Ζωντανός θρύλος της ελληνικής μουσικής παράδοσης, ο Πετρολούκας Χαλκιάς έχει αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του στη διάσωση και τη διάδοση του ηπειρώτικου τραγουδιού στις νέες γενιές. Στην πλούσια μουσική παράδοση της Ηπείρου θα είναι αφιερωμένη η συναυλία που θα δώσει στις 20 Σεπτεμβρίου, στο Θέατρο Πέτρας, πλαισιωμένος από τους καλύτερους ερμηνευτές του είδους.

Τι θα ακούσουν όσοι βρεθούν στη συναυλία στο Θέατρο Πέτρας;

Θα ακούσουν τραγούδια που μιλάνε για τους καημούς, τις χαρές, την αγάπη του παλιού Ελληνα. Μαζί μου θα είναι οι σημαντικότερες φωνές της Ηπείρου, οι Παγώνα Χαλκιά, Κώστας Τζήμας, Αντώνης Κυρίτσης αλλά και η Ματούλα Ζαμάνη. Ολοι μας θα προσπαθήσουμε να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό.

Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μουσικής παράδοσης της Ηπείρου που την κάνει να ξεχωρίζει από τις μουσικές άλλων ελληνικών περιοχών;

Η μεγάλη δύναμη αυτής της μουσικής είναι ότι καταφέρνει να αγγίζει τις ψυχές των ανθρώπων. Αυτό έχει αποδειχτεί και από τους επιστήμονες. Στην Αμερική χρησιμοποιούν αυτήν τη μουσική οι ψυχολόγοι για να γιατρεύουν τις ψυχές των ανθρώπων. Η ηπειρώτικη μουσική βασίζεται στην πεντατονική των αρχαίων Ελλήνων. Από τότε είχε ανακαλυφθεί η δύναμή της, η επιρροή που μπορεί να ασκεί στην ψυχή του ανθρώπου.

Το κλαρίνο είναι ο πρωταγωνιστής της ηπειρώτικης μουσικής. Είναι το όργανο που αντικατέστησε τον αυλό και την άρπα των αρχαίων Ελλήνων. Κάποτε είχα ρωτήσει τους καθηγητές ενός αμερικανικού πανεπιστημίου τι είδους μουσική έπαιζαν οι αρχαίοι Ελληνες με αυτά τα όργανα και εκείνοι μου απάντησαν: «Μάλλον τη μουσική που παίζετε κι εσείς, κύριε Χαλκιά».

Τι πρέπει να διαθέτει ένας μουσικός για να εξελιχθεί σε δεξιοτέχνη του κλαρίνου; Είναι μια τέχνη που μαθαίνεται ή πρέπει να την έχει κανείς μέσα στο αίμα του;

Είναι μια τέχνη δύσκολη που απαιτεί πολλά. Ο άνθρωπος που παίζει κλαρίνο πρέπει να είναι αξιοπρεπής, ειλικρινής. Οσο καλά κι αν παίζει κανείς αν δεν είναι ειλικρινής, θα λείπει πάντα κάτι από το παίξιμό του. Είναι μια τέχνη που μπορεί να διδαχτεί αλλά μόνο σε ανθρώπους που αγαπούν πολύ αυτήν τη μουσική και νιώθουν βαθιά μέσα τους τη σημασία και τη μοναδικότητά της.

Εσείς επιμείνατε από μικρός να ασχοληθείτε με το κλαρίνο. Ο πατέρας σας, μουσικός κι ο ίδιος, αντιδρούσε. Γιατί;

Ηταν η εποχή του Εμφυλίου και ο πατέρας μου ήξερε καλά ότι δεν μπορείς να ζήσεις μια οικογένεια παίζοντας κλαρίνο. Αυτός ήταν ο λόγος που ήθελε να με εμποδίσει. Δεν τον άκουσα όμως κι ακολούθησα την καρδιά μου. Τρύπησα ένα κόκκινο σίδερο και μ’ εκείνο έπαιξα τους πρώτους μου σκοπούς. Αργότερα ο πατέρας μου μου είπε: «Αν γίνεις το καλύτερο κλαρίνο, εκείνο που ποθεί η ψυχή μου, τότε, να ‘χεις την ευχή μου».

Ζήσατε και δουλέψατε στην Αμερική για περίπου δύο δεκαετίες. Ποια ήταν η αντιμετώπιση που είχατε εκεί εσείς και η μουσική σας;

Ερχονταν πολλοί ξένοι στις συναυλίες που έδινα στην Αμερική, όχι μόνο απλός κόσμος αλλά και διάσημοι καλλιτέχνες. Ενα βράδυ είχαν έρθει στο μαγαζί που έπαιζα ο μεγάλος μουσικός της τζαζ Λούις Αρμστρονγκ και ο Μπένι Γκούντμαν, ο βασιλιάς του σουίνγκ. Οταν με άκουσαν, εντυπωσιάστηκαν και ζήτησαν να πάω στο τραπέζι τους. Με ρώτησαν πώς είναι δυνατόν να παίζω τόση ώρα χωρίς παρτιτούρα. Τους απάντησα πως δεν ξέρω να διαβάζω νότες και έμειναν άφωνοι.

Μετά από τόσα χρόνια νιώθετε ότι το έχετε κατακτήσει το μουσικό αυτό όργανο ή συνεχίζει να σας εκπλήσσει;

Η τέχνη του κλαρίνου δεν τελειώνει ποτέ. Οσο ζω, συνεχίζω να μαθαίνω καινούργια πράγματα. Δίπλα στο κρεβάτι μου έχω πάντα ένα κλαρίνο και κάθε φορά που ακούω έναν ήχο που μου τραβά την προσοχή, το παίρνω και παίζω τη μελωδία.

Ποια είναι η σχέση της νεολαίας με την παραδοσιακή μουσική; Ερχονται νέα παιδιά στις συναυλίες σας;

Δυστυχώς το σχολείο δεν βοηθά τα παιδιά να γνωρίσουν και να αγαπήσουν την παραδοσιακή μουσική. Ακόμη και οι νέοι μουσικοί που έχουν ταλέντο και παίζουν παραδοσιακά όργανα, αναγκάζονται να κάνουν άλλες δουλειές για να ζήσουν. Πρέπει η Πολιτεία να το στηρίξει το παραδοσιακό τραγούδι.

Εχετε ζήσει σε δύσκολες εποχές. Τι θα συμβουλεύατε τους νέους σήμερα που βρίσκονται αντιμέτωποι με μια πολύ μεγάλη κρίση;

Βλέπω όλα όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια και στενοχωριέμαι πολύ. Εχω κι εγώ αγωνία για τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου. Δυστυχώς δεν ξέρω τι να τους συμβουλέψω γιατί βλέπω η κατάσταση να πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Πρέπει η Ελλάδα μας να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της και να στηρίξει τα παιδιά της, να μην τα αφήνει να φεύγουν από την πατρίδα τους.

Αναστασία Κούκα, Πηγή