6 αρχές εμπνευσμένες από τα ελεύθερα σχολεία Waldorf που κάθε οικογένεια πρέπει να υιοθετήσει

Επιμέλεια – Μετάφραση: Βιβή Συργκάνη, enallaktikos.gr – πηγή: parent.co

Αν και λιγότερο γνωστό σε σχέση με το σύστημα Montessori, το Waldorf είναι ένα εναλλακτικό εκπαιδευτικό σύστημα που επικεντρώνεται στην ολιστική ανάπτυξη του παιδιού. Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα τους, τα ελεύθερα σχολεία Waldorf ενσωματώνουν καλλιτεχνικό, πρακτικό και πνευματικό περιεχόμενο στο πρόγραμμα σπουδών τους και επικεντρώνονται στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και των πνευματικών αξιών.

Το εκπαιδευτικό σύστημα Waldorf ξεκίνησε το 1919, όταν άνοιξε το πρώτο σχολείο στη Γερμανία για τα παιδιά των εργαζομένων ενός εργοστασίου τσιγάρων (Waldorf Astoria Cigarette Company). Είχε εμπνευστεί από τη φιλοσοφία του Rudolf Steiner.

Ο Steiner πίστευε ότι τα παιδιά μάθαιναν καλύτερα όταν ενθαρρύνονταν να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους. Υποστήριζε ότι η εκπαίδευση έπρεπε να λαμβάνει υπόψη τις σωματικές, συμπεριφορικές, συναισθηματικές, γνωστικές, κοινωνικές και πνευματικές πτυχές κάθε παιδιού.

Η έρευνα σχετικά με τον πραγματικό αντίκτυπο των σχολείων Steiner παρέμεινε για χρόνια ασαφής εξαιτίας των μελετών μικρής κλίμακας και της αδυναμίας γενίκευσης των δεδομένων. Μάλιστα, τα συγκεκριμένα σχολεία είχαν δεχθεί επικρίσεις από κάποιους που υποστήριζαν ότι εστιάζουν στους πιο αδύναμους μαθητές και παραβλέπουν τις ανάγκες των πιο ταλαντούχων.

Ωστόσο, πολλά οφέλη έχουν συνδεθεί με το εκπαιδευτικό σύστημα Waldorf. Το βιβλίο “Εναλλακτική εκπαίδευση για τον 21ο αιώνα” αποδεικνύει ότι τα σχολεία του Waldorf πράγματι επιτρέπουν την ολιστική ανάπτυξη των παιδιών. Άλλες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τα παιδιά που φοιτούν στα σχολεία Waldorf είναι πιο πρόθυμα να μάθουν νέα πράγματα, διασκεδάζουν πιο πολύ στο σχολείο και έχουν μια πιο αισιόδοξη άποψη για το μέλλον τους από τα παιδιά που πηγαίνουν στα δημόσια σχολεία.

Μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη στη Γερμανία διαπίστωσε ότι τα παιδιά στα σχολεία Waldorf παραπονέθηκαν λιγότερες φορές για ασθένειες όπως πονοκεφάλους, πόνους στο στομάχι και κακό ύπνο κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Μια άλλη μελέτη που συνέκρινε τα σχέδια των παιδιών στα σχολεία του Waldorf, στα σχολεία του Montessori και στα παραδοσιακά σχολεία διαπίστωσε ότι τα παιδιά που ακολουθούσαν την εκπαίδευση του Waldorf ήταν πιο οργανωμένα και είχαν πιο ευφάνταστα και λεπτομερή σχέδια.

Η εκπαίδευση Waldorf βασίζεται σε μερικές βασικές αρχές. Εδώ είναι 6 από αυτές που κάθε οικογένεια μπορεί να υιοθετήσει:

1. Η παιδική ηλικία δεν είναι αγώνας δρόμου

Ο Steiner είπε κάποτε: “Πού είναι το βιβλίο στο οποίο ο δάσκαλος μπορεί να διαβάσει τι είναι διδασκαλία; Τα ίδια τα παιδιά είναι αυτό το βιβλίο. Δεν πρέπει να μάθουμε να διδάσκουμε από οποιοδήποτε βιβλίο εκτός εκείνου που βρίσκεται ανοιχτό ενώπιον εμάς και είναι τα ίδια τα παιδιά ».

Δεν αναπτύσσονται όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο, ούτε αναπτύσσονται με τον ίδιο ρυθμό. Η εκπαίδευση Waldorf μας διδάσκει να προσέχουμε τις ανάγκες κάθε παιδιού και να μην περιμένουμε από τα παιδιά μας να είναι κάτι άλλο από αυτό που είναι πραγματικά.

2. Γίνετε ένας καλός αφηγητής

Λέγεται ότι ο Αϊνστάιν είπε κάποτε: “Αν θέλετε τα παιδιά σας να είναι έξυπνα, διαβάστε τους παραμύθια. Αν θέλετε να είναι πιο έξυπνα, διαβάστε τους περισσότερα παραμύθια.”. Το σύστημα Waldorf υιοθετεί αυτή την άποψη.

Ο Rudolf Steiner πίστευε ότι η αφήγηση ήταν δώρο, και η αφήγηση παραμένει κεντρικό χαρακτηριστικό της εκπαίδευσης του Waldorf.

Οι ιστορίες βοηθούν τα παιδιά να συνδεθούν, τους διδάσκουν νέες λέξεις και τα μεταφέρουν νοητά σε μέρη που δεν πήγαν ποτέ. Η εκπαίδευση Waldorf υπογραμμίζει τη σημασία της αφήγησης ιστοριών παρά της ανάγνωσης ιστοριών. Η αφήγηση χτίσει τη φαντασία του παιδιού.

Η δημιουργία ιστοριών μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά γίνεται όλο και πιο εύκολη με την πάροδο του χρόνου. Μπορείτε επίσης να πείτε απλές ιστορίες που θυμάστε από την παιδική σας ηλικία. Στα μικρά παιδιά αρέσει να ακούν την ίδια ιστορία αρκετές φορές, έτσι θα είναι ευχαριστημένα αν επαλαμβάνετε μια ιστορία για λίγο καιρό.

3. Συνδεθείτε καθημερινά με τη φύση

Τα παιδιά αναπτύσσονται καλύτερα με τη σωματική άσκηση. Με το παιχνίδι έξω στη φύση, επίσης, υποκινείται η δημιουργικότητά τους. Η σύνδεση με τη φύση σημαίνει ότι διδάσκουμε στα παιδιά μας να είναι πιο προσεκτικά με τον κόσμο γύρω τους. Τα διδάσκουμε να μυρίζουν τα λουλούδια και να παρατηρούν τα διαφορετικά πράγματα και τους ανθρώπους στο περιβάλλον τους. Η φύση έχει επίσης μια ηρεμιστική επίδραση στα παιδιά.

Οι ευκαιρίες σύνδεσης με τη φύση αφθονούν: μυρίζουν και συλλέγουν  λουλούδια, συλλέγουν βότσαλα, τραβούν φωτογραφίες με έντομα, συλλέγουν φύλλα, ζωγραφίζουν, παίζουν, χτίζουν οχυρά, σκάβουν, παίζουν με  την άμμο κ.λ.π.
 
4. Μάθετε τα παιδιά σας να παίζουν

Η εκπαίδευση Waldorf βασίζεται στην αρχή ότι τα απλούστερα παιχνίδια καλλιεργούν τη δημιουργικότητα. Ο Steiner τόνιζε την ανάγκη για πιο φυσικά παιχνίδια και υποστήριζε ότι τα παιχνίδια πρέπει να παρέχουν στα παιδιά αισθητικές εμπειρίες. Πίστευε ότι όταν τα παιχνίδια είναι απλά, βοηθούν τη δημιουργικότητα, επειδή τα παιδιά μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους για να δημιουργήσουν άλλα αντικείμενα.

Το σύστημα Waldorf ευνοεί τα απλά και φιλικά προς το περιβάλλον παιχνίδια στα οποία έχουν πρόσβαση όλοι: κοχύλια, βελανίδια, νήματα, μαντήλια, μπαστούνια και κλαδιά, ξύλινα μπλοκ, πέτρες, χαρτόνια κλπ.

5. Kαθιερώστε ένα σταθερό καθημερινό πρόγραμμα

Στην εκπαίδευση Waldorf, κάθε ημέρα αρχίζει με έναν “κύκλο χρόνου”. Ο κύκλος του χρόνου είναι μια ξεχωριστή στιγμή κατά την οποία τα παιδιά μαζεύονται για να τραγουδήσουν, να κάνουν ασκήσεις και να παίζουν με τα δάχτυλά τους με βάση συγκεκριμένα θέματα.

Υπάρχουν πολλά οφέλη από τη δημιουργία ρουτίνας. Οι συντάκτες του βιβλίου “Simplicity Parenting” (παρεμπιπτόντως, ένας από τους συγγραφείς είναι εκπαιδευτής του Waldorf) είναι πεπεισμένοι ότι οι τελετουργίες και οι ρουτίνες δίνουν στα παιδιά μια αίσθηση ασφάλειας και τους παρέχουν σταθερότητα. Πιστεύουν ότι η καθιέρωση ρουτίνας μπορεί να απλοποιήσει τον ρόλο του γονιού και να κάνει την ανατροφή των παιδιών μια πιο ικανοποιητική εμπειρία.

6. Δημιουργήστε ένα δωμάτιο ή ένα χώρο για καλλιτεχνικές δραστηριότητες

Η τέχνη είναι σημαντική πτυχή της εκπαίδευσης Waldorf.

Η δημιουργία χώρου για καλλιτεχνικές δραστηριότητες σημαίνει να παρέχουμε στα παιδιά μας αδόμητες στιγμές για να παίξουν και να είναι δημιουργικά. Αυτές τις στιγμές αναπτύσσουν τη δημιουργικότητά τους.
 
Ο Steiner πίστευε ότι οι οργανωμένοι χώροι (τα παιχνίδια τοποθετημένα τακτικά σε καλάθια ή ράφια και όχι σε σωρούς) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των παιδιών. Η σημασία των οργανωμένων χώρων είναι μια πτυχή της φιλοσοφίας και των σχολείων Montessori.
 
Αυτή η φράση του Steiner συνοψίζει αρκετά καλά τη φιλοσοφία του: «Η ανώτατη προσπάθειά μας πρέπει να είναι να αναπτύξουμε ελεύθερα ανθρώπινα όντα που από μόνα τους μπορούν να μεταδώσουν σκοπό και κατεύθυνση στη ζωή τους. Η ανάγκη για φαντασία, η αίσθηση της αλήθειας και το αίσθημα της ευθύνης – αυτές οι τρεις δυνάμεις είναι η βάση της εκπαίδευσης».
 
Top