της Λίνας Γιάνναρου

Της πάνε τα μπλουζ της Φιλοσοφικής. Αυτή ήταν η αίσθηση χθες το μεσημέρι, όταν στην κατάμεστη αίθουσα Aula, έσταξε η πρώτη νότα από το σαξόφωνο του διεθνούς φήμης μουσικού Δημήτρη Βασιλάκη: να που ταιριάζει στα αμφιθέατρα η τζαζ.

Ήταν η πρώτη συναυλία των Μουσικών Συνόλων Τζαζ του Μεταπτυχιακού «Τζαζ Ερμηνεία και Νέες Τεχνολογίες», του τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ που εισήχθη μόλις τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά, σηματοδοτώντας την επίσημη πρώτη της τζαζ ως αντικειμένου σπουδών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η σχετική προκήρυξη είχε γνωρίσει μεγάλη ανταπόκριση, αφενός λόγω της dream team των διδασκόντων-μουσικών, όπως οι σαξοφωνίστες Δ. Βασιλάκης και Αντώνης Λαδόπουλος, ο πιανίστας Νικόλας Αναδολής, ο κιθαρίστας Ντάνης Γρηγόρης και ο κοντραμπασίστας Μάνος Κωνσταντίνος, αλλά και της καινοτομίας της σύνδεσης της τζαζ με τις νέες τεχνολογίες στη στυλιστική και ερμηνευτική της προσέγγιση.

Οι φοιτητές θα έχουν εκτός των άλλων την ευκαιρία να διδαχθούν τον αυτοσχεδιασμό και την ανάλυσή του με τις τεχνικές του Jazz Mapping. Πρόκειται για μια καινοτόμο μέθοδο για τη διερεύνηση της γλώσσας της τζαζ μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Υπεύθυνος του μαθήματος Jazz Mapping είναι φυσικά ο Δημήτρης Βασιλάκης που ασχολείται με το αντικείμενο από το 2013, συμμετέχοντας σε σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα του κορυφαίου πανεπιστημίου Georgia Tech των ΗΠΑ.

«H τζαζ βρίσκεται σε μια τέλεια ισορροπία μεταξύ του αυτοσχεδιασμού και του εσωτερικού συντακτικού της» λέει στην «Κ». «Στο Georgia Tech χρησιμοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη έχουν δημιουργήσει ρομπότ που μπορούν όχι μόνο να κρατούν ρυθμό αλλά και να παίζουν μαρίμπα και βιμπράφωνο. Αρχισε να με ενδιαφέρει το πόσο “έξυπνο” μπορεί να γίνει ένα ρομπότ σε σχέση με τη μουσική, όχι βέβαια με στόχο να αντικατασταθεί ο μουσικός από τον υπολογιστή, αλλά προκειμένου να καταλάβουμε καλύτερα τα δομικά στοιχεία της γλώσσας της τζαζ. Η δύναμη της τζαζ είναι η γλώσσα που δεν είναι γραμμένη σε κείμενο, αλλά εξελίσσεται ακριβώς τη στιγμή που παίζεις. Κάθε φορά, ό,τι και να παίζουμε, ο αυτοσχεδιασμός δεν θα είναι ο ίδιος, αλλά θα έχει ίδια δομικά στοιχεία.

Είναι ενδιαφέρον να δούμε εάν ένα ρομπότ μπορεί να παίξει εκτός από τη γλώσσα και το συναίσθημα της τζαζ. Αν αυτό το τεχνητό σύστημα που μαθαίνει από παραδείγματα θα καταφέρει να είναι πιο ανθρώπινο, αν για παράδειγμα καταφέρει να παίξει τζαζ… μαζί μου».

Προς το παρόν, πάντως, διδάσκοντες και μεταπτυχιακοί φοιτητές έπαιξαν και αυτοσχεδίασαν μαζί, απόλυτα «ανθρώπινα», σε μια χριστουγεννιάτικη συναυλία-γιορτή. Ξεκινώντας από τα μπλουζ, περνώντας στις σάμπες και έπειτα στα χριστουγεννιάτικα swing, ξεσήκωσαν το κοινό, που αποτελούνταν κυρίως από φοιτητές της Φιλοσοφικής, αλλά και καθηγητές, στο καλύτερο κατευόδιο ως την ανάπαυλα των γιορτών.