Γράφει ο Νίκος Βατόπουλος

«Ηταν μια τέλεια Ελληνίδα και μία τέλεια διεθνής προσωπικότητα», λέει για τη Μαρία Κάλλας ο Φώτης Παπαθανασίου, γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Θεοχαράκη, λάτρης και γνώστης της όπερας ο ίδιος και ιδρυτής του Μουσείου Κάλλας, που είχε γεννηθεί το 2002 μέσα στην Τεχνόπολη (με τη χορηγία τότε της Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου). Τη Δευτέρα 15 Μαΐου εγκαινιάζεται στο Ιδρυμα Θεοχαράκη (Βασ. Σοφίας 9 και Μέρλιν) η επετειακή έκθεση «Μαρία Κάλλας. Ο μύθος ζει», με αφορμή τα 40 χρόνια από τον θάνατό της. Είναι μία μοναδική συγκέντρωση μεγάλου αριθμού αντικειμένων που ανήκαν στη Μαρία Κάλλας, αλλά και πάσης φύσεως υλικού που εντάσσεται σε αυτόν τον κόσμο. Τα πιο πολλά αντικείμενα προέρχονται από τη μοναδική συλλογή του συλλέκτη Νίκου Χαραλαμπόπουλου, που επί πολλά χρόνια και με μεγάλη αφοσίωση συλλέγει οτιδήποτε έχει σχέση με την Κάλλας. Ενα μικρό τμήμα των εκθεμάτων προέρχεται από τον Δήμο Αθηναίων, από την πρώτη εκείνη συλλογή που έγινε για ένα διάστημα Μουσείο Κάλλας στην Τεχνόπολη (το μουσείο που θα λειτουργούσε ο δήμος στην οδό Μητροπόλεως δεν άνοιξε ποτέ – ελπίζουμε πάντα…).

Αλλά, η έκθεση στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, γεμάτη ομορφιά και μεγαλείο, γεμάτη πνευματικούς και αισθητικούς χυμούς, είναι μια συγκινητική και σύνθετη εμπειρία επαφής με τη μοναδική προσωπικότητα της Μαρίας Κάλλας. «Υπάρχουν δύο άξονες», λέει ο Φώτης Παπαθανασίου, που επιμελήθηκε την έκθεση μαζί με τον συλλέκτη Νίκο Χαραλαμπόπουλο. «Πρώτον, επιθυμία μας είναι να αναδείξουμε την προσωπικότητα της Κάλλας και την κρίσιμη συμβολή της στην όπερα αλλά και στο θέατρο εν γένει. Και δεύτερον, να αναδειχθεί το αποτύπωμά της ως ιδανικό υπόδειγμα κοσμοπολιτισμού». Είναι σημαντικό ότι η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή έως τις 29 Οκτωβρίου, οπότε πολλοί τουρίστες θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν για την Κάλλας σε μια έκθεση στην Αθήνα και επιπλέον, όταν ανοίξουν τα σχολεία το φθινόπωρο, θα μπορούν να γίνουν εκπαιδευτικές ξεναγήσεις.

Οσα συγκεντρώνει η έκθεση είναι μοναδικά, ψηφίδες που συγκροτούν την προσωπικότητα της Κάλλας. Από μία παρτιτούρα της «Τραβιάτα» όπου η Κάλλας είχε γράψει πάνω στο λιμπρέτο την ελληνική μετάφραση «ώς το τελευταίο της κόσμημα, τον αγαπημένο της χρυσό σταυρό, προκειμένου να καεί μαζί της, αλλά που τελευταία στιγμή αφαίρεσε κάποιο συγγενικό πρόσωπο». Αυτά τα στοιχεία μάς τα δίνει το Ιδρυμα Θεοχαράκη, που παραθέτει πολλές πληροφορίες για τον πλούτο των εκθεμάτων: τα γάντια από την «Τραβιάτα», το διαβατήριό της, φορέματα από ρεσιτάλ της, τσάντες, κοσμήματα, πίνακες, έπιπλα, τα μαλλιά της που χάρισε στον αγαπημένο της μπάτλερ, το πιστοποιητικό θανάτου της, άλμπουμ με πολλές προσωπικές φωτογραφίες της, πλήθος φωτογραφιών με πολλά γνωστά πρόσωπα και πλήθος επιστολών… Επίσης, υπάρχουν και πολλά αντικείμενα που είχε κρατήσει η ίδια η Κάλλας για συναισθηματικούς λόγους, όπως αντικείμενα από τη θαλαμηγό «Χριστίνα», προγράμματα παραστάσεων, το αγαπημένο φλιτζάνι του Αριστοτέλη Ωνάση. Ενα σύμπαν προς εξερεύνηση. Θα υπάρχει επίσης εφαρμογή ξενάγησης από την Clio Muse, με επιπλέον πληροφορίες, που θα είναι διαθέσιμη δωρεάν.

Είναι εντυπωσιακό πόσα πολλά αισθήματα και σκέψεις προκαλεί ο κόσμος της Μαρίας Κάλλας αλλά και η ίδια ως μοναδική προσωπικότητα και εντυπωσιακό το πόσα λίγα έχουν γίνει στην Ελλάδα. Αυτή η έκθεση είναι μια σοβαρή προσπάθεια για μια ζητούμενη και σωστά υπολογισμένη εξωστρέφεια.

Φωτό: Ελαιογραφία της Κάλλας, από τον Ιταλό ζωγράφο Vandini, βασισμένο σε φωτογραφικό πορτρέτο της. Ο πίνακας αυτός αποτελεί την πρώτη προσωπογραφία της καλλιτέχνιδος –από τις 7-8 που διέθετε η Κάλλας– και κοσμούσε τόσο το σπίτι της στο Μιλάνο όσο και τα επόμενα.

Πηγή