Πώς ακουγόταν κατά την βυζαντινή περίοδο ένας ύμνος μέσα στην Αγία Σοφία; Ερευνητές βρήκαν την απάντηση και μας την προσφέρουν

Μετά από πολύχρονες προσπάθειες ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ κατάφεραν να αποκαλύψουν το είδος της ακουστικής που είχε η Αγία Σοφία όταν λειτουργούσε ως εκκλησία, να την ανασυνθέσουν ψηφιακά και τελικά να την κάνουν να ακουστεί ξανά!

«Η Αγία Σοφία με την υπέροχη αρχιτεκτονική της στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης της πρωτεύουσας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν σαν ένα μαργαριτάρι. Ακόμα και η αναπνοή με απίστευτα ακουστικά παιχνίδια μετατρέπονταν σε κραυγή. Το μεγάλο μέρος αυτής της ομορφιάς σήμερα έχει χαθεί, αλλά είναι δυνατόν να αναζητήσουμε τον χαμένο ήχο της Αγίας Σοφίας». Αυτά ήταν τα λόγια της ιστορικού τέχνης και καθηγήτριας του Στάνφορντ Μπισέρα Πέντσεβα πριν από μερικά χρόνια όταν μαζί με τον μηχανικό ήχου Τζόναθαν Αμπελ και μια ομάδα ειδικών ξεκίνησαν την προσπάθεια να ανασύρουν μετά από αιώνες την ακουστική της Αγίας Σοφίας. Οι ερευνητές αναζητούσαν το πώς ακουγόταν κατά την βυζαντινή περίοδο ένας ύμνος μέσα στην Αγία Σοφία.

Η ομάδα άρχισε την προσπάθεια έχοντας όπως είναι ευνόητο να ξεπεράσουν πολλά εμπόδια. Το πρώτο και πιο μεγάλο εμπόδιο όπως οι ίδιοι αναφέρουν ήταν ότι δεν είχαν στη διάθεση τους κάποιο καταγραμμένο μουσικό (θρησκευτικό ή μη) κομμάτι από το εσωτερικό του ναού.

Επινόησαν λοιπόν μια μέθοδο για να έχουν στην διάθεση τους κάποια ηχητικά δεδομένα. Εσκασαν ένα μπαλόνι που φούσκωσαν εντός της Αγίας Σοφίας και επέστρεψαν στα εργαστήρια τους. Δημιούργησαν στον υπολογιστή το μουσικό αντίστοιχο αυτού του ήχου. Επόμενο βήμα ήταν να εκφραστεί αυτός ο ήχος από χορωδία. Αρχικά η ομάδα δημιούργησε σε υπολογιστή  ένα εικονικό ακουστικό περιβάλλον της Αγίας Σοφίας. Στη συνέχεια οι ερευνητές κάλεσαν τα μέλη της μουσικής ομάδας Capella Romana από το Πόρτλαντ να αποδώσουν το μουσικό αντίστοιχο του ήχου μέσα στην εικονική Αγία Σοφία.

Τα αποτελέσματα ξεπέρασαν τις προσδοκίες ακόμη και των ίδιων των ερευνητών. Όπως διαπιστώθηκε η ηχώ που σε μια σύγχρονη αίθουσα συναυλιών φτάνει σε δύο δευτερόλεπτα, στην Αγία Σοφία έφτανε σε ένα διάστημα 11 δευτερολέπτων. Στην Αγία Σοφία ακόμη και για την απόδοση ενός τραγουδιού τριών στίχων χρειάζονταν 3 λεπτά και δημιουργούνταν η εντύπωση πως η μουσική ακουγόταν μέσα από τον άνθρωπο. Μετά από πολλές πρόβες και προσπάθειες στο εικονικό περιβάλλον οι ερευνητές αποφάσισαν να κάνουν μια αναπαράσταση και σε πραγματικό περιβάλλον. Τα μέλη της Capella Romana εμφανίστηκαν στην αίθουσα συναυλιών του Στάνφορντ για να εκτελέσουν έργα θρησκευτικής μουσικής του μεσαίωνα ακούγοντας από τα ακουστικά τους προσομοιωμένους ήχους της Αγίας Σοφίας. Οι φωνές τους περνούσε μέσα από τον ίδιο προσομοιωτή και έφτανε στα ηχεία της αίθουσας συναυλιών. Έτσι η ερμηνεία τους ακουγόταν στην αίθουσα συναυλιών έτσι όπως θα ακουγόταν και στην Αγία Σοφία. Η πρώτη προσομοίωση στην αίθουσα συναυλιών έγινε 2013 μέχρι και έκτοτε επαναλαμβάνεται με στόχο την τελειοποίηση του συστήματος.

Φυσικά όπως σημειώνουν και οι ερευνητές δεν υπάρχει υποκατάστατο της πραγματικής κατάστασης και των όσων συνέβαιναν στην Αγία Σοφία όταν λειτουργούσε ως εκκλησία. Όμως με την βοήθεια της τεχνολογίας μπορούμε να κάνουμε ένα ταξίδι στον χρόνο και να προσεγγίσουμε το τι γινόταν και κυρίως τι ακουγόταν στον ναό σύμβολο της ορθοδοξίας.

Πηγή