Διαλέξεις «Όψεις της Εθνικής Μουσικής Σχολής« της μουσικολόγου Κατερίνας Λεβίδου
26 Σεπτεμβρίου & 3 Οκτωβρίου στις 18:00
Μουσική Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη
Η μουσικολόγος Κατερίνα Λεβίδου παρουσιάζει δύο ομιλίες που διαφωτίζουν το όραμα δύο εκ των σημαντικότερων Ελλήνων συνθετών, του Πέτρου Πετρίδη και του Νίκου Σκαλκώτα, για τη δημιουργία Εθνικής Μουσικής αξιοποιώντας την ελληνική δημοτική μουσική.
Η ιδέα της δημιουργίας και ανάδειξης της Ελληνικής Εθνικής Σχολής μουσικής υπηρετήθηκε από μια πλειάδα συνθετών, με γνωστότερο από όλους τον Μανώλη Καλομοίρη.
Οι δύο διαλέξεις διευρύνουν τις γνώσεις και την κατανόησή μας περί της Εθνικής Σχολής, εστιάζοντας σε δύο σημαντικούς έλληνες συνθέτες: τον Πέτρο Πετρίδη και τον Νίκο Σκαλκώτα. Κεντρικό – και κοινό – στοιχείο στη σκέψη των δύο συνθετών υπήρξε η αξιοποίηση της ελληνικής δημοτικής μουσικής στην έντεχνη (τη λεγόμενη «κλασική») μουσική. Ωστόσο, εξετάζοντας το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο ο κάθε συνθέτης ενέταξε το εγχείρημα αυτό, μπορούν να παρατηρηθούν σημαντικές διαφορές ως προς την αντίληψη του στοιχείου της «ελληνικότητας» και ως προς την τοποθέτηση της Ελλάδας στο διεθνή πολιτισμικό χάρτη. Πώς εκλαμβάνει ο κάθε συνθέτης το ρόλο της δημοτικής παράδοσης στη δημιουργία μιας Εθνικής Μουσικής; Πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας το ρόλο του ως συνθέτη; Ποια η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη και ποια η σχέση της με τους Ανατολικούς πολιτισμούς; Οι διαλέξεις θα αξιοποιήσουν αρχειακό υλικό που στεγάζεται στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη».
Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου, 18:00
Όψεις της Εθνικής Σχολής Ι: Ο Πέτρος Πετρίδης και το όραμά του για την ελληνική μουσική
Ο Πέτρος Πετρίδης, διαπρεπής εκπρόσωπος της Εθνικής Μουσικής Σχολής, εκφράστηκε υπέρ της ιδέας της ίδρυσης μιας Εθνικής Σχολής Μουσικής ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια στο Παρίσι, κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1910. Οι απόψεις του, ενώ συμπλέουν με τα ιδεώδη Ελλήνων συναδέλφων του, μαρτυρούν ταυτόχρονα την προσήλωσή του στο γαλλικό μουσικό πολιτισμό. Η ομιλία παρουσιάζει το όραμα του Πετρίδη για τη δημιουργία εθνικής μουσικής, αναδεικνύει το ρόλο που ο ίδιος προσέδιδε στη δημοτική και βυζαντινή παράδοση στο πλαίσιο του εγχειρήματος αυτού, καθώς επίσης αναλύει τις ευρύτερες πολιτικές διαστάσεις των θέσεών του.
Πέμπτη 3 Οκτωβρίου, 18:00
Όψεις της Εθνικής Σχολής ΙΙ: Ο Νίκος Σκαλκώτας και η ανάδειξη της δημοτικής παράδοσης μέσω των 36 Ελληνικών Χορών
Ο Νίκος Σκαλκώτας έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως ένας εκ των σημαντικότερων εκφραστών του μουσικού μοντερνισμού στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. Στο πλαίσιο αυτό, η εν μέρει σύμπλευσή του με τα ιδεώδη της Εθνικής Μουσικής Σχολής φαντάζει ασυμβίβαστη με το μοντερνιστικό του έργο. Η ομιλία παρουσιάζει στοιχεία από την αλληλογραφία και τα γραπτά του συνθέτη τα οποία διαφωτίζουν τη σχέση του με την ιδέα της δημιουργίας εθνικής μουσικής. Ο Σκαλκώτας, όπως και άλλοι εκπρόσωποι της Εθνικής Μουσικής Σχολής, θεώρησε επιτακτική ανάγκη την ανάδειξη της δημοτικής παράδοσης από τους Έλληνες συνθέτες στο έργο τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι 36 Ελληνικοί Χοροί, έργο όπου αξιοποιείται η δημοτική μουσική παράδοση, αποτελούν το κατεξοχήν έργο υλοποίησης του οράματος αυτού.
Η Κατερίνα Λεβίδου είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια Marie Skłodowska-Curie Individual Fellow στο King’s College London. Σπούδασε μουσικολογία και μουσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Εθνικό Ωδείο. Έλαβε Master of Music από το King’s College London και διδακτορικό τίτλο από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Οι δημοσιεύσεις της εστιάζουν στην ελληνική και στη ρωσική μουσική κυρίως του εικοστού και εικοστού πρώτου αιώνα. Στις πρόσφατες δημοσιεύσεις της περιλαμβάνονται η συν-επιμέλεια του συλλογικού τόμου Musical Receptions of Greek Antiquity: From the Romantic Era to Modernism, λήμματα στο Grove Music Online και στο The Cambridge Stravinsky Encyclopedia, καθώς και άρθρα στους τόμους Stravinsky in Context και Greece in Crisis: The Cultural Politics of Austerity. Είναι κεντρική συντονίστρια του Russian and Eastern European Music Study Group του British Association for Slavonic and East European Studies.