Σάββατο 11 Νοεμβρίου | 16:00 | Κρουστόφωνο, Αλ. Παπαδιαμάντη 6, Θεσσαλονίκη

Σεμινάριο με τον Δημήτρη Αντωνακάκη

Στο σεμινάριο αυτό μελετάμε την έννοια της μουσικότητας και τη ζωτική της συμβολή στην ανάπτυξη των εμβρύων και των βρεφών του ανθρώπου, καθώς και την πυρηνική της σημασία στην νηπιακή ηλικία των παιδιών.

Ωστόσο, οι απαρχές της μουσικότητας βρίσκονται σε ορισμένα είδη πτηνών και θηλαστικών όπως αυτές περιγράφονται στην Θεωρία της Εξέλιξης του Δαρβίνου (Ch. Darwin). Στο ανθρώπινο είδος, η μουσικότητα εμφανίζεται ήδη από την εμβρυική περίοδο μέσω του ρυθμού, της μητρικής φωνής και της κίνησης.

Τι ακούν άραγε τα ανθρώπινα έμβρυα στη μήτρα; (A. DeCasper). Πώς και γιατί επικοινωνούν τα βρέφη;

Οι πρωτοσυνομιλίες, η διαισθητική μητρική ομιλία, τα ιδιοσυγκρασιακά παιχνιδοτράγουδα, τα αφηγηματικά παιχνίδια και τα βρεφικά τραγούδια αποτελούν μέρος της διυποκειμενικότητας (Trevarthen) και της επικοινωνιακής μουσικότητας (Trevarthen & Malloch). Ίσως τα παραπάνω είναι κατάλοιπα της «μουσικογλώσσας» του S. Brown.

Κατά την αλληλεπίδραση των βρεφών με τις μητέρες τους ή σημαντικούς άλλους συμπαθούντες συντρόφους, αναδύονται τα συναισθήματα ζωτικότητας (Stern). Οι δυο σύντροφοι μοιράζονται προθέσεις και συγκινήσεις μέσα σ’ ένα κοινό αφηγηματικό πλαίσιο, με στόχο την πρώιμη μάθηση μέσω της επικοινωνίας και την πολιτισμική επίγνωση.

Ο κυρίαρχος μηχανισμός αυτών των διαδικασιών είναι η μίμηση (Maratos-Meltzoff-Kugiumutzakis) η οποία δημιουργεί κίνητρα μάθησης και πυροδοτεί την ενσυναίσθηση με τους καθρεπτικούς νευρώνες του εγκεφάλου (Rizzolatti). Η γνωστική ανάπτυξη, σύμφωνα με τη θεωρία του Piaget, έχει μουσικά ανάλογα, ενώ η εμμονή των νηπίων στην επανάληψη συγκεκριμένων παραδοσιακών τραγουδιών ή νανουρισμάτων καταδεικνύει ότι αυτά λειτουργούν ως μεταβατικά αντικείμενα (Winnicott).

Μήπως η κατανόηση της μουσικής σχετίζεται με τις τρεις φάσεις της σκέψης σύμφωνα με τη θεωρία επεξεργασίας των πληροφοριών του Bruner; Η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner βρίσκει εφαρμογή μέσα από αναπτυξιακά και πολιτισμικά κατάλληλα μουσικοπαιδαγωγικά παιχνίδια, και τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα της νευροεπιστήμης δείχνουν ότι το φαινόμενο της μουσικής στον άνθρωπο δεν είναι ένα εξελικτικό ατύχημα όπως υποστήριξε ο Pinker. 

Η δομή του σεμιναρίου μοιράζεται ισότιμα μεταξύ θεωρίας και πρακτικών εφαρμογών. Κάθε θεωρητική ενότητα ακολουθείται από τις ανάλογες μουσικοπαιδαγωγικές εφαρμογές με ανάλυση των αναπτυξιακών και μαθησιακών στόχων. Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να φορούν ενδυμασία που να επιτρέπει ευκινησία και άνεση.

-Ο Δημήτρης Αντωνακάκης (M.A.-Ph.D.) είναι Μουσικοπαιδαγωγός– Μουσικοθεραπευτής (Anglia University Cambridge, U.K.), Διδάκτωρ Αναπτυξιακής Ψυχολογίας Παν/μίου Κρήτης και διδάσκων στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Παν/μίου Κρήτης.

Πληροφορίες- Γραμματεία: 2310861874 (5-9μμ, Βίκυ Χουζούρη/ Ακριβή Ερκέκογλου) και 6944503542 (Χρήστος Ερκέκογλου)