5 Αυγούστου 2020 στην κατηγορία Παιδί: Eκδηλώσεις - Εκπαίδευση
10 συμβουλές για να γίνει το μάθημα της μουσικής πιο αποτελεσματικό
Η διδασκαλία μουσικής στα παιδιά μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά όταν οι μαθητές σας αγωνίζονται να κατανοήσουν νέες ιδέες. Θεωρείτε βαρετό να χρησιμοποιείτε το ίδιο διδακτικό υλικό επανειλημμένα επειδή πρέπει να ακολουθήσετε το πρόγραμμα σπουδών;
Η διδασκαλία των ίδιων θεμάτων κάθε χρόνο μπορεί να γίνει κουραστική. Είναι πολύ εύκολο αυτό το μονότονο συναίσθημα να μεταδοθεί κατά λάθος και στους μαθητές σας. Ίσως οι μαθητές σας είναι ανήσυχοι και θορυβώδεις επειδή δεν ενδιαφέρονται για το μάθημα της μουσικής. Ίσως θέλουν να μάθουν αλλά βρίσκουν πολύ δύσκολο να κατανοήσουν το υλικό και τις μουσικές έννοιες.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν τεχνικές και στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε. Αυτές οι ιδέες θα βοηθήσουν τους μαθητές να βρουν την επιθυμία τους να μάθουν και να αυξήσουν την ικανότητά τους να κατανοήσουν τα μουσικά σας μαθήματα.
1. Αφήστε τη θετική σας στάση να λάμψει.
Κάθε τάξη μουσικής είναι διαφορετική και ο συνεχής σχεδιασμός (ή επανασχεδιασμός) μπορεί να είναι μια διαδικασία τρομερά κουραστική. Πολλοί εκπαιδευτικοί ίσως θεωρούν ότι τα σχέδια μαθήματος και ο ετήσιος, μηνιαίος και εβδομαδιαίος προγραμματισμός είναι κάτι περιττό, ειδικά όσοι έχουν μεγάλη επαγγελματική εμπειρία. Αλλά πιστέψτε με αυτός ο σχεδιασμός αποδίδει και μπορεί να κάνει τη διδασκαλία σας πολύ πιο αποτελεσματική. Έχοντας μια καλή στρατηγική για τον προγραμματισμό σημαίνει ουσιαστικά εξοικονόμηση χρόνου. Σας προτείνω να προσαρμόσετε, να μετατρέψετε ή και να αλλάξετε εξ ολοκλήρου αν δεν σας ικανοποιούν τα προτεινόμενα σχέδια μαθημάτων του υπουργείου. Θα αισθανθείτε περήφανοι για τα σχέδιά σας και η εφαρμογή τους στην τάξη θα σας δώσει ευχαρίστηση.
Εάν έχετε αφιερώσει χρόνο στο σχέδιο μαθήματος και αισθάνεστε καλά προετοιμασμένοι, τότε είμαι σίγουρη ότι θα είστε ενθουσιασμένοι με τη διδασκαλία στην τάξη. Ως εκπαιδευτικοί, νιώθουμε χαρούμενοι όταν βλέπουμε τα προσεκτικά μελετημένα σχέδιά μας να υλοποιούνται. Αφήστε τη θετική σας στάση και την αγάπη που έχετε για τη μουσική να αναδειχθεί. Οι μαθητές σας θα επηρεαστούν από τη καλή διάθεσή σας και θα μάθουν ακόμη περισσότερα από το συνηθισμένο.
2. Ενσωματώστε δραστηριότητες πρακτικού χαρακτήρα.
Η μουσική μαθαίνεται καλύτερα κάνοντας κάτι, όχι διαβάζοντας και γράφοντας. Κάντε τα μαθήματά σας δημιουργικά και προσθέστε λίγη ενέργεια σε αυτά! Ακόμα κι αν διδάσκετε μουσική θεωρία, υπάρχουν τρόποι για να συμπεριλάβετε δραστηριότητες πρακτικού χαρακτήρα.
Για παράδειγμα:
- Το χτύπημα ρυθμών, τα κρουστά σώματος (body percussion) και το τραγούδι είναι δραστηριότητες που δεν απαιτείται ειδικός εξοπλισμός.
- Ο συνδυασμός επίσης ενεργητικής ακρόασης με τον αυτοσχεδιασμό και τη σύνθεση μουσικής είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να κάνετε τη σύνδεση μεταξύ ακουστικής και κιναισθητικής μαθησιακής διαδικασίας.
Συμβουλή: για να μάθουν τα παιδιά μουσική πρέπει να παίζουν μουσική, όχι μόνο να μιλούν για αυτή.
3. Εξαλείψτε την πλήξη.
Η εστίαση της προσοχής ενός παιδιού σήμερα είναι πολύ σύντομη. Οι νέες τεχνολογίες μας διευκολύνουν να διαβάζουμε και να μαθαίνουμε όταν πρόκειται για κάτι μικρό και σύντομο. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τους νέους να επικεντρωθούν σε ένα θέμα ή εργασία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Προσαρμόστε τα μαθήματά σας στα επίπεδα συγκέντρωσης των μαθητών σας.
Τα παιδιά μπορούν να μπερδευτούν και να χάσουν το ενδιαφέρον τους όταν παρουσιάζονται μεγάλες σε διάρκεια εργασίες. Αυτό τα κάνει να βαριούνται και να τα παρατήσουν.
Μην χτίζετε κάθε μάθημα γύρω από ένα και μόνο θέμα. Σπάστε το σε “μπουκίτσες”, σύντομες δηλαδή δραστηριότητες διάρκειας 5 έως 15 λεπτών ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα των μαθητών σας. Η διδασκαλία της μουσικής μπορεί να γίνει μέσω τραγουδιού, παιχνιδιού, μουσικών οργάνων και ακρόασης μουσικής. Μια άλλη πρόταση είναι η σύνθεση τραγουδιών (στίχων και μουσικής) και έπειτα η εκτέλεσή τους από τα παιδιά. Θα πρέπει λοιπόν να συνδυάσετε δραστηριότητες όπως: ενεργητική ακρόαση, τραγούδι, παίξιμο μουσικών οργάνων, γραφή και ανάγνωση, ηχοιστορίες, αυτοσχεδιασμός και σύνθεση.
Κάθε δραστηριότητα φέρνει μια διαφορετική αίσθηση στην τάξη σας, που σημαίνει ότι οι μαθητές είναι λιγότερο πιθανό να βαρεθούν. Σχεδιάστε και συμπεριλάβετε μια ποικιλία σύντομων εργασιών και δραστηριοτήτων. Διατηρήστε μια ενεργή ατμόσφαιρα στην τάξη. Αντιστοιχίστε την ταχύτητα κάθε εργασίας με την ηλικιακή ομάδα των μαθητών σας, ή και για μεμονωμένους μαθητές όπου αυτό είναι δυνατό.
4. Διδάξτε τη μουσική που αρέσει στους μαθητές σας.
Προσελκύστε το ενδιαφέρον των μαθητών σας διδάσκοντάς τους τα αγαπημένα τους τραγούδια ή είδη. Όλα τα είδη μουσικής μπορούν να γίνουν πολύτιμα εργαλεία για τη διδασκαλία και τη μάθηση. Δεν χρειάζεται να παραμείνετε στα είδη που παραδοσιακά σχετίζονται με μαθήματα μουσικής, όπως η μπαρόκ και η κλασική μουσική.
Για παράδειγμα:
- Επιλέξτε ένα κομμάτι που ξέρετε ότι αρέσει στην πλειοψηφία των μαθητών σας και απομονώστε το θέμα ή ένα χαρακτηριστικό μοτίβο. Στην συνέχεια επιλέξτε συγκεκριμένα μουσικά στοιχεία για να διδάξετε στους μαθητές σας όπως η αλληλουχία των συγχορδιών, ο ρυθμός, οι τυχόν εναλλαγές στην ταχύτητα ή την ένταση. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργήσετε ένα ενδιαφέρον μάθημα, και αυτό οι μαθητές σας είναι βέβαιο ότι θα το θυμούνται.
- Τι θα λέγατε για ένα τραγούδι ραπ από έναν από τους αγαπημένους τους καλλιτέχνες; Ρωτήστε τους για τη μουσική που απολαμβάνουν για να μάθετε τι είναι σήμερα δημοφιλές. Για τα μικρότερα παιδιά, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε γνωστά παιδικά τραγούδια ή ακόμα και μελωδίες για τα αγαπημένα τους τηλεοπτικά προγράμματα. Φανταστείτε την έκπληξη στα πρόσωπά τους όταν τους παίξετε ξαφνικά το αγαπημένο τους τραγούδι!
5. Η τεχνολογία είναι ο καλύτερος φίλος του εκπαιδευτικού στον 21ου αιώνα.
Τα σημερινά παιδιά είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένα με τις ΤΠΕ (ειδικά μετά το lockdown και την πανδημία COVID-19) και η σημερινή τεχνολογία είναι ένα εξαιρετικό μέσο για την εκπαίδευση. Η έξυπνη χρήση της τεχνολογίας μπορεί να κάνει τη διδασκαλία σας πολύ πιο αποτελεσματική.
Χρησιμοποιήστε εφαρμογές και βίντεο. Μερικές φορές η παρακολούθηση ενός βίντεο μπορεί να κάνει ένα μάθημα αξέχαστο.
Για παράδειγμα: Η προβολή βίντεο ζωντανών παραστάσεων είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να διδάξετε στους μαθητές σας πώς παίζονται τα όργανα. Είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να δείτε διάσημους καλλιτέχνες να παίζουν.
6. Ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Το μάθημα της μουσικής είναι ένας πολύ καλός τρόπος για αλληλεπίδραση. Είναι σημαντικό να το εισαγάγουμε ως μέρος της σχολικής εκπαίδευσης. Η συνεργατική μάθηση διδάσκει δεξιότητες όπως η λήψη αποφάσεων και η επίλυση προβλημάτων σε ένα πλαίσιο ομάδας.
Μπορείτε να διδάξετε στα παιδιά να συνεργάζονται μεταξύ τους ενώ τους διδάσκετε μουσική. Το υλικό που μαθαίνεται μπορεί να συνεχίσει να τους απασχολεί ακόμη και όταν φύγουν από την τάξη και να γίνει θέμα συνομιλίας με τους φίλους τους. Εν τω μεταξύ, τα παιδιά αποκτούν χρήσιμες δεξιότητες για την ενήλικη ζωή τους, ακόμη και αν δεν πρόκειται να κάνουν καριέρα στη μουσική.
Η τοποθέτηση των μαθητών σε ομάδες και η εργασία μέσα σε αυτές, μπορεί επίσης να είναι ένας καλός τρόπος για να εισαγάγετε μεγαλύτερα, πιο απαιτητικά καθήκοντα από ό,τι σε ατομικό επίπεδο. Τα ομαδικά έργα μπορούν να επιτύχουν πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα. Λάβετε υπόψη τα επίπεδα δεξιοτήτων των μαθητών κατά τη δημιουργία ομάδων. Αλλάξτε τις ομάδες μεταξύ των δραστηριοτήτων για να δημιουργήσετε νέες δυναμικές σε αυτές.
7. Να γνωρίζετε τα διαφορετικά επίπεδα δεξιοτήτων των μαθητών σας.
Κάθε μαθητής έχει διαφορετικά επίπεδα δεξιοτήτων και διαφορετικές ανάγκες. Βεβαιωθείτε ότι οι εργασίες που ορίσατε είναι κατάλληλες για κάθε μαθητή. Στην ιδανική περίπτωση, μια εργασία πρέπει να είναι κατανοητή για τον μαθητή, δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ δύσκολη αλλά ούτε και πολύ απλή. Από την αρχή, οι μαθητές σας πρέπει να αισθάνονται ότι θα είναι σε θέση να ολοκληρώσουν την εργασία. Μια εργασία που φαίνεται πολύ δύσκολη από την αρχή μπορεί να κάνει τους μαθητές να παραιτηθούν. Μετατρέψτε μια εργασία σε μια διασκεδαστική εμπειρία δίνοντας στους μαθητές σας τα εργαλεία επιτυχίας και ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ τους.
Για παράδειγμα: μπορείτε να δημιουργήσετε σταθμούς μάθησης (learning stations) στην τάξη σας. Οι μαθητές περιστρέφονται κάνοντας μια διαφορετική δραστηριότητα σε κάθε σταθμό. Αυτός είναι ένας τρόπος για να παρέχετε μαθησιακές ευκαιρίες για διαφορετικές δεξιότητες.
Στην τάξη της μουσικής, οι σταθμοί μάθησης θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν α) την παρακολούθηση ενός βίντεο β) να γράψουν μία σύνοψη για αυτό που είδαν γ) ολοκλήρωση ενός σταυρολέξου και δ) η δημιουργία μιας σύντομης σύνθεσης.
Οφείλω όμως να ομολογήσω ότι η μοναδική φορά που μπόρεσα να δημιουργήσω σταθμούς μάθησης ήταν όταν βρισκόμουν στο ίδιο σχολείο αρκετά χρόνια και είχα δική μου αίθουσα. Θυμάμαι μάλιστα ότι οι πρώτες απόπειρες ήταν αποτυχημένες, όμως επέμεινα και το αποτέλεσμα πραγματικά με ικανοποίησε.
8. Η δημιουργικότητα είναι ένα ισχυρό εργαλείο διδασκαλίας.
Μόλις οι μαθητές αρχίσουν να απολαμβάνουν την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων, είναι η κατάλληλη στιγμή να εισάγετε τη δημιουργικότητα και τον αυτοσχεδιασμό. Δώστε τους μια εργασία χωρίς λάθος απάντηση, όπως ένα έργο σύνθεσης. Ίσως μαθαίνουν για ένα συγκεκριμένο κομμάτι ή στυλ μουσικής. Το επόμενο στάδιο της μάθησης είναι να συνθέσουν το δικό τους κομμάτι με το ίδιο στυλ.
Το να αφιερώνεις χρόνο σε δημιουργικά έργα σαν αυτό είναι πολύ σημαντικό όταν διδάσκεις μουσική στα παιδιά. Η μουσική δεν είναι απλώς θεωρητική αλλά κατά βάση πρακτική. Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας είναι πιο αποτελεσματική μέσω της επίσκεψης στη χώρα. Έτσι, η γλώσσα της μουσικής μαθαίνεται καλύτερα μέσω της πρακτικής εφαρμογής της. Κάντε τη μουσική τάξη σας το μέρος για να μάθετε αυτήν τη δημιουργική γλώσσα στους μαθητές σας
Η παροχή στα παιδιά ενός ασφαλούς χώρου για να είναι δημιουργικά μπορεί να τα βοηθήσει με ζητήματα συμπεριφοράς. Τους παρέχει μια ασφαλή διέξοδο για την έκφραση των συναισθημάτων τους. Η ενσωμάτωση της δημιουργικότητας στα μαθήματά συνδυάζεται ιδανικά με τις συνεργατικές μεθόδους μάθησης.
9. Παρουσιάστε σε κοινό τις δημιουργίες των μαθητών σας.
Η παράσταση είναι μια σημαντική πτυχή της μουσικής εκπαίδευσης. Οι μαθητές σας μπορεί να είναι υπερήφανοι που μοιράζονται τα επιτεύγματά τους με ένα κοινό. Μπορούν να δείξουν στους συνομηλίκους τους, τους γονείς και άλλους τι μαθαίνουν στην τάξη σας.
Ως αποκορύφωμα ενός μεγάλου έργου, δώστε μια συναυλία μαζί. Εάν δεν είναι δυνατή μια παραδοσιακή σχολική συναυλία στο τέλος του έτους, γιατί να μην κάνετε ένα βίντεο με τους μαθητές σας και να το μοιραστείτε στο YouTube; (Φυσικά πάντα έχοντας πάρει συναίνεση από τους γονείς ή τα πρόσωπά τους να έχουν θόλωση).
10. Η διδασκαλία μουσικής μέσω παιχνιδιών είναι πιο διασκεδαστική!
Η άτυπη μουσική μάθηση θεωρώ ότι είναι ο καλύτερος τρόπος να διδάξετε μουσική στη δημόσια εκπαίδευση, Φυσικά και τα μουσικά παιχνίδια είναι τα αγαπημένα των παιδιών. Μπορείτε να καταφέρετε να επιτύχετε αναρίθμητους μαθησιακούς στόχους μέσα από αυτά.
Δημιουργήστε ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα μαθήματος που περιλαμβάνει παιχνίδια. Χωρίστε τους μαθητές σας σε ομάδες και δώστε μερικούς πόντους σε κάθε μάθημα. Ανάλογα με την τάξη και τα έργα τους, θα μπορούσατε να απονέμετε έναν βαθμό στον καλύτερο μαθητή σε κάθε μάθημα. Θα μπορούσατε να δώσετε πόντους για σωστές απαντήσεις και ακόμη και για μια θετική στάση. Αποφασίστε για ένα μηνιαίο και ένα ετήσιο έπαθλο για τη νικήτρια ομάδα. Αυτό λειτουργεί ιδιαίτερα καλά με τα μικρότερα παιδιά. Αλλά ακόμη και οι έφηβοι μπορούν να απολαύσουν έναν διαγωνισμό εάν το βραβείο είναι ελκυστικό.
Το να είσαι ικανός να ανταγωνιστείς με υγιή και χαρούμενο τρόπο είναι μια πολύτιμη δεξιότητα που χρειάζεται να μάθουν οι μαθητές. Συνδυάζεται καλά με συνεργατικές δραστηριότητες. Όμως, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι κανένας μαθητής δεν αισθάνεται αποκλεισμένος. Προσπαθήστε να απονείμετε μια σειρά από βραβεία, έτσι ώστε κάθε μαθητής να έχει μια καλή πιθανότητα να κερδίσει τουλάχιστον μία φορά.
Επίλογος
Συμβουλή: Μοιραστείτε τις ιδέες σας με άλλους εκπαιδευτικούς στο διαδίκτυο και αποκτήστε νέα έμπνευση από τους συναδέλφους σας.
Το Διαδίκτυο παρέχει πληθώρα πηγών για τους εκπαιδευτικούς. Συμπληρώστε τις γνώσεις σας με νέες μεθόδους διδασκαλίας, ιδέες και στρατηγικές.
Ωστόσο, μην καταναλώνετε μόνο! Μοιραστείτε τις ιδέες σας με άλλους εκπαιδευτικούς, μπορείτε να δώσετε σε άλλους εκπαιδευτικούς πρόσβαση στις δικές σας δοκιμασμένες στρατηγικές και τεχνικές διδασκαλίας. Η μουσική εκπαίδευση μπορεί να βελτιωθεί μόνο αν μάθουμε ο ένας από τον άλλο. Ξεκινήστε να μοιράζεστε τις ιδέες σας (το παρόν blog είναι πάντα διαθέσιμο να αναρτά σχέδια μαθήματος και ιδέες άλλων συναδέλφων) και θα εκπλαγείτε από τις δημιουργικές ιδέες που μπορείτε να βρείτε για να μεταμορφώσετε τη διδασκαλία σας!
Αρχική πηγή: solfeg.io/teaching-kids-music