Γιατί η μουσική εκπαίδευση των μαθητών είναι τόσο σημαντική όσο και τα υπόλοιπα μαθήματα;

Με έκπληξη πληροφορήθηκα πως το Υπουργείο Παιδείας σκοπεύει να μειώσει τη διδασκαλία του μαθήματος της Μουσικής κατά ένα δίωρο στο δημοτικό και ότι συνεχίζει να αφήνει τη δυνατότητα να ανατεθεί η διδασκαλία της Μουσικής σε εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ70 (δασκάλους γενικής παιδείας)!

Κι έτσι, αναρωτιέμαι. Στα αλήθεια ποιους συμβουλεύεται το Υπουργείο Παιδειας όταν τον 21ο αιώνα μειώνει, αντί να αυξήσει σε τουλάχιστον έξι ώρες εβδομαδιαίως, τις ώρες διδασκαλίας της Μουσικής στο σχολείο και ταυτόχρονα συνεχίζει να επιτρέπει να δύναται να ανατίθεται η διδασκαλία του μαθήματος της Μουσικής στον δάσκαλο γενικής παιδείας; Σε κάθε έκθεση μου προς το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής επισημαίνω τη σημασία του να αυξηθούν οι ώρες του μαθήματος της Μουσικής, να διδάσκεται το μάθημα από την Προσχολική Εκπαίδευση μέχρι και τη Γ΄ Λυκείου και φυσικά πάντοτε τονίζω το πόσο σημαντικό είναι να διδάσκεται το μάθημα αποκλειστικά από τους εκπαιδευτικούς ειδικότητας Μουσικής και μάλιστα σε κατάλληλα εξοπλισμένη αίθουσα Μουσικής.

Mήπως όμως δεν είναι τελικά τυχαία η στάση του εκάστοτε Υπουργείου Παιδείας απέναντι στο μάθημα της Μουσικής; Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (Terezis & Markea, 2015), από την αρχαιότητα, οι πολιτικοί απέφευγαν να αναπτύξουν τη μαζική κουλτούρα των πολιτών με ποιοτική μουσική, γιατί αυτό θα οδηγούσε σε επανάσταση. Η μουσική, κατά τον Πλάτωνα, ενδυναμώνει τη βούληση των ανθρώπων, κάνοντάς τους δραστήριους και συνεπώς «επικίνδυνους» σε μια κοινωνία που δυστυχώς επιδιώκει να πλάσει άβουλους και μαλθακούς πολίτες, χωρίς πρωτοβουλίες ή αντιρρήσεις στις προσταγές των εκάστοτε ηγετών τους.

Με ποιοτική μουσική εκπαίδευση η πολιτική κρίση των Ελλήνων θα ήταν αυστηρότερη στην περίοδο των εκλογών, ενώ η άλλη κρίση (η οικονομική) θα ήταν αντιμετωπίσιμη από δυναμικούς και ανεπτυγμένους πνευματικά πολίτες. Μήπως όμως ακόμη και σήμερα, ισχύει η άποψη του Πλάτωνα και η μουσική εκπαίδευση θεωρείται «επικίνδυνη» από ένα κράτος που δυστυχώς, συνεχίζει, όπως φαίνεται, να μην ενδιαφέρεται ουσιαστικά για το να αποκτήσουν οι πολίτες του ελεύθερη και συνεπώς δυνατή και ακέραιης ηθικής βούληση; Μήπως γι΄αυτό η ποιοτική μουσική εκπαίδευση αποτελεί προνόμιο των λίγων και δεν προσφέρεται απλόχερα και μάλιστα από εξειδικευμένους εκπαιδευτικούς Μουσικής στη δημόσια εκπαίδευση;

Σε τηλεφωνική επικοινωνία με το Υπουργείο Παιδείας, ενημερώθηκα πως ήταν «παιδαγωγικοί» οι λόγοι που προτείνεται η μείωση των ωρών διδασκαλίας της Μουσικής. Λόγω του ότι είναι μεγάλο το εβδομαδιαίο πρόγραμμα των μαθητών, «με τη μείωση των ωρών διδασκαλίας της Μουσικής, θα μπορούν να επιστρέφουν τα παιδιά κάπως νωρίτερα στα σπίτια τους»… Είμαι μητέρα κι εγώ και παρακολουθώ από κοντά και μέσα και από αυτόν μου τον ρόλο, την αναποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Συμφωνώ απόλυτα πως ταλαιπωρούνται τα παιδιά με την επιμονή στην αποστήθιση γνώσεων που πιθανότατα δεν θα τους χρειαστούν στην υπόλοιπη ζωή τους, αλλά θα τους βοηθήσουν αποκλειστικά στην εκμάθηση μερικών εξεταζόμενων πανελλαδικώς μαθημάτων. Αλλά αν τόσο πολύ επιθυμεί το Υπουργείο Παιδείας να ελαφρύνει το πρόγραμμα των παιδιών, από τη μείωση των ωρών διδασκαλίας της Μουσικής έπρεπε να ξεκινήσει;! Είναι πράγματι πολλές οι άσκοπες ώρες που προσφέρονται από το Υπουργείο Παιδείας στα παιδιά, ταλαιπωρώντας τα με την αναγκαστική απόκτηση περιττών γνώσεων, οι οποίες μάλιστα δίνονται σε αυτά με εντελώς αντιπαιδαγωγικό τρόπο, δηλαδή μέσω αποστήθισης, τεστ και διαγωνισμάτων, με κίνδυνο διαρροής των μαθητών από το σχολείο και από τον κόσμο της νόησης και του πολιτισμού.

Το σχολείο χρειάζεται να είναι πραγματικά υπέροχο και ελκυστικό για τα παιδιά. Να τα αγκαλιάσει, να τα κάνει να το αγαπήσουν, κι όχι να τα απομακρύνει. Και η Μουσική πιστέψτε με, είναι το καλύτερο φάρμακο για να επιτευχθεί αυτό.Δώστε στους μαθητές περισσότερες ώρες Μουσικής και θα εκπλαγείτε με το αποτέλεσμα. Μη διστάσετε να προσφέρετε ποιοτική μουσική στα παιδιά και θα δείτε συντομότατα να γίνεται ο κόσμος μας πολύ-πολύ καλύτερος. Αν όμως δεν ενδιαφέρεστε για την εκπαίδευση των παιδιών μας, τότε σίγουρα είστε στον σωστό δρόμο. Δώστε τους αποστήθιση, τεστ και διαγωνίσματα και αφαιρέστε τους με μιας τα καλύτερά τους χρόνια. Στερήστε τους την ευκαιρία να ανακαλύψουν εγκαίρως τον δρόμο που στα αλήθεια θα τους άρεσε να ακολουθήσουν. Οδηγήστε τα στη δυστυχία, την ανεργία και την απομόνωση μέσα ακόμη κι από τη φαινομενική «επιτυχία» τους σε κάποια τυχαία ανώτερη ή ανώτατη σχολή, όχι όμως εκείνη που θα ήταν κατάλληλη για αυτούς.

Σε έρευνα που διεξήχθη σε ελληνικό δημόσιο σχολείο από το 2010 έως το 2012 (Markea, 2014) αποδεικνύεται ότι ακόμη και στην περίοδο οικονομικής κρίσης συνιστάται η πλουσιοπάροχη κρατική χρηματοδότηση της μουσικής εκπαίδευσης. Επενδύοντας στη μουσική παιδεία θα αποκτήσουμε καλλιεργημένους πολίτες, άξιους να αναβαθμίσουν την οικονομία της Ελλάδας και να μας κάνουν να ξεφύγουμε οριστικά από τη δυσμενή κατάσταση. Η δωρεάν ποιοτική μουσική εκπαίδευση από εξειδικευμένο εκπαιδευτικό Μουσικής σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης από την Προσχολική έως και τη Γ΄ Λυκείου, η εφαρμογή νέων ωρολογίων προγραμμάτων με ισχυρότερη δόση Μουσικής (έξι ώρες εβδομαδιαίως), η αύξηση του αριθμού των Μουσικών Γυμνασίων –Λυκείων και η ίδρυση Μουσικών Δημοτικών, υποστηρίζεται ότι θα λειτουργήσουν ως αντίδοτο ενάντια στην οικονομική κρίση (Μαρκέα, 2015).

Ακόμη και μέσα στην οικονομική κρίση, συνεπώς, η ποιοτική μουσική εκπαίδευση δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα, καθώς μάλιστα στη χώρα μας υπάρχει τεράστιος αριθμός μαθητών με εξαιρετικό ταλέντο (Markea, 2005). Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα στη δύσκολη περίοδο που όλοι διανύουμε, υπάρχει ανάγκη εξωτερίκευσης συναισθημάτων και άντλησης χαράς. Η μουσική αναμφισβήτητα ομορφαίνει τις ψυχές των ανθρώπων, γεμίζοντάς τες με αγάπη για τον συνάνθρωπο και κάθε τι ωραίο, όπως είναι η τέχνη της ίδιας της μουσικής.

Επιπλέον, σε περιόδους οικονομικής κρίσης οι γονείς δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στα έξοδα μακρόχρονων και πολυδάπανων μουσικών σπουδών. Επίσης, για την εισαγωγή στα τμήματα των Μουσικών Τμημάτων των Πανεπιστημίων καθώς και στα Μουσικά Γυμνάσια απαιτούνται ειδικές εξετάσεις. Για όλους τους ανωτέρω λόγους, η παροχή οργανωμένης μουσικής εκπαίδευσης από την Προσχολική ακόμη βαθμίδα αποτελεί υποχρέωση του Υπουργείου Παιδείας προς όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά που έχουν αναμφισβήτητα ίσα δικαιώματα στη γνώση και στην επιτυχία.

Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ότι τα παιδιά μας δεν είναι αριθμοί κι ούτε μετριούνται σε ευρώ. Το ίδιο συμβαίνει και με τους εκπαιδευτικούς Μουσικής. Ακόμη και στο πιο απομακρυσμένο και απομονωμένο χωριό δεν υπάρχει λόγος να διδάσκεται το μάθημα της Μουσικής από εκπαιδευτικό γενικής παιδείας. Είμαστε αρκετοί και είμαστε εδώ έτοιμοι να προσφέρουμε τη διδασκαλία μας. Σε όλη την Ελλάδα, σε κάθε απομακρυσμένο χωριό, σίγουρα θα βρείτε έναν διαθέσιμο και κατάλληλα εκπαιδευμένο παιδαγωγό ειδικότητας Μουσικής. Επιτέλους, έστω κι αργά, μέσα στον 21ο αιώνα, βγάλτε από τις εγκυκλίους σας, φράσεις όπως, η Μουσική «δύναται να ανατεθεί σε εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ70», με τις οποίες εκτίθεται διεθνώς η χώρα μας. Η χώρα στην οποία γεννήθηκε το μάθημα της Μουσικής από την αρχαιότητα ακόμη! 

Γεωργία Γ. Μαρκέα, Σχολική Σύμβουλος κλ. ΠΕ16.01 (Μουσικής), με έδρα την Α΄ Διεύθυνση Δ.Ε. Αθήνας

Πηγή