Η αναβίωση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος στην ύστερη Αναγέννηση οδήγησε στη δημιουργία της όπερας. Η σύμπραξη λόγου και μουσικής, πρωτίστως, αλλά και θεάτρου, χορού και σκηνογραφίας, αιτιολογεί την κατάταξή της ως ενός από τα σημαντικότερα μουσικά επιτεύγματα του Δυτικού πολιτισμού. Αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή μουσικά είδη από τη γένεση της έως σήμερα. Σκοπός της ενότητας είναι η κατανόηση του βασικού αυτού μουσικού είδους και η χρήση του ως εργαλείου μουσικής εκπαίδευσης για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας αλλά και ως εργαλείου παίδευσης για ‘παιδιά’ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που θα διδάξουν στα παιδιά μας την όπερα μέσω της δημιουργικής μουσικής πράξης

 

3. Οι λαϊκές μουσικές και η αισθητική τους
Στόχος της ενότητας είναι η κατανόηση της έννοιας της αισθητικής και η αξιοποίησή της για την προσέγγιση λαϊκών μουσικών, που δεν διέπονται από τους δομημένους κανόνες των εγγράμματων μουσικών παραδόσεων. Παρ’ όλο που αποτελεί θεμελιώδη παράμετρο για την κριτική προσέγγιση και την αποτίμηση οποιουδήποτε μουσικού έργου, η έννοια αυτή αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη κυρίως διότι ταυτίζεται με το προσωπικό γούστο και την αφ’ υψηλού αξιολόγηση. Η περιγραφή των βασικών κατηγοριών και κριτηρίων βάσει των οποίων αποτιμάται ένα έργο που βρίσκεται εκτός των λόγιων μουσικών παραδόσεων, βοηθάει να συνειδητοποιηθεί η ιστορική του αξία, αλλά προπαντός η καθαυτή καλλιτεχνική του υπόσταση, η οποία συνδέεται με την περαιτέρω υφολογία. Για τον μουσικό ή/και μουσικοπαιδαγωγό, η αισθητική ανάλυση αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο που βοηθά τόσο την ιστορικοποίηση του ρεπερτορίου και των επιτελεστικών πρακτικών, όσο και τον απεγκλωβισμό από αυθαίρετες κρίσεις και ταξινομήσεις.

 

4. Ζητήματα Διεύθυνσης Παιδικών & Εφηβικών Φωνητικών Συνόλων σε Εκπαιδευτικά Περιβάλλοντα
Αντικείμενο της ενότητας είναι η μύηση στην τεχνική της Διεύθυνσης Χορωδίας, μέσα από την ιδιαίτερη προοπτική της μουσικής παιδαγωγικής και του σχολικού περιβάλλοντος. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και οι λεπτομέρειες της χορωδιακής σπουδής εντάσσονται και λειτουργούνται σε αυτό το πνεύμα, δίνοντας βάρος στη μαίευση της μουσικής απόδοσης μέσω μη λεκτικών τεχνικών επικοινωνίας με τους χορωδούς/μαθητές. Η συμμετοχή σε μία χορωδία ενισχύεται από διάφορες τεχνικές ενδυνάμωσης/αυτοαξιολόγησης των συμμετεχόντων/ουσών με ηχογραφήσεις τραγουδιών, μουσικών βίντεο και σύντομων αναγνώσεων, μοντελοποίησης μουσικών παραδειγμάτων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν τους/τις συμμετέχοντες/ούσες να συνδεθούν με τη μουσική που τραγουδούν, να συμμετέχουν σε διαλογικές συζητήσεις και να τραγουδήσουν ποικίλα είδη από μουσικούς πολιτισμούς, με την κατάλληλη έκφραση. Καταληκτικά, οι μαθητές/τριες στοχεύουμε στο να «εκθέτονται» σε μία ολιστική προσέγγιση της μουσικής, καθώς η φιλοσοφία της διδακτικής ενότητας δεν βασίζεται στην ανάπτυξη των καλύτερων τραγουδιστών αλλά των καλύτερα μουσικά προετοιμασμένων συμμετεχόντων/ουσών

 

5. Πραξιακή Φιλοσοφία της Μουσικής Εκπαίδευσης
Αρχές και Φιλοσοφία της ενότητας: Στόχος της ενότητας είναι να εισαγάγει τους/τις συμμετέχοντες/ούσες στις βασικές αρχές της Πραξιακής φιλοσοφίας για τη Μουσική Εκπαίδευση, ώστε να μπορέσουν να θέσουν τις βάσεις για τη δημιουργική και συστηµατική χρησιμοποίησή της στο πλαίσιο της καθημερινής μουσικοπαιδαγωγικής πράξης. Επιχειρείται μια εισαγωγή του πλαισίου που διέπει την Πραξιακή Φιλοσοφία για τη Μουσική Εκπαίδευση, θεωρητικά και ερευνητικά, μέσα από τη σύγχρονη βιβλιογραφία. Η ενότητα αποσκοπεί στο να συμβάλει ουσιαστικά στη θεμελίωση της μουσικοπαιδαγωγικής ταυτότητας των εκπαιδευτικών, καλλιεργώντας τον παιδαγωγικό τρόπο σκέψης και δράσης τους αναφορικά με το διδακτικό αντικείμενο της μουσικής, εξοικειώνοντάς τους με τους βασικούς προβληματισμούς της Πραξιακής Φιλοσοφίας της Μουσικής Εκπαίδευσης. Οι συμμετέχοντες/ούσες, θα είναι σε θέση να αντιληφθούν τη σημασία της μουσικής πράξης στις διάφορες εκπαιδευτικές διαστάσεις της, εναγκαλίζοντας τους βασικούς στοχασμούς και τις προσεγγίσεις του David Elliott, έτσι όπως διατυπώνονται στις θέσεις του για την Πραξιακή Φιλοσοφία της Μουσικής Εκπαίδευσης, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στο ρόλο τους.

 

6. Μουσική Εκπαίδευση και Πολιτιστική Πολιτική
Η πολιτιστική πολιτική αποτελεί δομικό άξονα της εκπαιδευτικής πολιτικής και λειτουργεί υπό τη μορφή μέσου επίτευξης προστιθέμενης αξίας σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο. Βασική ωστόσο προϋπόθεση αποτελεί η σύνδεση με δραστηριότητες και η δημιουργία προγραμμάτων που προωθούν την καλλιέργεια και την πολιτιστική παιδεία με έμφαση στην προστασία και προώθηση της μουσικής κληρονομιάς, στην ενίσχυση της καλλιτεχνικής και της πνευματικής δημιουργίας, στη διεύρυνση της συμμετοχής των μαθητών στην πολιτισμική ζωή, στη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και στη Διαπολιτισμική μάθηση/εκπαίδευση. Η ενότητα, μελετά τη σχέση της Μουσικής Εκπαίδευσης με τον Πολιτισμό, όπως σκιαγραφείται διαχρονικά από τη σύσταση και τη δράση των Διεθνών Οργανισμών υπό το πρίσμα χάραξης πολιτιστικής πολιτικής για τη Μουσική Εκπαίδευση

 

7. Διδακτική της Μουσικής 
Ο τομέας της μουσικής εκπαίδευσης είναι συνεχώς αναπτυσσόμενος. Η ευέλικτη αξιοποίηση του περιεχομένου και των πρακτικών της Μουσικής Παιδαγωγικής, κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος στον ευρύτερο τομέα της εκπαίδευσης, επιτρέποντας στις/στους παιδαγωγούς να διακρίνονται ως εκπαιδευτικοί, βοηθώντας τις/τους μαθήτριες/τές τους να αναπτύσσουν το πλήρες μουσικό δυναμικό τους. Οι συνεδρίες της ενότητας δομούνται με βάση το εθνικό πρόγραμμα σπουδών για την μουσική εκπαίδευση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενσωματώνοντας και το Νηπιαγωγείο.

8. Μουσική στην Ειδική Παιδαγωγική 
Στόχος της συγκεκριμένης ενότητας είναι να παρουσιάσει τον ρόλο της μουσικής στην Ειδική Παιδαγωγική. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση αναφέρει ότι η μουσική στον χώρο της Ειδικής Παιδαγωγικής αποτελεί ανεξάρτητο γνωστικό αντικείμενο στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά λειτουργεί και ως μέσο θεραπείας και αγωγής. Στην Ειδική Παιδαγωγική, η εκπαιδευτική πράξη στοχεύει στην συνολική ανάπτυξη της προσωπικότητας με απώτερο σκοπό την ένταξη και ενσωμάτωση κάθε ατόμου στην κοινωνική ζωή με αυτονομία και ίσες ευκαιρίες. Βασική αρχή στο μάθημα της μουσικής, συνεπώς, είναι να εξυπηρετούνται οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε μαθητή, με αποτέλεσμα η μουσική διδασκαλία να σχεδιάζεται και να διαμορφώνεται με εξατομικευμένη στοχοθεσία. Η Θεματική Ενότητα με σχετική βιβλιογραφία, θα δώσει στους συμμετέχοντες την δυνατότητα να γνωρίσουν τις αρχές που ακολουθεί ο μουσικοπαιδαγωγός που επιθυμεί να διδάξει μουσική σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Έχουν καταγραφεί εφαρμογές μουσικών πρακτικών σε μαθητές με αναπηρία (νοητική υστέρηση, διάχυτη αναπτυξιακές διαταραχές, προβλήματα ακοής και κώφωσης, προβλήματα όρασης και τύφλωση κλπ). Στην ενότητα θα παρουσιαστούν τέσσερεις μουσικές διδασκαλίες που έχουν σχεδιαστεί αντίστοιχα για μαθητές με κώφωση, αυτισμό, νοητική υστέρηση και τύφλωση.

9. Οργανωσιακή Ψυχολογία 
Οι εκπαιδευτικοί, ασκώντας ένα κατεξοχήν ανθρωπιστικό επάγγελµα, υπόκεινται σε συνθήκες έντονου στρες και συχνά οδηγούνται σε επαγγελµατική εξουθένωση. Στην ενότητα αυτή γίνεται αναφορά στους παράγοντες δημιουργίας του στρες και της επαγγελµατικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών, καθώς και στις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες του ρόλου τους. Επίσης, προτείνονται τρόποι αντιμετώπισης αυτού του στρες, ώστε να προληφθούν φαινόμενα επαγγελµατικής εξουθένωσης και οι ίδιοι να µμπορέσουν να ασκήσουν πιο εποικοδομητικά το πολύ σηµαντικό τους έργο. Όλη η ενότητα είναι προσαρμοσμένη τόσο σε θεωρητικό επίπεδο όσο και μέσα από τις δραστηριότητες και το δημόσιο διάλογο για εκπαιδευτικούς – παιδαγωγούς – καλλιτέχνες ώστε να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους, τόσο για την επαρκή ανταπόκριση στο διδακτικό τους έργο, όσο και για την ουσιαστική και ποιοτική αναβάθμιση των σχέσεων που αναπτύσσουν μέσα στο πλαίσιο κάθε εκπαιδευτικού οργανισμού.

10. Αξιοποίηση τεχνολογικών εφαρμογών και πολυμέσων στη Γενική Εκπαίδευση 
Στη συγκεκριμένη θεματική ενότητα, οι επιμορφούμενοι/ες θα έχουν τη δυνατότητα γνωριμίας και αξιοποίησης της εκπαιδευτικής διάστασης των ΤΠΕ στην μαθησιακή διαδικασία με συγκεκριμένα e εργαλεία (εφαρμογές και πολυμέσα). Ειδικότερα, θα επιχειρήσουμε μία καταγραφή αλλά και μία σύντομη περιγραφή των τεχνολογικών εργαλείων που μπορούν να αξιοποιηθούν, δίνοντας έμφαση σε open source η freeware εργαλεία. Ενδεικτικά, θα εστιάσουμε στη συγκριτική μελέτη συστημάτων διαμοιρασμού αρχείων (Google Drive, Microsoft OneDrive), συστημάτων δημιουργίας παρουσιάσεων (Microsoft Powerpoint, Prezi, Open Impress), συστημάτων ψηφιακών βιβλιοθηκών (Wikimedia), αναζήτησης πληροφοριών, (google, duckduckgo), δημιουργίας ιστοσελίδων (weebly, google sites, goomla, wordpress), και επεξεργασίας video. Οι επιμορφούμενοι θα έχουν την ευκαιρία εξοικείωσης τους με τη δημιουργία βίντεο, όπως και με προτεινόμενα μέσα παρουσίασης με σκοπό να ενδυναμώσουν τις καλλιτεχνικές εκπαιδευτικές παρουσιάσεις τους. Σε ειδικά διαμορφωμένη συνεδρία, θα δημιουργηθεί εκ μέρους τους εκπαιδευτική ιστοσελίδα για τη μουσική.

11. Μουσική Τεχνολογία στην Εκπαίδευση 
Βασικός στόχος της θεματικής ενότητας είναι η εξοικείωση των επιμορφούμενων με τη μουσική τεχνολογία και με τη χρήση της στην εκπαιδευτική διαδικασία. Δίνεται η δυνατότητα στους συμμετέχοντες να εξοικειωθούν με τις σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές, που σχετίζονται με τη μουσική. Η κατανόηση της στενής σχέσης (τεχνολογίας και μουσικής) που ολοένα εξελίσσεται, αποτελεί ζητούμενο της συγκεκριμένης θεματικής ενότητας. Πιο συγκεκριμένα, θα αποπειραθούμε να γνωρίσουμε βασικά εργαλεία και προγράμματα επεξεργασίας ήχου σε μη πραγματικό χρόνο, αλλά και προγράμματα επεξεργασίας παρτιτούρας. Θα εξοικειωθούμε με τις βασικές αρχές ψηφιακής αποτύπωσης της μουσικής αλλά και με τα ζητήματα βασικής ορολογίας (MIDI, κάρτες ήχου, ηλεκτρονικά μουσικά όργανα). Κατά τη διάρκεια των συνεδριών, θα γίνει παρουσίαση της διαδικτυακής εφαρμογής Evernote ως βασικού εργαλείου αποθήκευσης και εύκολης αναζήτησης μουσικού υλικού, αξιοποιώντας ελεύθερα λογισμικά. Επιπρόσθετα, θα γνωρίσουμε Βασικές τεχνικές επεξεργασίας ήχου και προγράμματα επεξεργασίας ήχου σε πραγματικό χρόνο. Θα γίνει παρουσίαση ενός εικονικού ψηφιακού στούντιο (τεχνολογία VST) και θα συνδυάσουμε τις δικές μας εργασίες και ήχους με ψηφιακά ηχογραφημένο υλικό από ελεύθερες τράπεζες ήχων. Η Θεματική Ενότητα θα αξιοποιήσει στην πράξη τις προσφερόμενες γνώσεις με ενεργή συμμετοχή και παραγωγή υλικού των επιμορφούμενων.

12. Μεθοδολογία της Εκπαιδευτικής Έρευνας με κοινωνιολογική προσέγγιση 
Σκοπός της ενότητας είναι η συστηματική προσπάθεια κατανόησης ενός προβλήματος που προέρχεται από μια ανάγκη ή δυσκολία στο πλαίσιο ενός σύνθετου εκπαιδευτικού φαινομένου. Οι στόχοι της ενότητας αφορούν σε: περιγραφή και σύγκριση των εκπαιδευτικών φαινομένων αλλά και στην εξήγηση/ερμηνεία (κατανόηση) των εκπαιδευτικών φαινομένων. Πιο συγκεκριμένα οι μέθοδοι και οι διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για να μελετηθούν τα εκπαιδευτικά ζητήματα, να τεθούν, να διερευνηθούν και απαντηθούν τα σχετικά ερευνητικά ερωτήματα εμπίπτουν στο πεδίο της Μεθοδολογίας Εκπαιδευτικής Έρευνας. Κυρίαρχος σκοπός του επιστημονικού αυτού πεδίου η βελτίωση των διδακτικών και άλλων εκπαιδευτικών διαδικασιών και φαινομένων μέσα από τη συστηματική θεωρητική έρευνα, αλλά και την πρακτική εφαρμογή των θεωρητικών συμπερασμάτων. Η ενασχόληση με το πεδίο αυτό στηρίζει τον μελλοντικό εκπαιδευτικό στην επαγγελματική του ανάπτυξη τόσο μέσα από την εφαρμογή κατάλληλων ερευνητικών στρατηγικών και πρακτικών στο διδακτικό του έργο, όσο και σε πιθανές μελλοντικές πιο ερευνητικά προσανατολισμένες ενασχολήσεις του.

13. Μεθοδολογία και Τεχνικές Μουσικοπαιδαγωγικής Έρευνας 
Κύριος σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας είναι να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα της αξιοποίησης της Μουσικής στη διδασκαλία των παιδαγωγών, την ανάπτυξη τόσο των δικών τους δεξιοτήτων όσο και των μουσικών δεξιοτήτων παιδιών όπως, επίσης, και τους παράγοντες ποιοτικής διαμόρφωσης σχεδιασμού, ανάπτυξης και χρήσης εκπαιδευτικού υλικού. Η ενασχόληση για τη Μουσική Αγωγή, σε επίπεδο έρευνας, στηρίζει τον/την εκπαιδευτικό στην επαγγελματική του/της ανάπτυξη τόσο μέσα από την εφαρμογή κατάλληλων ερευνητικών στρατηγικών και πρακτικών στο διδακτικό του/της έργο, όσο και σε πιθανές μελλοντικές πιο ερευνητικά προσανατολισμένες ενασχολήσεις του/της.

14. Αξιολόγηση στη Μουσική Εκπαίδευση και προετοιμασία Portfolio Εκπαιδευτικού 
Στην ενότητα θα επιχειρηθεί αρχικά μία ανασκόπηση βιβλιογραφίας, η οποία συνθέτει και αναλύει την έρευνα σχετικά με την αξιολόγηση στη γενική μουσική εκπαίδευση. Τίθενται ζητήματα αξιολόγησης του περιεχομένου, των ενδεδειγμένων μορφών αξιολόγησης, της συχνότητας των αξιολογήσεων, των αντιλήψεων και πεποιθήσεων των εκπαιδευτικών για την αξιολόγηση, καθώς και απόψεών τους αναφορικά με τις εμπειρίες και τις ανάγκες της επαγγελματικής εξέλιξης τους. Θα προταθούν ενδεδειγμένες τεχνικές αξιολόγησης και η πρακτική αξιοποίηση τους σε e περιβάλλοντα. Η ενότητα κλείνει με τοποθετήσεις αλλά και την ευκαιρία για διαδικτυακή συζήτηση – τοποθέτηση των επιμορφούμενων για το ποικίλο περιεχόμενο, τις μορφές και τις πρακτικές αξιολόγησης για τη μουσική εκπαίδευση, ανάλογα με τον βαθμό αυτονομίας που έχουν οι εκπαιδευτικοί στο πρόγραμμα σπουδών για κάθε βαθμίδα, σε μία προσπάθεια επαναπροσδιορισμού του πλαισίου αξιολόγησης για τη Μουσική Εκπαίδευση και τις ιδιαιτερότητές της ανά βαθμίδα.