Είναι σήμερα μια από αυτές τις μέρες που φίλοι και γνωστοί μαζεύονται για να γιορτάσουν. Γιατί μόνο ως γιορτή μπορεί να ειδωθεί η έκδοση των βιβλίων της Βικτωρίας. Γιορτή για την ολοκλήρωση ενός εγχειρήματος που όποιος έστω και λίγο προσπάθησε κάτι αντίστοιχο, γνωρίζει καλά τον κόπο και τις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει, δυσκολίες εξωτερικές αλλά και εσωτερικές. Όμως τα δύσκολα έχουν προφανώς πια περάσει, και τα βιβλία βρίσκονται ολόφρεσκα στα χέρια μας.

Τα δύο βιβλία της Βικτωρίας είναι στην ουσία ένα βιβλίο. Ένα βιβλίο με πολλά παρακλάδια, με πολλές διαφορετικές και αλληλοσυμπληρούμενες όψεις, όπως άλλωστε είναι και η ίδια, πολυσχιδής και πολυεπίπεδη. Και αυτό είναι το πρώτο που καταλαβαίνει κάποιος διαβάζοντάς τα. Πως η συγγραφέας σεβάστηκε μαζί με τη μουσική και τον εαυτό της. Δεν έμεινε σε μια πεπατημένη γράφοντας μία ακόμα μέθοδο ουτιού, αλλά άφησε τον εαυτό της ελεύθερο να φανταστεί πώς η ίδια ως μαθήτρια παλιότερα αλλά και ως δασκάλα σήμερα θα ήθελε μια μέθοδο, και αυτό προσπάθησε να κάνει. Αλλά ας προχωρήσουμε και ας δούμε τον κάθε τόμο ξεχωριστά.

Για τον 1^ο τόμο «Το ούτι και ο κόσμος του», η Βικτωρία καταφέρνει να δώσει ένα κείμενο που διαβάζεται «νεράκι», και που ισορροπεί μεταξύ σοβαρού και αστείου, νεανικού και ώριμου, θεωρητικού και πρακτικού, αρσενικού και θηλυκού, απλού και σύνθετου, ουτιού και μη-ουτιού. Κι αυτό κάνει το κείμενο να ρέει, και ανοίγει στον αναγνώστη την όρεξη, μέχρι του σημείου να πιάσει το όργανο που μπορεί να έχει κάπου παρατημένο χρόνια (κι ας μην παίζει, μιλάω εκ πείρας). Δεν είναι αυτονόητα όλα αυτά. Είναι μεγάλος ο όγκος της πληροφορίας που καλείται να διαχειριστεί κάποιος που γράφει ένα βιβλίο για ένα από τα σημαντικότερα όργανα παραδόσεων όπως η αραβική, η τουρκική, η αρμένικη, η ελληνική και η περσική. Και όταν το αποτέλεσμα είναι τόσο προσιτό χωρίς να χάνει σε τίποτα από την ουσία, τότε σίγουρα αυτό είναι ένα μεγάλο επίτευγμα.

Δεν μπορεί κάποιος να μην προσέξει κεφάλαια που σπάνια συναντά σε μεθόδους του οργάνου (για το πώς αλλάζω χορδές π.χ. ή για την προστασία του οργάνου) αλλά και κεφάλαια που ξεφεύγουν από τα στενά πλαίσια και ενδιαφέρουν σίγουρα όλους τους μουσικούς (όπως κεφάλαια για τη στάση του σώματος, την ανατομία, την αναπνοή). Κι είναι εμφανές το ενδιαφέρον της Βικτωρίας για το σώμα και τις λειτουργίες του, το ενδιαφέρον της συνολικά για την μουσικό (μαθητευόμενη και μη).

Το δεύτερο μέρος του πρώτου τόμου επικεντρώνεται στο θεωρητικό κομμάτι της τροπικότητας και των μακαμιών, καταφέρνοντας με σύντομο και περιεκτικό τρόπο να δώσει μια εποπτεία του θέματος και να ξεδιαλύνει πολλά σημεία. Χωρίς να πλατειάζει αλλά με αρκετές πληροφορίες που σπάνια βρίσκει κάποιος ακόμα και σε θεωρητικά βιβλία, επικεντρώνεται στα βασικά μακάμια που είναι χρήσιμα ως διδακτική βάση.

Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα παραρτήματα, ένα για τις βιογραφίες σημαντικών ουτιστών και ουτιστριών διαφόρων παραδόσεων – παλαιών και σύγχρονων, άλλο ένα με χάρτες και ένα μικρό αλλά κατατοπιστικότατο λεξικό όρων που συναντιόνται συχνά μέσα στο βιβλίο.

Ο 2^ος τόμος τώρα με τίτλο «Τροπική μουσική και μακάμ», περιλαμβάνει 166 παρτιτούρες κομματιών σε 12+1 τροπικές ενότητες. Η επιλογή έχει γίνει με γνώμονα τη διδασκαλία του οργάνου αλλά και (ευτυχώς!) με το προσωπικό γούστο της συγγραφέως. Το ιδιαίτερο στοιχείο εδώ είναι και πάλι το μεγάλο εύρος του ρεπερτορίου. Τραγούδια και οργανικά από την Ελλάδα, την Τουρκία, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και την Αραβία μπλέκουν μαζί με σύγχρονες συνθέσεις τροπικής μουσικής, δείχνοντας έτσι την άμεση σύνδεση και την συνέχεια που υπάρχει. Ξεκινώντας από τα απλούστερα για το ούτι μακάμια και προχωρώντας στα πιο σύνθετα, το βιβλίο συνδυάζεται με τον πρώτο τόμο και προτείνει μια μέθοδο με έναν τρόπο απαλό, χωρίς καν να το αναφέρει. Τέλος, πρόκειται για ιδιαίτερα προσεγμένες και καλογραμμένες παρτιτούρες, πράγμα σπάνιο ακόμα και σήμερα.

Και πάλι εδώ τα παραρτήματα έρχονται να συμπληρώσουν την έκδοση, πρώτα με τις μεταφράσεις των τούρκικων στίχων στα ελληνικά, ύστερα με ένα μικρό λεξικό και τέλος με τους χάρτες.

Θα πρέπει να επισημάνει κάποιος πως η έκδοση πραγματοποιήθηκε από τις εκδόσεις fagotto books και είναι ιδιαίτερα προσεγμένη. Ο συγκεκριμένος εκδοτικός οίκος έχει κυκλοφορήσει τα τελευταία 30 χρόνια στην Ελλάδα τα περισσότερα από τα σημαντικά βιβλία γύρω από την τροπική μουσική, ελλήνων και ξένων συγγραφέων, κάτι που μόνο τυχαίο δεν μπορεί να είναι.

Καταλήγοντας: Με τη Βικτωρία γνωριζόμαστε από πολύ μικροί (από μαθητές στο Μουσικό της Παλλήνης) και μας συνδέει η συμπόρευση στη μουσική αλλά και μια βαθιά φιλία. Είναι σαφές για μένα πως οι δάσκαλοί μας – τόσο στο Μουσικό Σχολείο αλλά και στον Λαβύρινθο – είναι αυτοί που την επηρέασαν και στάθηκαν βοηθοί της ώστε να γράψει αυτά τα βιβλία. Και αυτό είναι το πιο όμορφο ίσως, η συνέχεια που η ίδια κάνει πράξη ως δασκάλα αλλά και ως συγγραφέας πλέον. Έγραψε δυο βιβλία εκ πρώτης όψεως για το ούτι, αλλά ουσιαστικά για τη μουσική και την εκπαίδευση. Βιβλία ανοιχτά, με ευρεία ματιά, χωρίς δογματισμούς. Βιβλία που περισσότερο ανοίγουν την συζήτηση παρά προσπαθούν να την κλείσουν. Και μόνο γι’ αυτό οφείλουμε να της πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ! Ευχαριστούμε Βικτωρία!