικείμενα και δε θα χρειαστεί να αγοράσετε τίποτα καινούριο. Αυτό σημαίνει λιγότερα έξοδα για εσάς, λιγότερα σκουπίδια για τον πλανήτη κι ένα δυνατότερο μήνυμα στις επιχειρήσεις ώστε να παράγουν λιγότερα προϊόντα. Παράδειγμα: Έχω αυτό το ροζ ντοσιέ και το ανταλλάσω με ένα μηχανικό μολύβι. Yay!

3. Κάντε μία βόλτα στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς! Ξέρω ότι όταν νιώθουμε ότι έχουμε λίγο χρόνο στη διάθεσή μας είναι προτιμότερο να πάμε σε ένα υπερκατάστημα  που τα έχει όλα στα πόδια μας. Όμως τα μικρότερα συνοικιακά μαγαζιά είναι πιθανότερο ότι θα έχουν προϊόντα καλύτερης ποιότητας, με λιγότερο packaging. Παράδειγμα: Θα έχουν ένα καλό μολύβι το οποίο θα πουλάνε χύμα αντί για πολλά πλαστικά σακουλάκια με 5 μολύβια κακής ποιότητας που από πάνω θα γράφουν «1 ευρώ». Εξάλλου, καλό είναι σε αυτές τις περιπτώσεις να σκεφτόμαστε τι σημαίνει αυτό το «1 ευρώ», σωστά;

4. Ό,τι πληρώνεις, παίρνεις. Αυτή η έκφραση ισχύει σχεδόν πάντα. Όπως αναφέραμε λίγο πριν, είναι πολύ σημαντικό να σκεφτόμαστε τι σημαίνει αυτό το «1 ευρώ» που ουρλιάζει μία ταμπέλα με κόκκινα γράμματα επηρεάζοντας την προσωπική μας βούληση. Είναι σημαντικό να προτιμάμε καλύτερης ποιότητας αντικείμενα, τα οποία τελικά θα κρατήσουν περισσότερο καιρό, θα κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους και μακροπρόθεσμα, θα μας γλιτώσουν από έξοδα. Παράδειγμα: Μία τσάντα πλάτης που κάνει 8 ευρώ, λογικά δε θα κρατήσει πάνω από μία χρονιά. Την επόμενη χρονιά θα χρειαστεί να πάρουμε άλλη και αυτό θα συμβαίνει κάθε χρονιά και κάθε χρονιά θα παίρνουμε μία καινούρια τσάντα πλάτης, κάνοντας καινούρια έξοδα, μολύνοντας τον πλανήτη και αυξάνοντας την ζήτηση στην παραγωγή. Αν επενδύσουμε σε μία τσάντα πλάτης φτιαγμένη από βιώσιμα υλικά που κοστίζει γύρω στα 50 ευρώ, λογικά θα την έχουμε για πάντα και δε θα χρειαστεί να αγοράσουμε άλλη. Φυσικά, δεν είναι όλα τα ακριβά προϊόντα καλής ποιότητας γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να είμαστε πάντα ενεργοί και να κρίνουμε ποιο από τα προϊόντα που έχουμε μπροστά μας είναι καλύτερο να αγοράσουμε.

5. Από δεύτερο χέρι. Στο εξωτερικό υπάρχουν πολλά καταστήματα που πουλάνε γραφική ύλη από δεύτερο χέρι. Δυστυχώς, στην Ελλάδα αυτό δεν υπάρχει ακόμα. Όμως, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη γραφική ύλη της ξαδέρφης μας που πέρυσι τελείωσε το σχολείο και δε θα χρειαστεί τα υλικά της πια. Αρκεί να το ζητήσουμε και να παροτρύνουμε κι άλλους φίλους μας να το κάνουν. Και τι πειράζει αν η τσάντα της ξαδέρφης μας λέει επάνω Ματίνα με τρία θαυμαστικά ενώ εμάς μας λένε Γιώργο;

Λιγότερα σκουπίδια στο σχολείο: Οι εναλλακτικές

1. Κολατσιό από το σπίτι. Αντί να αγοράζουμε τα πολύ κακής ποιότητας προϊόντα που έχουν οι περισσότερες σχολικές καντίνες, μπορούμε να παίρνουμε από το σπίτι μας ένα τάπερ με φαγητό, σνακς ή τα αγαπημένα μας φρούτα. Έτσι και θα αποφύγουμε να φάμε τροφές που είναι βλαβερές για την υγεία μας και θα μειώσουμε τα σκουπίδια που κάνουμε καθημερινά στο σχολείο λόγω των συσκευασμένων προϊόντων. Πολλά σχολεία έχουν βρύσες από τις οποίες μπορούμε να πιούμε νερό. Αυτό είναι τέλειο, γιατί να μην το εκμεταλλευτούμε; Έχουμε πάντα μαζί μας το αγαπημένο μας χρωματιστό παγούρι και το γεμίζουμε σε κάθε διάλειμμα. Extra tip : Κι αν αργήσαμε να ξυπνήσουμε, γεμίζουμε το παγούρι μας με φρέσκο χυμό και τον πίνουμε στο πρώτο διάλειμμα. Πώς θα κάνουμε αυτό το βήμα; Διαλέγουμε ένα όμορφο τάπερ (προτιμάμε τα γυάλινα, ανοξείδωτα μεταλλικά ή τα μπαμπουδένια) από το σπίτι και ένα funky παγούρι και είμαστε τα πιο cool kidz του σχολείου.

2. Χρειαζόμαστε σίγουρα καινούρια στιλό; Όπως είπαμε στην αρχή, το πρώτο πράγμα που είναι καλό να κάνουμε είναι να ψάξουμε στο σπίτι! Αφού ψάξουμε λοιπόν, σίγουρα θα βρούμε τα στιλό που θα χρειαστούμε μέσα στην χρονιά. Κι όταν τα χρησιμοποιήσουμε όλα και αξιοποιηθούν στο 100%, τότε μπορούμε να αγοράσουμε ένα καινούριο στιλό, αυτή τη φορά σκεπτόμενοι τι είναι καλύτερο για το περιβάλλον. Το πιο οικολογικό στιλό που υπάρχει είναι…η πένα! Ακριβώς επειδή γεμίζει ξανά και ξανά. Αν η πένα μας φαίνεται κάπως δύσκολη στη χρήση, μπορούμε να βρούμε επαναγεμιζόμενα στιλό ή να προτιμήσουμε καλής ποιότητας μεταλλικά στιλό. Στη μάχη μεταξύ των πλαστικών στιλό ή των ξύλινων μολυβιών, κερδίζουν τα μολύβια! Και…

3. Υπάρχει μολύβι που γίνεται λουλούδι! Το ίδιο ισχύει και για τα μολύβια. Είμαι σίγουρη ότι θα κυκλοφορούν πολλά στο σπίτι σας κι αν όχι, υπάρχει τρόπος να κάνετε τη σωστή επιλογή στις αγορές σας. Προσπαθήστε να βρείτε φυσικά ξύλινα μολύβια που μετά τη χρήση μπορούν να κομποστοποιηθούν. Εμένα μου αρέσει πολύ να χρησιμοποιώ μεταλλικά μηχανικά μολύβια και τα έχω πάνω από 12 χρόνια και θα τα έχω για άλλα τόσα. Αν σας αρέσουν κι εσάς τα μηχανικά μολύβια, προτιμήστε τα μεταλλικά, καλής ποιότητας και όχι τα πολύ φθηνά πλαστικά. Επίσης, πρόσφατα ανακάλυψα ένα τέλειο μολύβι που στη βάση του έχει ένα σπόρο από λουλούδι και μπορείς να το φυτέψεις σε γλάστρα για να φυτρώσει ένα λουλούδι. Πόσο τέλειο;

4. Οι χάρτινες κολλητικές ταινίες είναι πολύ cool. Αντί να χρησιμοποιούμε σελοτέιπ που είναι πλαστικό, μπορούμε να χρησιμοποιούμε χάρτινες ταινίες (γνωστές και ως washitape) που πλέον είναι πολύ εύκολο να βρούμε στα καταστήματα σε πολλά χρώματα. Εγώ τις λατρεύω και κάνω συλλογή εδώ και πολλά χρόνια.

5. Ένα βάζο ή ένα ποτήρι μπορεί να γίνει μία όμορφη μολυβοθήκη. Πολλά αντικείμενα στο σπίτι μας μπορούν να γίνουν μία όμορφη μολυβοθήκη. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μία παλιά κούπα που δεν χρησιμοποιούμε πια για τα ροφήματά μας, ένα βάζο από μαρμελάδα ή σάλτσα ντομάτας, ακόμα κι ένα πλαστικό μπουκάλι νερού που κόψαμε στη μέση. Κι αν δεν έχουμε τίποτα από αυτά στο σπίτι και χρειαζόμαστε μία καινούρια μολυβοθήκη, καλό είναι να προτιμήσουμε μία γυάλινη, ξύλινη ή μεταλλική που θα κρατήσουν περισσότερα χρόνια και είναι φτιαγμένες από υλικά πιο φιλικά προς το περιβάλλον.

6. Το ήξερες ότι τα χρωματιστά μολύβια είναι τέλεια highlighters; Αν είσαι από εκείνους/ες που τους αρέσει να υπογραμμίζουν τα σημαντικά και αγαπημένα, όπως εγώ τότε σίγουρα θέλεις να έχεις πάντα μαζί σου ένα highlighter. Τα χρωματιστά μολύβια/ξυλομπογιές μπορούν να υπογραμμίσουν τη φράση που θέλουμε. Με αυτόν τον τρόπο, γλιτώνουμε το περιβάλλον από το περιττό πλαστικό highlighter ενώ ταυτόχρονα φροντίζουμε να μην εισπνέουμε το τοξικό αυτό υγρό.

7. Αξιοποιούμε όλα τα σημειωματάρια που έχουμε στο σπίτι. Έχω ένα συρτάρι στο οποίο βάζω τα σημειωματάρια που φτάνουν κατά καιρούς στο σπίτι (δώρα, διαφημιστικά κλπ) ώστε όταν χρειαστώ ένα καινούριο τετράδιο να χρησιμοποιήσω από αυτά. Ομολογώ πως μου αρέσουν πολύ τα σημειωματάρια και τα χρησιμοποιώ πάρα πολύ αλλά προσπαθώ πάντα να γεμίζω όλες τις σελίδες και να μην σπαταλάω χαρτί. Έτσι, καλό είναι να μην αφήνουμε τετράδια γραμμένα μέχρι τη μέση και να οργανώνουμε τις σελίδες μας έτσι ώστε να τις αξιοποιούμε στο έπακρο. Αν στο σπίτι μας δεν έχουμε κανένα κενό τετράδιο για τη νέα χρονιά και χρειάζεται να αγοράσουμε ένα καινούριο, τότε είναι καλό να  βρούμε την πιο βιώσιμη εκδοχή τους. Υπάρχουν tree friendly εταιρίες που παράγουν σημειωματάρια από ανακυκλωμένο χαρτί και σέβονται τα δάση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ψάχνουμε για τετράδια χωρίς πλαστικοποίηση και με οικολογική βιβλιοδεσία (π.χ. κλωστή). Επίσης, είναι εξίσου σημαντικό το σημειωματάριο που θα αγοράσουμε να μην πωλείται μέσα σε πλαστικό περιτύλιγμα. Τι νόημα έχει να αγοράσουμε ένα οικολογικό τετράδιο αν είναι μέσα σε ένα προστατευτικό πλαστικό σακουλάκι; Κι όταν είμαστε στο σπίτι και θέλουμε να έχουμε ένα πρόχειρο χαρτί για μία εξίσωση που δε μας βγαίνει, μπορούμε να χρησιμοποιούμε παλιές φωτοτυπίες, διαφημιστικά ή άλλα έντυπα με κενές σελίδες.

8. Μου δίνεις λίγο την κασετίνα σου; Φαντάζομαι ότι εκείνες οι γκλιτεράτες ή χιουμοριστικές κασετίνες που κυκλοφορούν είναι πολύ δελεαστικές, αλλά το πιθανότερο είναι πως…είναι πλαστικές. Αν δεν έχουμε ήδη μία κασετίνα από την περσινή χρονιά (έλα, είμαι σίγουρη ότι έχεις) ή δε μπορούμε να δανειστούμε από τον μπαμπά μας και πρέπει να αγοράσουμε, υπάρχουν λύσεις για να κάνουμε την πιο βιώσιμη επιλογή. Καλό είναι να πάρουμε μία ανθεκτική υφασμάτινη κασετίνα, ή ακόμα καλύτερα, μία μεταλλική. Οι μεταλλικές είναι πολύ όμορφες και retro και έχουν τέλειο ήχο. Ως μεταλλική κασετίνα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κι ένα επίπεδο κουτί από μπισκότα. Κι αν δε θέλουμε να αγοράσουμε, μπορούμε πολύ εύκολα να φτιάξουμε μία! Πολύ σύντομα θα σας δείξω τον τρόπο.

9. Χαρτάκια σημειώσεων (post-it). Είναι χρωματιστά, είναι γλυκούλικα, είναι σκουπίδια. Για τις σημειώσεις μας στο σπίτι, μπορούμε να έχουμε έναν πίνακα μαρκαδόρου ή κιμωλίας στον οποίο θα σημειώνουμε όσα θέλουμε να θυμηθούμε μέσα στην ημέρα. Κι αν τα post-it μας χρησιμεύουν ώστε να μαρκάρουμε διάφορα κομμάτια σε βιβλία ή τετράδια, μπορούμε να τα αντικαταστήσουμε χρησιμοποιώντας χάρτινη κολλητική ταινία ή απλώς σημειώνοντας με μία ξυλομπογιά.

10. Μικρές πλαστικές λεπτομέρειες: χάρακας, ψαλίδι, γόμα, ζελατίνες. Υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές για όλα αυτά. Αν δεν έχουμε ήδη χάρακα στο σπίτι και πρέπει να αγοράσουμε, τότε μπορούμε να επιλέξουμε έναν μεταλλικό καλής ποιότητας ή έναν ξύλινο. Μάλιστα τον ξύλινο μπορούμε να τον βάψουμε κιόλας.

Τα ψαλίδια είναι από εκείνα τα αντικείμενα που αν διαλέξεις το σωστό, θα σου κρατήσει για μία ζωή. Καλό είναι να αποφεύγουμε τα γλυκούλικα πλαστικά ψαλιδάκια γιατί δεν λειτουργούν σωστά και καταλήγουν να είναι σκουπίδια. Επενδύστε σε ένα καλό ψαλίδι αναλόγως με τη χρήση που θα κάνετε (π.χ. ψαλίδι για χαρτί, για ύφασμα κλπ.)

Σχετικά με τις γόμες, το μόνο που θα ήθελα να πω είναι ότι η δική μου γόμα είναι πάνω από 15 ετών. Άρα ευτυχώς, είναι από εκείνα τα πράγματα που κρατάνε μία ζωή και δε δημιουργούν σκουπίδια. Οι γόμες είναι συνήθως από πλαστικό, αλλά στην αγορά υπάρχουν και φυσικές βιοδιασπώμενες γόμες.

Αχ, οι ζελατίνες. Μπορούμε να αντικαταστήσουμε αυτά τα ύπουλα βλαβερά αντικείμενα με όμορφους χάρτινους φακέλους. Συνήθως οι ζελατίνες χαλάνε πολύ γρήγορα ενώ οι φάκελοι κρατάνε για χρόνια. Κι αν έχουμε ένα ντοσιέ στο οποίο θα βάζουμε φωτοτυπίες και χαρτιά, μπορούμε να πάρουμε ένα ντοσιέ-κουτί ώστε  να προστατεύσουμε τα χαρτιά από νερά ή τσακίσματα.

Ιδέα για δράση:

Τι θα λέγατε, αν οργανώνατε στην τάξη μία οικολογική γωνιά; Εκεί, μπορείτε να βάλετε 4 διαφορετικούς κάδους ώστε να κάνετε διαλογή απορριμμάτων. Η τάξη που θα κάνει την καλύτερη διαλογή απορριμμάτων και θα έχει τα λιγότερα σκουπίδια στον κάδο νούμερο 4 (βλ.παρακάτω), μπορεί να κερδίζει κάτι στο τέλος κάθε μήνα! Με αυτόν τον τρόπο, θα φροντίζετε καθημερινά το περιβάλλον ενώ ταυτόχρονα θα διασκεδάζετε. Οι κάδοι ας οργανωθούν ως εξής :

1. Ένας κάδος ανακύκλωσης. Εδώ, βάζουμε συσκευασίες και προϊόντα που έχουν επάνω το σήμα της ανακύκλωσης (βελάκια που σχηματίζουν ένα τρίγωνο) αφού πρώτα το ξεπλύνουμε καλά. Αυτός ο κάδος δε χρειάζεται σακούλα.

2. Ένας κάδος με αντικείμενα προς επαναχρησιμοποίηση. Εδώ, βάζουμε κουτιά, βαζάκια κλπ που μπορούμε να μετατρέψουμε σε ένα άλλα χρηστικά ή διακοσμητικά αντικείμενα για την τάξη ή τους διαδρόμους. Αυτός ο κάδος δε χρειάζεται σακούλα.

3. Ένας κάδος για οργανικά απορρίμματα. Σε αυτόν τον κάδο πετάμε τρόφιμα, διάφορα φυλλαράκια, ξύλινα μολύβια κλπ. Καλό είναι σε αυτόν τον κάδο να βάλουμε βιοδιασπώμενη σακούλα σκουπιδιών. Μόλις γεμίζει αυτός ο κάδος, μπορούμε να πετάμε το περιεχόμενο σε ένα παρτέρι του σχολείου ή σε έναν μεγαλύτερο κάδο κομποστοποίησης στην αυλή.

4. Ένας κάδος για τα υπόλοιπα σκουπίδια. Εδώ πετάμε όσα σκουπίδια δεν ανακυκλώνονται, δεν επαναχρησιμοποιούνται και δεν βιοδιασπώνται. Παράδειγμα: ένα αυτοκόλλητο.

Πηγή