Το ακορντεόν, ο ρόλος και η εξέλιξή του στη λαϊκή μουσική των αστικών κυρίως κέντρων του ελλαδικού χώρου, κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα.

Το ακορντεόν εισήχθη στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων στα μέσα-τέλη του 19ου αιώνα, όπως και άλλα όργανα που προήλθαν από την κεντρική Ευρώπη και προσαρμόστηκαν στα ιδιαίτερα λαϊκά μουσικά ιδιώματα της κάθε περιοχής. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως στις περιοχές αυτές, σαν ένα όργανο εύκολο, ελαφρύ, χρηστικό και μεταφερόμενο, που εξυπηρετούσε τους λαϊκούς μουσικούς να παίζουν και να τραγουδούν οπουδήποτε, χαρίζοντάς τους αυτοδυναμία και ανεξαρτησία.

Σκοπός του σεμιναρίου αυτού, είναι να φωτίσουμε το λαϊκό αυτό τρόπο χρήσης του οργάνου, το ρεπερτόριο και την εξέλιξή του με σημείο αναφοράς μας την ύπαρξή του από τις απαρχές ήδη της δισκογραφίας και τις πρώτες πλάκες των 78 στροφών μέχρι σχεδόν να αντικατασταθεί από το ηλεκτρικό αρμόνιο μετά τη δεκαετία του 1950.
Το σεμινάριο απευθύνεται σε ερασιτέχνες και επαγγελματίες ακορντεονίστες και μη, που αισθάνονται αγάπη ή έστω περιέργεια για τον ξεχωριστό αυτό τρόπο παιξίματος σε αυτή τη μικρή γωνιά του κόσμου.

Οι παρτιτούρες των έργων που θα διδαχθούν θα αποσταλούν μαζί με ηχητικά δείγματα, πριν το σεμινάριο στους ενδιαφερόμενους, έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα μιας πρώτης ματιάς. Υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης του σεμιναρίου, χωρίς παρτιτούρες, με τη χρήση οδηγών.

Η πρώτη μέρα θα περιλαμβάνει σύντομη θεωρητική επισκόπηση, ενώ η κάθε μέρα θα περιλαμβάνει ξεχωριστή μελέτη των δομικών χαρακτηριστικών (δρόμος, ρυθμός, συνοδεία, ταξίμι) διαφορετικού λαϊκού μουσικού έργου, παρμένο από το πλούσιο ρεπερτόριο του ακορντεόν στη μουσική του ελλαδικού χώρου. Κάθε ημέρα θα περιλαμβάνει από ένα διαφορετικό μουσικό έργο, έτσι ώστε να εξασκηθούμε με διαθεματικό τρόπο πάνω στους δρόμους, τη ρυθμολογία, τη συνοδεία και τον αυτοσχεδιασμό, μέσα από το ζωντανό ρεπερτόριο του οργάνου. Η διδασκαλία των μουσικών έργων θα γίνει τόσο μέσω μελέτης καταγραφών, όσο και βιωματικά τις ώρες του σεμιναρίου.

Αναλυτικότερα:
– Δευτέρα 31/7:
    1o μέρος: Ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Το ακορντεόν μέσα
    σε αυτό το πλαίσιο και η διαφοροποίηση των ρόλων του στα έργα των μικρασιατών συνθετών από τη μετέπειτα
    λαϊκή μουσική. Το όργανο, και οι άνθρωποι – σολίστες. Μικρή παρουσίαση των μουσικών έργων και των
    χαρακτηριστικών που θα μελετηθούν, από την Αλεξάνδρα Μούργου και τη Θεοδώρα Αθανασίου.
    2o μέρος: «Πολίτικο Χασάπικο».
– Τρίτη 1/8 : «Ταταυλιανό Χασάπικο» (Γρήγορο, Χιτζάζ)
– Τετάρτη 2/8 : «Αιβαλιώτικο Ζειμπέκικο» ή «Απτάλικο»
– Πέμπτη 3/8 :
     1ο Μέρος: «Ο Ξενύχτης» (Τσιφτετέλι).
     2ο Μέρος: Σύμπραξη με το σεμινάριο του Arthour Bacon.
– Παρασκευή 4/8 : «Εσύ που σέρνεις το χορό» (Συρτό)
– Σάββατο 5/8 : Επίλογος – Τελική Πρόβα – Συναυλία

Το σεμινάριο θα βρίσκεται σε διάδραση με τα σεμινάρια των Αυγερινή Γάτση και Arthur Bacon.

Το σεμινάριο αρχικά θα ασχοληθεί με τον αυτοσχεδιασμό. Ξεκινώντας από τον ακατέργαστο ήχο θα φτάσουμε έως τις κλίμακες και τις συμφωνίες. Ο Arthur Bacon προτείνει στους συμμετέχοντες να ασχοληθούν με τον εσωτερικό ήχο, με αυτό που συμβαίνει στο εσωτερικό του περίφημου ακορντεόν. Από το ηχητικό θέμα θα φτάσουμε στις φανφάρες και στα δεξιοτεχνικά ξεσπάσματα του λαϊκού βαλς. Θα προσεγγίσουμε τους δάσκαλους του είδους Gus Viseur, Joe Privat, Tony Murena… αλλά και ευρύτερες επιρροές, όπως αυτές των Jacques Brel, Django Reinhardt και Jimi Hendrix.

Θα μάθουμε να ακούμε, να απαντάμε, να σιωπούμε και μετά να κραυγάζουμε. Με λίγα λόγια, θα «τα δώσουμε όλα», θα κάνουμε το ακορντεόν να «τρίξει».

Διδακτική προσέγγιση
Θέματα:
– Ανάπτυξη παιχνιδιού σε ομάδες (διάδραση / αυτοσχεδιασμός / άκουσμα)
– Εναρμόνιση, παραλλαγή και αυτοσχεδιασμός στο λαϊκό σουίνγκ
– Ακομπανιαμέντα σουίνγκ / βαλς
– Εκμάθηση λαϊκών κομματιών
– Αρμονική ανάλυση

Πριν το σεμινάριο θα σταλούν στους συμμετέχοντες κάποια κομμάτια (με email σε ηχογραφημένη μορφή και παρτιτούρα), ώστε όταν βρεθούμε επί τόπου, να αφοσιωθούμε στο παίξιμο.

Σύνθεση γνώσεων και ανάπτυξη εργαλείων με στόχο την αυτονομία των εκπαιδευόμενων στην ανάλυση / τον αυτοσχεδιασμό / τη σύνθεση / τη διασκευή.

Το σεμινάριο θα βρίσκεται σε διάδραση με τα σεμινάρια των Χαρούλα Τσαλπαρά και Αυγερινή Γάτση.

---

Μέσα από παραλογές και έμμετρα ποιήματα χτίζουμε τον δικό μας κώδικα πολυφωνίας και αρμονίας των φωνών και γνωρίζουμε τους τραγουδιστούς ρυθμούς του λόγου.

Συνηχήσεις από την παράδοση κάθε τόπου, που κατοικούν στη συλλογική μας μνήμη, γίνονται χαλί για να αφηγηθούμε την ιστορία μας.
Δουλεύουμε ομαδικά επάνω στα μακάμια, τους λαϊκούς δρόμους, τον αυτοσχεδιασμό και τους σκοπούς σε ξηρά και θάλασσα, με γνώμονα τις λέξεις, τα σύμφωνα και τα φωνήεντα, πάνω σε γνωστά αλλά και σε δικά μας δίστιχα.
Χαράζουμε με τις φωνές μας τις λαβυρινθώδεις διαδρομές της ελεύθερης χώρας των συνηχήσεων της φύσης και της φωνής μας.
Ασκούμαστε στους μηχανισμούς της αναπνοής και της άρθρωσης, μουσικοτροπούμε με παιχνίδια ρυθμού και κίνησης, τραγουδάμε μετουσιώνοντας τον πόνο και τη χαρά, τη μέθη και τη μοναξιά των προγόνων μας.
Συντονίζουμε νου και σώμα, προσκαλώντας τη συναίσθηση και τη συγκίνηση.
Το εργαστήριο απευθύνεται σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες τραγουδιστές, καθώς και σε μουσικούς – οργανοπαίκτες, που επιθυμούν να δουλέψουν με τη φωνή τους.

Το σεμινάριο θα βρίσκεται σε διάδραση με τα σεμινάρια των Χαρούλα Τσαλπαρά και Arthur Bacon.